Old Version

  Synopsis: Statehood should not be celebrated (or commemorated). Perfect time for the documentary film, “;Noho Hewa: The Wrongful Occupation of Hawai'i,”; to premiere tomorrow at Regal Dole Cannery.

  Auhea 'oukou e nä makamaka heluhelu o Kauakükalahale. Ma nä mahina i künewa akula, lohe aku nei ko 'oukou mea käkau i nä mea like 'ole e ho'ohanohano ana i ka lilo 'ana o Hawai'i i moku'äina no 'Amelika Hui pü 'ia. 'A'ole ia he mea maika'i e hau'oli ai ka na'au o käkou, 'oiai, ua hewa ke aupuni o 'Amelika mai mua mai. 'Eä, he aha ka hana a nä koa 'Amelika ma ka wä i ho'okahuli 'ia ai ke aupuni Mö'ï o Hawai'i nei? Ua kökua nö i nä haole 'öpü ke'emoa, 'o Käkina mä ho'i, ma ka hö'ike 'ana a'e i kona ikaika ma nä lako kaua. Mai ho'oponopono 'ia ua hana hewa lä e Komisina James H. Balauna (Blount) a me ka Pelekikena Kalivilana. 'A'ole na'e i kö ia mana'o.

A pehea ho'i ka ho'ohui 'äina? Ua nui a lehulehu ka po'e Hawai'i e kü'ë ana i ka ho'ohui 'äina, eia kä, ua pülima 'ia ka 'ölelo ho'oholo ho'ohui 'äina e ka Pelekikena Makinalë. He mea ia e nui ai ka mahalo i ke aupuni o 'Amelika? 'A'ole loa! He hö'ike wale nö ia i ke käko'o o 'Amelika i ka hana hewa. 'A'ole paha ia he pilikia, 'oiai he mahalo nui 'o 'Amelika iä ia iho.

Eia nö kekahi po'e ke mana'o nei, he pono ke ho'opuka ka Hawai'i me ka ha'aheo, “;E 'ole 'o 'Amelika, 'ae'oia ai au,”; me ka 'ölelo pü 'ana paha, “;Na wai lä e 'ole ke aloha i ke aupuni o 'Amelika, me he makuahine lä ia no ka Hawai'i, e hänai waiü ana me ka mälama pono.”; 'A'ole o kana mai ko'u näukiuki ke lohe au i ia 'ano 'ölelo, no ka mea, 'o ka 'oia'i'o, he mea mau i ke aupuni 'Amelika ka no'ono'o 'ana no kona pono iho, 'o ia wale nö, 'a'ole no ka pono o ha'i, 'eä, me he makuahine “;kölea”; 'o Amelika, a 'o kona waiü, ua hele a 'ino'ino.

'O ka mea wale nö paha e lana ai ka mana'o, 'o ia nö kahi ki'i'oni'oni hu'e 'oia'i'o hou i kapa 'ia 'o Noho Hewa: The Wrongful Occupation of Hawai'i. Na kahi wahine Hawai'i, na Anne Keala Kelly i hana. He ki'i'oni'oni ia e hö'ike ana i ka pilina o ka “;Noho Hewa”; 'ana o ka pü'alikoa ma Hawai'i nei me nä hana 'äpuka ma ka lilo 'ana o Hawai'i i moku'äina, ma ka pila 'o Akaka, a pëlä aku. Ma nei ki'i'oni'oni hu'e 'oia'i'o, e ha'i'ölelo ana kekahi mau Hawai'i alaka'i, 'o ia ho'i, 'o Haunani-Kay Trask, Kaleikoa Ka'eo, Noenoe Silva, Keanu Sai, Kehaulani Kauanui a me kekahi mau känaka hou aku.

'Auhea 'oukou e nä makamaka o Kauakükalahale, e käko'o käkou i ka hana a këia Hawai'i hana ki'i'oni'oni, a e naue aku nä käne, wähine me nä keiki, lawe pü i nä 'ohana me nä hoaaloha i ka Hale Ki'i'oni'oni 'o Dole i ka lä 'apöpö (Pö'akahi), ka lä 13 o 'Okakopa, a e nänä i ua ki'i'oni'oni hou nei. He 10 kälä e komo ai. Inä 'a'ole hiki ke hele ma ia lä, e hö'ike hou 'ia ana ma ka hola 3:30 o ka 'auinalä Pö'alima, ka lä 17 ho'i o 'Okakopa, a me ka hola 6:45 o ke ahiahi Läpule, ka lä 19 o 'Okakopa.

  E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

  >> .(JavaScript must be enabled to view this email address)
>> .(JavaScript must be enabled to view this email address)

  a i 'ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

  This column is coordinated by Kawaihuelani at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.   

