Küpopou
He Mo‘olelo No Kualii
Synopsis: Continuation of last Sunday's short story about Kualii.
(Ho'omau 'ia)
He Moolelo i aloha nui ia no Kualii, kekahi Alii kaulana o Oahu nei i ka wa kahiko, no kana hana maikai ia wa a me kona noho ana.
Ia noho ana iho a kokoke e pilikia ua 'lii nei i ka mai nawaliwali, aia hoi, kawele loa 'ku la a hiki i na la o Mahealani, he mau la no ia no na lii nui e mana'i i ka make, no lakou no ia mau la aole no ka poe kaukau alii malalo iho a Keei lalo loa, ia make ana iho i ka po o Mahealani, aia hoi, ua makaala mai na kahu o ua Alii nei i ko lakou haawina o na iwi. Ia ao ana ae o ka la ia o Kulua alaila, holehole ia iho la ka nui kino o Kualii a pau ka io, koe o na auhau iwi, kaulai ia i ka la a maloo, kuolo ia a aeae i ka puna e like me ka lupepa inu la e inu ia nei e kakou, mai manao kakou e aole kela he iwi ka lupepa; "he iwi no."
I ka wa e kauoha ia mai ai na kahu o ua o Kualii e kekahi poe alii e ae o Oahu nei, e kalua i ai a i puaa, alaila, ua kawili iho ua kahu nei i ka iwi iloko o ka umekepoi, a me ke pa o ka puaa, a na kela poe alii hoi e ai ka iwi o keia 'lii, ke keu no ke Alii naauao o ka imi ana i kahi e nalo ai o kona mau iwi, a e makemake ole ai ia e waiho iloko o na ana huna, owai la uanei ke Alii i hana pela? aole loa he Alii i oi aku ka maalea e like me Kualii a me na kahu hoi o kona aina, "mai ka wa kahiko mai ka nalo ana o kona mau wahi i waiho ai a hiki i keia au hou." Aole loa he kahiko i hai mai aia i o ko Kualii wahi i waiho ai? he wahahee ia a me ka epa, i keia wa; elike me ka mea i hai ia mai e kekahi kanaka kahiko o Koelo k, kona inoa. Ua hanau oia i ka wa ia Kualii Oahu nei, nolaila, "ua nui a oi ae na makahiki o keia elemakule o ke ola ana." A ua haalele mai oia i keia ao nei, ua hoi aku no ia i ka opu o ka honua, i ka aoao mau o ke kino e waiho ai. E like me kana mea i ike ai ia'u, pela no hoi ko oukou wahi hoa i wauwau iki mai ai i kau wahi mamala olelo no Kualii, oiai hoi aole kakou i lihi launa 'ku ka poe hou o nei wa, nolaila, o ka malamalama ka mea nui ia kakou i keia wa.
['O ia a'ela kekahi mo'olelo no Kualii, a 'o B. L. Koko ka mea näna ia mo'olelo i ka makahiki 1865.]
Ho'okani Mänoa
Aloha mai e nä makamaka heluhelu o Kauakükalahale. Pömaika'i ana ko Mänoa i këia Pö'alima no ka mea, e honehone mai ana ka leo nahenahe o Kimo Alama Keaulana a me Leihulu.
Ho'omaka 'o Ho'okani Mänoa i ka hola 7:00 o ke ahiahi, a i ka hola 9:30 e hä'awi aloha ai. Mälama 'ia nei 'ahamele ma Mänoa Gardens ma ke Kula Nui o Hawai'i ma Mänoa. He manuahi ka hele 'ana. E naue aku käkou i laila me ka 'ohana a me nä hoa aloha a e nanea ka pepeiao!
A ma lalo iho nei nä lä a me nä pu'ukani e honehone ana nä leo i këia kau.
