Starbulletin.com
Kauakukalahale



Ho'i ke Kōlea i Kahiki

Synopsis: Teach for America is not a viable solution to Hawai'i's teacher shortage.

Laiana Wong

'Oiai he uku kākou a pau i ka 'auhau, a he ho'olilo 'ia nō kauwahi kālā no loko mai o ia huina 'auhau e ka 'Oihana Ho'ona'auao no ka pono o nā kula aupuni, he kuleana ko kākou a pau e maka'ala ai i ka pono a me ka 'ole o ia ho'olilo 'ana.

No'u iho, ke 'uha'uha 'ia nei ia kālā. A penei ho'i, no ke emi loa o nā kumu ma kekahi mau kula aupuni, eia ke ho'owalewale 'ia nei nā haumāna e puka ana ma nā kula nui mai 'ō a 'ō o 'Amelika e naue mai i Hawai'i nei no ka lilo 'ana i kumu ma loko o ia mau kula. Ua kapa 'ia ka inoa o ia polokalamu 'o Teach for America (TFA), a 'o kā lākou hana, 'o ia nō ka ho'ouna 'ana i kā lākou po'e "kumu" i nā kula i piha i nā haumāna 'ilihune. 'O ka hapanui, aia ma loko o nā kūlanakauhale nunui a ma nā wahi kua'āina paha. Ma Hawai'i nei, 'o ia nō nā kula ma nā kaiāulu nui o nā Hawai'i.

'A'ohe wahi 'ano o ke akamai e 'ike 'ia ma kēia hana. He nui na'e nā pilikia, 'a'ole paha e pau i ka helu 'ia ma loko o nā 'īniha o nēia kolamu. 'O ka 'oia'i'o, 'a'ole nō e piha 'elua makahiki o ke a'o, e ho'i aku nō ka hapanui o kēia po'e "kumu" i ko lākou 'āina i hele mai ai, 'o ia nō 'oe 'o ke kōlea. Na wai ho'i e 'ole ka wānana i ia hopena? 'A'ohe o lākou 'ike i ke a'o. He 'elima wale nō pule o ka ho'omākaukau 'ia 'ana ma mua o ka lu'u 'ana i loko o ia kai! 'A'ohe o lākou 'ike i ke 'ano o ka po'e Hawai'i, a 'a'ole maika'i ka launa 'ana me nā haumāna. Eia hou, 'a'ohe koikoi a ka polokalamu TFA e lilo kēia po'e i kumu kula maoli. I wehi wale nō kēia hana e nani ai ka CV. Ke pau kā lākou hana ma 'ane'i, e ho'i aku nō lākou ma nā kula loio, kauka, 'enekinia, ia mea aku, ia mea aku. 'Ehia mea aloha o nā keiki?

No ke aha i huli koke aku ai ko kākou nānā 'ana i ka 'āina haole e 'imi ai i ha'ina no kēia pilikia? Huli kua 'ia ko kākou po'e hoa o ka noho pū 'ana. He nui ka po'e hānau o ka 'āina a hānai 'ia ho'i ma Hawai'i nei nāna e puka ana ma nā kula nui. He aha ka mea i hai 'ole 'ia ai lākou? No ka pipi'i o ka nohona ma Hawai'i nei, a no ka lawa 'ole o nā hana maika'i, ke ha'alele nei lākou iā Hawai'i no ka 'imi 'ana i ola ma nā 'āina 'ē. I ola aha ia a ko Hawai'i e mā'ona ai? Kohu kumulā'au ua 'ula'a 'ia kona mole a wailana 'ia i ke kai. He aha ka hewa o ka mālama 'ana i ke kālā e lilo nei iā TFA me ka ho'olilo aku na'e no ka ho'omākaukau 'ana i mau kumu no loko mai o nā kaiāulu nona ia mau kula? 'A'ohe o lākou lele aku i ka 'āina 'ē. E noho mai nō na'e lākou a lō'ihi me ka nānā mau i ka pono o ia mau keiki, no ka mea, he mau keiki nō ia na lākou.

A no ke aha i hana 'ole 'ia ai? He nānā wale aku nō i ka helehelena o nā "kumu" TFA a 'a'ole nō e nele ke kupu mai o ka mana'o ho'ohuoi i ka ho'okae 'ili, a inā 'a'ole ia, he ho'okae 'ōlelo paha ke kumu. He aha hou aku lā ke kumu i huli kua 'ia ai ko Hawai'i?



Online Resources:
» Ulukau.org
» Hawaiian-English Dictionary

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.

