StarBulletin.com

Aia i hea ke ‘aloha way'?


By

POSTED: Sunday, November 02, 2008

Synopsis: This concept the “;aloha way”; is being used to define the limits of appropriate behavior for Hawaiians. In what way can this be appropriate?

Aloha mai nö käkou e nä hoa heluhelu. Eia hou mai kä 'oukou wahi mea käkau ke namunamu nei no kahi hana ho'onäukiuki a Maha'oi mä e lawelawe nei. Ma mua na'e o ka häpai 'ana i këia kumuhana, ke mihi mua aku nei no ko'u 'ano 'öhumuhumu e hö'ike 'ia aku nei i mua o ke äkea. E aho paha ka 'imi 'ana i mau mea e ho'omaika'i ai. I 'imi aku nö na'e ka hana o'u i ka pule nei, he hana maha'oi wale nö kai loa'a.

Ia'u e kalaiwa mai ana i ka hana i ke kakahiaka nei, e ho'olohe pü ana i ka lëkiö. Pa'ë maila ka leo o kahi wahine e ho'olaha ana i kona mana'o käko'o i kekahi kanaka holo päloka no ka 'Aha'ölelo o ka Moku'äina 'o Hawai'i. A no kona käko'o nui 'ana i ua moho nei, ua mana'o paha 'o ia he mea küpono ka ho'olale 'ana i nä känaka e ho'olohe nei e koho pü aku iä ia. Ma ka paipai 'ana i käna moho, 'o ka ho'oha'aha'a pü aku nö ia i kekahi moho Hawai'i e holo pü nei no ia külana ho'okahi nö. Ua hö'ähewa 'ia ua moho Hawai'i nei i ka hana malü no kona änehe pinepine aku ma nä puka päkäkä o ke kapikala, kahi e ho'opihapiha ai i ka pepeiao o nä luna maka'äinana a me nä kenekoa. He mea maopopo iä käkou, he welo hö'ähewa ko ka po'e holo päloka. 'A'ole paha e hihi. 'A'ole na'e ia 'o ka hana maha'oi a'u e namunamu nei. Aia ka maha'oi ma ka 'ölelo 'ana a ua wahine nei no ka hana a ua moho Hawai'i nei, 'o ia ho'i, “;That's not the aloha way!”;

Na wai e 'ölelo i ka mea kü a me ka mea kü 'ole i ke aloha? Na këlä wahine? He aha lä ia mea 'o ke “;aloha way”;? He ala ke aloha i hele nui 'ia e o'u mau küpuna. 'A'ole na'e läkou i 'ölelo no ke “;aloha way”;. No'u iho, 'a'ole maopopo ka pilina o ke aloha i ka hana a ka po'e holo päloka. He ho'ohalahala aku a he ho'ohalahala mai ka hana. Aia lä i hea ke aloha? He ho'okükü ka holo päloka. 'A'ole ia he mea e koikoi 'ia ai ke aloha o kekahi i kekahi. 'O ka mea koi 'ia, 'o ia ka pono a me ka 'ole o ka hana. He nïnau 'oko'a loa ke aloha.

'O ka hana maha'oi, he hana küpono 'ole ia a he mea ia no käkou e hö'alo ai. 'A'ole au e no'ono'o i ka pili o ke aloha i ka hana maha'oi. Ua lawa au i ka hana maha'oi a kekahi po'e näna e ho'ohana nei i ka hua'ölelo Hawai'i i mea e hö'ähewa ai i ka po'e Hawai'i no ka huli kua 'ana i ko käkou 'ano Hawai'i. 'O këia mea he “;aloha way”;, 'o ia kekahi mea e ho'ohana 'ia nei no ka ho'oluhi hewa 'ana i ka po'e Hawai'i. 'A'ole paha käkou e ho'oluhi iä käkou iho ma ka puni 'ana i ka 'ölelo a këlä wahine. 'O ke “;aloha way”; a ia ala i 'ölelo ai, he “;maha'oi way”; nö ia i ko'u mana'o. 'A'ole käkou e hahai iä ia ala. E hele 'ia aku na'e ke ala o nä küpuna.

E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> .(JavaScript must be enabled to view this email address)

>> .(JavaScript must be enabled to view this email address)

a i 'ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani at the University of Hawai'i at Mänoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.