11/04 --
Ku'uipo Kumukahi
12/02 --
Mähiehie
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

BACK TO TOP
 | Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.
|
 |
|
Kūpopou
He Mo‘olelo No Kualii
Synopsis: Continuation of last Sunday's short story about Kualii.
(Ho'omau 'ia)
He Moolelo i aloha nui ia no Kualii, kekahi Alii kaulana o Oahu nei i ka wa kahiko, no kana hana maikai ia wa a me kona noho ana.
Ia noho ana iho a kokoke e pilikia ua 'lii nei i ka mai nawaliwali, aia hoi, kawele loa 'ku la a hiki i na la o Mahealani, he mau la no ia no na lii nui e mana'i i ka make, no lakou no ia mau la aole no ka poe kaukau alii malalo iho a Keei lalo loa, ia make ana iho i ka po o Mahealani, aia hoi, ua makaala mai na kahu o ua Alii nei i ko lakou haawina o na iwi. Ia ao ana ae o ka la ia o Kulua alaila, holehole ia iho la ka nui kino o Kualii a pau ka io, koe o na auhau iwi, kaulai ia i ka la a maloo, kuolo ia a aeae i ka puna e like me ka lupepa inu la e inu ia nei e kakou, mai manao kakou e aole kela he iwi ka lupepa; "he iwi no."
I ka wa e kauoha ia mai ai na kahu o ua o Kualii e kekahi poe alii e ae o Oahu nei, e kalua i ai a i puaa, alaila, ua kawili iho ua kahu nei i ka iwi iloko o ka umekepoi, a me ke pa o ka puaa, a na kela poe alii hoi e ai ka iwi o keia 'lii, ke keu no ke Alii naauao o ka imi ana i kahi e nalo ai o kona mau iwi, a e makemake ole ai ia e waiho iloko o na ana huna, owai la uanei ke Alii i hana pela? aole loa he Alii i oi aku ka maalea e like me Kualii a me na kahu hoi o kona aina, "mai ka wa kahiko mai ka nalo ana o kona mau wahi i waiho ai a hiki i keia au hou." Aole loa he kahiko i hai mai aia i o ko Kualii wahi i waiho ai? he wahahee ia a me ka epa, i keia wa; elike me ka mea i hai ia mai e kekahi kanaka kahiko o Koelo k, kona inoa. Ua hanau oia i ka wa ia Kualii Oahu nei, nolaila, "ua nui a oi ae na makahiki o keia elemakule o ke ola ana." A ua haalele mai oia i keia ao nei, ua hoi aku no ia i ka opu o ka honua, i ka aoao mau o ke kino e waiho ai. E like me kana mea i ike ai ia'u, pela no hoi ko oukou wahi hoa i wauwau iki mai ai i kau wahi mamala olelo no Kualii, oiai hoi aole kakou i lihi launa 'ku ka poe hou o nei wa, nolaila, o ka malamalama ka mea nui ia kakou i keia wa.
['O ia a'ela kekahi mo'olelo no Kualii, a 'o B. L. Koko ka mea nāna ia mo'olelo i ka makahiki 1865.]
Ho'okani Mānoa
Aloha mai e nā makamaka heluhelu o Kauakūkalahale. Pōmaika'i ana ko Mānoa i kēia Pō'alima no ka mea, e honehone mai ana ka leo nahenahe o Kimo Alama Keaulana a me Leihulu.
Ho'omaka 'o Ho'okani Mānoa i ka hola 7:00 o ke ahiahi, a i ka hola 9:30 e hā'awi aloha ai. Mālama 'ia nei 'ahamele ma Mānoa Gardens ma ke Kula Nui o Hawai'i ma Mānoa. He manuahi ka hele 'ana. E naue aku kākou i laila me ka 'ohana a me nā hoa aloha a e nanea ka pepeiao!
A ma lalo iho nei nā lā a me nā pu'ukani e honehone ana nā leo i kēia kau.
11/04 --
Ku'uipo Kumukahi
12/02 --
Māhiehie
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.