StarBulletin.com

'Avatar':He mo‘olelo me‘e


By

POSTED: Saturday, March 06, 2010

Synopsis: ”;Avatar,”; the top- grossing motion picture of all time, is the epic tale of an indigenous people, the Navi, who must turn to an alien hero to ensure the salvation of their race.

Aloha e nä hoa makamaka o Kauakükalahale. Eia mai kahi leo 'öiwi ke noke aku nei i ka hö'eu'eu 'ana iä käkou Hawai'i e alu like a e huliämahi i ka paio mau 'ana no ka pono o ko käkou lähui aloha.

I ka wä ho'omaha o ka ho'oilo nei, ua pömaika'i maoli nö au i ka launa pü 'ana me o'u po'e hoa. Hele akula mäkou i ka hale ki'i'oni'oni e nänä ai i këlä ki'i'oni'oni e kaulana nei ma ka inoa 'o Avatar. 'Akahi ho'i ka maika'i o ia ki'i'oni'oni ma nä 'ano he nui. He mo'olelo mikolololehua maoli nö ia e ho'oniniu ai i ka pu'uwai. He nanea nö ho'i ka maka i ke kau aku ma luna o nä ki'i, a he ha'oha'o 'i'o nö ho'i ka no'ono'o i ke 'ano like o ia mo'olelo me ko Hawai'i nei. 'A'ohe wehena i laila.

Ia'u i komo ai i ka maka aniani 'ilikolu, 'akahi nö a 'ike ku'u maka i kekahi ki'i kohu nänaina maoli o ka 'äina. Me he mea lä, 'o au pü kekahi ma laila me nä häme'e o ka mo'olelo. Like akula ka lele 'ana o ka hauli i ka lele mai o nä tutua i mua o ka po'e haole e huaka'i ana i ka 'äina 'o Pandora, i ke one hänau ho'i o ka po'e Navi.

'O ka nani loa o ia nänaina, mai poina ke kumu o ia po'e haole o ka huaka'i 'ana maila. He huaka'i 'imi waiwai këlä me ka nänä 'ole i ka pono o ia lähui 'öiwi aloha 'äina. 'O ka nui o ke kuko a ka malihini i nä pöhaku waiwai a ka Navi, ua pau koke ka launa 'olu'olu 'ana o ua mau lähui lä a 'elua a ua kupu ka mana'o o kahi pükaua haole e ho'ouka kaua. 'O ka mea ia e kö ai ke kuko.

Ua pä maila ko'u na'au i ka menemene lähui. 'Oko'a ka haole a 'oko'a ka Navi ma nä 'ano a pau. He po'e aloha 'äina ka Navi a he po'e puni waiwai ka haole. Aia ka nui o ka pü ma ka 'ao'ao haole a ua ho'opahü aku nö läkou i ka home o ka Navi a 'ïnea maila ka noho 'ana. 'O ia hopena ho'okahi nö o nä lähui 'öiwi he nui wale o ka honua nei ma hope o ka hana 'ino 'ia e ka haole. Iä käkou kä ho'i ka puapua!

'O ka mea 'äpiki, 'eä, i ke au küpiliki'i o ka po'e Navi, aia ke ola hou 'ana a hiki mai kahi haole 'o'opa näna läkou e ho'opakele aku i ka 'änunu o kona lähui pono'ï nö. 'O ka 'oia'i'o, ua ola nö ua haole nei i ka lokomaika'i o ka po'e Navi näna 'o ia i a'o i ka mälama 'äina, ka hahai holoholona, ka lele mo'olele, ia mea aku, ia mea aku. Akä na'e, he mo'olelo Hollywood këia. Aia ke ola o ka 'öiwi a he haole ka ho'öla.

He mea mau këia i nä mo'olelo haole. 'O Dances With Wolves, Last Samurai, a 'o Pocahontas kekahi mau hoa like. 'Eä, 'a'ohe me'e pono'ï o käkou 'öiwi? 'O ia nö ka ha'awina e laha aku nei ma o këia 'ano ki'i'oni'oni. I ha'awina ho'okae 'ili aha ia a nä pulapula a käkou e na'auao ai? Na käkou nö ia e a'o pono aku iä läkou no ko käkou mau me'e pono'ï nö. A na kahi me'e 'öiwi nö ia e mälama i ka pöhaku, i ko käkou mea ho'i e lawa ai.

E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
» .(JavaScript must be enabled to view this email address)
» .(JavaScript must be enabled to view this email address)
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mänoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.