Aia i hea ke 'aloha way'?

Synopsis: This concept the “;aloha way”; is being used to define the limits of appropriate behavior for Hawaiians. In what way can this be appropriate?

Aloha mai nō kākou e nā hoa heluhelu. Eia hou mai kā 'oukou wahi mea kākau ke namunamu nei no kahi hana ho'onāukiuki a Maha'oi mā e lawelawe nei. Ma mua na'e o ka hāpai 'ana i kēia kumuhana, ke mihi mua aku nei no ko'u 'ano 'ōhumuhumu e hō'ike 'ia aku nei i mua o ke ākea. E aho paha ka 'imi 'ana i mau mea e ho'omaika'i ai. I 'imi aku nō na'e ka hana o'u i ka pule nei, he hana maha'oi wale nō kai loa'a.

Ia'u e kalaiwa mai ana i ka hana i ke kakahiaka nei, e ho'olohe pū ana i ka lēkiō. Pa'ē maila ka leo o kahi wahine e ho'olaha ana i kona mana'o kāko'o i kekahi kanaka holo pāloka no ka 'Aha'ōlelo o ka Moku'āina 'o Hawai'i. A no kona kāko'o nui 'ana i ua moho nei, ua mana'o paha 'o ia he mea kūpono ka ho'olale 'ana i nā kānaka e ho'olohe nei e koho pū aku iā ia. Ma ka paipai 'ana i kāna moho, 'o ka ho'oha'aha'a pū aku nō ia i kekahi moho Hawai'i e holo pū nei no ia kūlana ho'okahi nō. Ua hō'āhewa 'ia ua moho Hawai'i nei i ka hana malū no kona ānehe pinepine aku ma nā puka pākākā o ke kapikala, kahi e ho'opihapiha ai i ka pepeiao o nā luna maka'āinana a me nā kenekoa. He mea maopopo iā kākou, he welo hō'āhewa ko ka po'e holo pāloka. 'A'ole paha e hihi. 'A'ole na'e ia 'o ka hana maha'oi a'u e namunamu nei. Aia ka maha'oi ma ka 'ōlelo 'ana a ua wahine nei no ka hana a ua moho Hawai'i nei, 'o ia ho'i, “;That's not the aloha way!”;

Na wai e 'ōlelo i ka mea kū a me ka mea kū 'ole i ke aloha? Na kēlā wahine? He aha lā ia mea 'o ke “;aloha way”;? He ala ke aloha i hele nui 'ia e o'u mau kūpuna. 'A'ole na'e lākou i 'ōlelo no ke “;aloha way”;. No'u iho, 'a'ole maopopo ka pilina o ke aloha i ka hana a ka po'e holo pāloka. He ho'ohalahala aku a he ho'ohalahala mai ka hana. Aia lā i hea ke aloha? He ho'okūkū ka holo pāloka. 'A'ole ia he mea e koikoi 'ia ai ke aloha o kekahi i kekahi. 'O ka mea koi 'ia, 'o ia ka pono a me ka 'ole o ka hana. He nīnau 'oko'a loa ke aloha.

'O ka hana maha'oi, he hana kūpono 'ole ia a he mea ia no kākou e hō'alo ai. 'A'ole au e no'ono'o i ka pili o ke aloha i ka hana maha'oi. Ua lawa au i ka hana maha'oi a kekahi po'e nāna e ho'ohana nei i ka hua'ōlelo Hawai'i i mea e hō'āhewa ai i ka po'e Hawai'i no ka huli kua 'ana i ko kākou 'ano Hawai'i. 'O kēia mea he “;aloha way”;, 'o ia kekahi mea e ho'ohana 'ia nei no ka ho'oluhi hewa 'ana i ka po'e Hawai'i. 'A'ole paha kākou e ho'oluhi iā kākou iho ma ka puni 'ana i ka 'ōlelo a kēlā wahine. 'O ke “;aloha way”; a ia ala i 'ōlelo ai, he “;maha'oi way”; nō ia i ko'u mana'o. 'A'ole kākou e hahai iā ia ala. E hele 'ia aku na'e ke ala o nā kūpuna.

E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> .(JavaScript must be enabled to view this email address)

>> .(JavaScript must be enabled to view this email address)

a i 'ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.