— ADVERTISEMENT —
|
||||||||||
He mau mo‘oleloSynopsis: Two short stories to enjoy.
Eia mai kahi mau mo'olelo i pa'i 'ia aku nei ma nä nüpepa o ke au i hala. E ho'onanea mai. Penei nä mo'olelo.O Lonomuku; no ka honua nei no oia mamua. Ua oleloia, ma Kaiwiopele i Hana kona wahi i noho ai a loaa iaia ka noho ana kane. A o kana kane hoi o Makalii, mai ka lani mai hoi ia. Ua noho pu laua ma ke la puu kiekie e ku papu ana i ka makani he Ia-iki, e nana'na i ka ua-kea o Hana. A mahope, loaa na keiki a laua, a, he mea mau no hoi ia Makalii ka hoi iluna o ka lani i kona wahi, aole no hoi he wahi mea a hookaulua iho o ke keiki Makalii i kona hoa pupuuanu o kela aina ua haahaa. O Lonomuku hoi, ke kaniuhu nei oia no ka luhi loa i ka malama ana i na keiki, nolaila, hoomakaukau kela e imi aku i kana kane ia Makalii, me na ukana ma kona kua. A halawai laua maloko o ka Mahina poepoe. Ia wa hului aku ana ka mana o Makalii i ka ai a pau loa e ulu ana i Hawaii nei, i ka hahaoia maloko o kekahi ipu i paa i ke poi me ke koko mawaho mai o ia ipu. Ua nele loa iho la ko Hawaii nei a pau i ka ai ole. No ka nui akamai o ka Iole, ua kiiia ka paa a Makalii i hana'i, ua akiia ke koko e paa'i o kana ipu kolohe, a ua haule hou ka ai ma ka Pae aina o Hawaii nei. Ua loaa ka ai i ka Iole. Aia hoi o Lonomuku me Makalii maloko o ka Mahina. Pela i pau ai keia kaao.
Oiai o David Komohonua Kamaiopili ka makuakane o ke Kahu o ka Ekalesia o Kaahumanu, ma Wailuku, Maui, i keia manawa, ka mea nana i hoopuka a'e i kekahi mau olelo hookaau a ka lahui Hawaii e poina ole ai: Oia keia: "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHOLA NO KA HOI IA." A eia no ka manao ano nui ma ka hoopokole ana a'e. O John Makini Kapena ke Kiaaina o Maui, ka hoa paani mau o David Kamaiopili maka pahupahu (pilioki) i na manawa apau, a no ka mea, ua ike o Kapena aia me Kamaiopili na olelo hookaau e hauoli ai ka poe e noho mai ana, a no ka mea, i ko laua manawa e pahupahu (Pilioki) ai ua piha loa ka hale i ka hoolohe ma ka laua mau olelo hookaau. Aka, i waena o ka laua pahupahu ana, hoohala wale akula oia (Kamaiopili) i kana pahu ana, a he manao nohoi ko ia hoohala ana, a oia keia olelo kaulana, "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHO LA NO KA HOI IA." He Kiaaina o Kapena no Maui, a eia imua o kona alo o Kamaiopili i na manawa apau, a he hoa paani pu hoi me ia i na manawa apau ana e makemake ai, aka hala iho la nae hoi ka ike ana i ka ulu imua o ke alo. A i ka hoea ana o keia manao imua o Kalakaua ame Moehonua, nune nui iho lakou i ka manao o na olelo a ke Keiki o ka Malu Ulu o Lele, a na Moehonua no i puana mai i ka haina. "Aohe mea e ae, nona keia mau olelo, o oe no ia e Kapena. Ua ike ole oe i ke kanaka imua o kou alo, oia no ka ulu imua o ke alo." Ike koke iho la o Kapena i kona hemahema, hoi aku la a hoea i Lahaina, Maui, a hookohu maila ia Kamaiopili i Lunakanawai no Molokai.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei: >> kwong@hawaii.edu >> rsolis@hawaii.edu a i 'ole ia, ma ke kelepona: >> 956-2627 (Laiana) >> 956-2624 (Kekeha)
He mau mo‘oleloSynopsis: Two short stories to enjoy.