New Version

  Synopsis: Statehood should not be celebrated (or commemorated). Perfect time for the documentary film, “;Noho Hewa: The Wrongful Occupation of Hawai'i,”; to premiere tomorrow at Regal Dole Cannery.

  Auhea 'oukou e nā makamaka heluhelu o Kauakūkalahale. Ma nā mahina i kūnewa akula, lohe aku nei ko 'oukou mea kākau i nā mea like 'ole e ho'ohanohano ana i ka lilo 'ana o Hawai'i i moku'āina no 'Amelika Hui pū 'ia. 'A'ole ia he mea maika'i e hau'oli ai ka na'au o kākou, 'oiai, ua hewa ke aupuni o 'Amelika mai mua mai. 'Eā, he aha ka hana a nā koa 'Amelika ma ka wā i ho'okahuli 'ia ai ke aupuni Mō'ī o Hawai'i nei? Ua kōkua nō i nā haole 'ōpū ke'emoa, 'o Kākina mā ho'i, ma ka hō'ike 'ana a'e i kona ikaika ma nā lako kaua. Mai ho'oponopono 'ia ua hana hewa lā e Komisina James H. Balauna (Blount) a me ka Pelekikena Kalivilana. 'A'ole na'e i kō ia mana'o.

A pehea ho'i ka ho'ohui 'āina? Ua nui a lehulehu ka po'e Hawai'i e kū'ē ana i ka ho'ohui 'āina, eia kā, ua pūlima 'ia ka 'ōlelo ho'oholo ho'ohui 'āina e ka Pelekikena Makinalē. He mea ia e nui ai ka mahalo i ke aupuni o 'Amelika? 'A'ole loa! He hō'ike wale nō ia i ke kāko'o o 'Amelika i ka hana hewa. 'A'ole paha ia he pilikia, 'oiai he mahalo nui 'o 'Amelika iā ia iho.

Eia nō kekahi po'e ke mana'o nei, he pono ke ho'opuka ka Hawai'i me ka ha'aheo, “;E 'ole 'o 'Amelika, 'ae'oia ai au,”; me ka 'ōlelo pū 'ana paha, “;Na wai lā e 'ole ke aloha i ke aupuni o 'Amelika, me he makuahine lā ia no ka Hawai'i, e hānai waiū ana me ka mālama pono.”; 'A'ole o kana mai ko'u nāukiuki ke lohe au i ia 'ano 'ōlelo, no ka mea, 'o ka 'oia'i'o, he mea mau i ke aupuni 'Amelika ka no'ono'o 'ana no kona pono iho, 'o ia wale nō, 'a'ole no ka pono o ha'i, 'eā, me he makuahine “;kōlea”; 'o Amelika, a 'o kona waiū, ua hele a 'ino'ino.

'O ka mea wale nō paha e lana ai ka mana'o, 'o ia nō kahi ki'i'oni'oni hu'e 'oia'i'o hou i kapa 'ia 'o Noho Hewa: The Wrongful Occupation of Hawai'i. Na kahi wahine Hawai'i, na Anne Keala Kelly i hana. He ki'i'oni'oni ia e hō'ike ana i ka pilina o ka “;Noho Hewa”; 'ana o ka pū'alikoa ma Hawai'i nei me nā hana 'āpuka ma ka lilo 'ana o Hawai'i i moku'āina, ma ka pila 'o Akaka, a pēlā aku. Ma nei ki'i'oni'oni hu'e 'oia'i'o, e ha'i'ōlelo ana kekahi mau Hawai'i alaka'i, 'o ia ho'i, 'o Haunani-Kay Trask, Kaleikoa Ka'eo, Noenoe Silva, Keanu Sai, Kehaulani Kauanui a me kekahi mau kānaka hou aku.

'Auhea 'oukou e nā makamaka o Kauakūkalahale, e kāko'o kākou i ka hana a kēia Hawai'i hana ki'i'oni'oni, a e naue aku nā kāne, wāhine me nā keiki, lawe pū i nā 'ohana me nā hoaaloha i ka Hale Ki'i'oni'oni 'o Dole i ka lā 'apōpō (Pō'akahi), ka lā 13 o 'Okakopa, a e nānā i ua ki'i'oni'oni hou nei. He 10 kālā e komo ai. Inā 'a'ole hiki ke hele ma ia lā, e hō'ike hou 'ia ana ma ka hola 3:30 o ka 'auinalā Pō'alima, ka lā 17 ho'i o 'Okakopa, a me ka hola 6:45 o ke ahiahi Lāpule, ka lā 19 o 'Okakopa.

  E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

  >> .(JavaScript must be enabled to view this email address)
>> .(JavaScript must be enabled to view this email address)

  a i 'ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

  This column is coordinated by Kawaihuelani at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.