E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
» kwong@hawaii.edu
» rsolis@hawaii.edu
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)


BACK TO TOP


Ho'i ke Kölea i Kahiki

Synopsis: Teach for America is not a viable solution to Hawai'i's teacher shortage.

Laiana Wong

'Oiai he uku käkou a pau i ka 'auhau, a he ho'olilo 'ia nö kauwahi kälä no loko mai o ia huina 'auhau e ka 'Oihana Ho'ona'auao no ka pono o nä kula aupuni, he kuleana ko käkou a pau e maka'ala ai i ka pono a me ka 'ole o ia ho'olilo 'ana.

No'u iho, ke 'uha'uha 'ia nei ia kälä. A penei ho'i, no ke emi loa o nä kumu ma kekahi mau kula aupuni, eia ke ho'owalewale 'ia nei nä haumäna e puka ana ma nä kula nui mai 'ö a 'ö o 'Amelika e naue mai i Hawai'i nei no ka lilo 'ana i kumu ma loko o ia mau kula. Ua kapa 'ia ka inoa o ia polokalamu 'o Teach for America (TFA), a 'o kä läkou hana, 'o ia nö ka ho'ouna 'ana i kä läkou po'e "kumu" i nä kula i piha i nä haumäna 'ilihune. 'O ka hapanui, aia ma loko o nä külanakauhale nunui a ma nä wahi kua'äina paha. Ma Hawai'i nei, 'o ia nö nä kula ma nä kaiäulu nui o nä Hawai'i.

'A'ohe wahi 'ano o ke akamai e 'ike 'ia ma këia hana. He nui na'e nä pilikia, 'a'ole paha e pau i ka helu 'ia ma loko o nä 'ïniha o nëia kolamu. 'O ka 'oia'i'o, 'a'ole nö e piha 'elua makahiki o ke a'o, e ho'i aku nö ka hapanui o këia po'e "kumu" i ko läkou 'äina i hele mai ai, 'o ia nö 'oe 'o ke kölea. Na wai ho'i e 'ole ka wänana i ia hopena? 'A'ohe o läkou 'ike i ke a'o. He 'elima wale nö pule o ka ho'omäkaukau 'ia 'ana ma mua o ka lu'u 'ana i loko o ia kai! 'A'ohe o läkou 'ike i ke 'ano o ka po'e Hawai'i, a 'a'ole maika'i ka launa 'ana me nä haumäna. Eia hou, 'a'ohe koikoi a ka polokalamu TFA e lilo këia po'e i kumu kula maoli. I wehi wale nö këia hana e nani ai ka CV. Ke pau kä läkou hana ma 'ane'i, e ho'i aku nö läkou ma nä kula loio, kauka, 'enekinia, ia mea aku, ia mea aku. 'Ehia mea aloha o nä keiki?

No ke aha i huli koke aku ai ko käkou nänä 'ana i ka 'äina haole e 'imi ai i ha'ina no këia pilikia? Huli kua 'ia ko käkou po'e hoa o ka noho pü 'ana. He nui ka po'e hänau o ka 'äina a hänai 'ia ho'i ma Hawai'i nei näna e puka ana ma nä kula nui. He aha ka mea i hai 'ole 'ia ai läkou? No ka pipi'i o ka nohona ma Hawai'i nei, a no ka lawa 'ole o nä hana maika'i, ke ha'alele nei läkou iä Hawai'i no ka 'imi 'ana i ola ma nä 'äina 'ë. I ola aha ia a ko Hawai'i e mä'ona ai? Kohu kumulä'au ua 'ula'a 'ia kona mole a wailana 'ia i ke kai. He aha ka hewa o ka mälama 'ana i ke kälä e lilo nei iä TFA me ka ho'olilo aku na'e no ka ho'omäkaukau 'ana i mau kumu no loko mai o nä kaiäulu nona ia mau kula? 'A'ohe o läkou lele aku i ka 'äina 'ë. E noho mai nö na'e läkou a lö'ihi me ka nänä mau i ka pono o ia mau keiki, no ka mea, he mau keiki nö ia na läkou.

A no ke aha i hana 'ole 'ia ai? He nänä wale aku nö i ka helehelena o nä "kumu" TFA a 'a'ole nö e nele ke kupu mai o ka mana'o ho'ohuoi i ka ho'okae 'ili, a inä 'a'ole ia, he ho'okae 'ölelo paha ke kumu. He aha hou aku lä ke kumu i huli kua 'ia ai ko Hawai'i?



Online Resources:
» Ulukau.org
» Hawaiian-English Dictionary

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.

E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
» kwong@hawaii.edu
» rsolis@hawaii.edu
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)


Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html

Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.



BACK TO TOP
© Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com
Tools




E-mail City Desk