Eia mai kahi mau mo'olelo i pa'i 'ia aku nei ma nā nūpepa o ke au i hala. E ho'onanea mai. Penei nā mo'olelo.O Lonomuku; no ka honua nei no oia mamua. Ua oleloia, ma Kaiwiopele i Hana kona wahi i noho ai a loaa iaia ka noho ana kane. A o kana kane hoi o Makalii, mai ka lani mai hoi ia. Ua noho pu laua ma ke la puu kiekie e ku papu ana i ka makani he Ia-iki, e nana'na i ka ua-kea o Hana. A mahope, loaa na keiki a laua, a, he mea mau no hoi ia Makalii ka hoi iluna o ka lani i kona wahi, aole no hoi he wahi mea a hookaulua iho o ke keiki Makalii i kona hoa pupuuanu o kela aina ua haahaa. O Lonomuku hoi, ke kaniuhu nei oia no ka luhi loa i ka malama ana i na keiki, nolaila, hoomakaukau kela e imi aku i kana kane ia Makalii, me na ukana ma kona kua. A halawai laua maloko o ka Mahina poepoe. Ia wa hului aku ana ka mana o Makalii i ka ai a pau loa e ulu ana i Hawaii nei, i ka hahaoia maloko o kekahi ipu i paa i ke poi me ke koko mawaho mai o ia ipu. Ua nele loa iho la ko Hawaii nei a pau i ka ai ole. No ka nui akamai o ka Iole, ua kiiia ka paa a Makalii i hana'i, ua akiia ke koko e paa'i o kana ipu kolohe, a ua haule hou ka ai ma ka Pae aina o Hawaii nei. Ua loaa ka ai i ka Iole. Aia hoi o Lonomuku me Makalii maloko o ka Mahina. Pela i pau ai keia kaao.
Oiai o David Komohonua Kamaiopili ka makuakane o ke Kahu o ka Ekalesia o Kaahumanu, ma Wailuku, Maui, i keia manawa, ka mea nana i hoopuka a'e i kekahi mau olelo hookaau a ka lahui Hawaii e poina ole ai: Oia keia: "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHOLA NO KA HOI IA." A eia no ka manao ano nui ma ka hoopokole ana a'e. O John Makini Kapena ke Kiaaina o Maui, ka hoa paani mau o David Kamaiopili maka pahupahu (pilioki) i na manawa apau, a no ka mea, ua ike o Kapena aia me Kamaiopili na olelo hookaau e hauoli ai ka poe e noho mai ana, a no ka mea, i ko laua manawa e pahupahu (Pilioki) ai ua piha loa ka hale i ka hoolohe ma ka laua mau olelo hookaau. Aka, i waena o ka laua pahupahu ana, hoohala wale akula oia (Kamaiopili) i kana pahu ana, a he manao nohoi ko ia hoohala ana, a oia keia olelo kaulana, "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHO LA NO KA HOI IA." He Kiaaina o Kapena no Maui, a eia imua o kona alo o Kamaiopili i na manawa apau, a he hoa paani pu hoi me ia i na manawa apau ana e makemake ai, aka hala iho la nae hoi ka ike ana i ka ulu imua o ke alo. A i ka hoea ana o keia manao imua o Kalakaua ame Moehonua, nune nui iho lakou i ka manao o na olelo a ke Keiki o ka Malu Ulu o Lele, a na Moehonua no i puana mai i ka haina. "Aohe mea e ae, nona keia mau olelo, o oe no ia e Kapena. Ua ike ole oe i ke kanaka imua o kou alo, oia no ka ulu imua o ke alo." Ike koke iho la o Kapena i kona hemahema, hoi aku la a hoea i Lahaina, Maui, a hookohu maila ia Kamaiopili i Lunakanawai no Molokai.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei: >> kwong@hawaii.edu >> rsolis@hawaii.edu a i 'ole ia, ma ke kelepona: >> 956-2627 (Laiana) >> 956-2624 (Kekeha) This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.
| | | E-mail to City Desk BACK TO TOP
Text Site Directory:
[News] [Business] [Features] [Sports] [Editorial] [Do It Electric!] [Classified Ads] [Search] [Subscribe] [Info] [Letter to Editor] [Feedback] © Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com — ADVERTISEMENT —
|
— ADVERTISEMENTS —
— ADVERTISEMENTS —
|