— ADVERTISEMENT —
|
||||||||||
![]() ![]()
![]() He mau mo‘oleloSynopsis: Two short stories to enjoy.
Eia mai kahi mau mo'olelo i pa'i 'ia aku nei ma nä nüpepa o ke au i hala. E ho'onanea mai. Penei nä mo'olelo.O Lonomuku; no ka honua nei no oia mamua. Ua oleloia, ma Kaiwiopele i Hana kona wahi i noho ai a loaa iaia ka noho ana kane. A o kana kane hoi o Makalii, mai ka lani mai hoi ia. Ua noho pu laua ma ke la puu kiekie e ku papu ana i ka makani he Ia-iki, e nana'na i ka ua-kea o Hana. A mahope, loaa na keiki a laua, a, he mea mau no hoi ia Makalii ka hoi iluna o ka lani i kona wahi, aole no hoi he wahi mea a hookaulua iho o ke keiki Makalii i kona hoa pupuuanu o kela aina ua haahaa. O Lonomuku hoi, ke kaniuhu nei oia no ka luhi loa i ka malama ana i na keiki, nolaila, hoomakaukau kela e imi aku i kana kane ia Makalii, me na ukana ma kona kua. A halawai laua maloko o ka Mahina poepoe. Ia wa hului aku ana ka mana o Makalii i ka ai a pau loa e ulu ana i Hawaii nei, i ka hahaoia maloko o kekahi ipu i paa i ke poi me ke koko mawaho mai o ia ipu. Ua nele loa iho la ko Hawaii nei a pau i ka ai ole. No ka nui akamai o ka Iole, ua kiiia ka paa a Makalii i hana'i, ua akiia ke koko e paa'i o kana ipu kolohe, a ua haule hou ka ai ma ka Pae aina o Hawaii nei. Ua loaa ka ai i ka Iole. Aia hoi o Lonomuku me Makalii maloko o ka Mahina. Pela i pau ai keia kaao.
Oiai o David Komohonua Kamaiopili ka makuakane o ke Kahu o ka Ekalesia o Kaahumanu, ma Wailuku, Maui, i keia manawa, ka mea nana i hoopuka a'e i kekahi mau olelo hookaau a ka lahui Hawaii e poina ole ai: Oia keia: "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHOLA NO KA HOI IA." A eia no ka manao ano nui ma ka hoopokole ana a'e. O John Makini Kapena ke Kiaaina o Maui, ka hoa paani mau o David Kamaiopili maka pahupahu (pilioki) i na manawa apau, a no ka mea, ua ike o Kapena aia me Kamaiopili na olelo hookaau e hauoli ai ka poe e noho mai ana, a no ka mea, i ko laua manawa e pahupahu (Pilioki) ai ua piha loa ka hale i ka hoolohe ma ka laua mau olelo hookaau. Aka, i waena o ka laua pahupahu ana, hoohala wale akula oia (Kamaiopili) i kana pahu ana, a he manao nohoi ko ia hoohala ana, a oia keia olelo kaulana, "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHO LA NO KA HOI IA." He Kiaaina o Kapena no Maui, a eia imua o kona alo o Kamaiopili i na manawa apau, a he hoa paani pu hoi me ia i na manawa apau ana e makemake ai, aka hala iho la nae hoi ka ike ana i ka ulu imua o ke alo. A i ka hoea ana o keia manao imua o Kalakaua ame Moehonua, nune nui iho lakou i ka manao o na olelo a ke Keiki o ka Malu Ulu o Lele, a na Moehonua no i puana mai i ka haina. "Aohe mea e ae, nona keia mau olelo, o oe no ia e Kapena. Ua ike ole oe i ke kanaka imua o kou alo, oia no ka ulu imua o ke alo." Ike koke iho la o Kapena i kona hemahema, hoi aku la a hoea i Lahaina, Maui, a hookohu maila ia Kamaiopili i Lunakanawai no Molokai.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei: >> kwong@hawaii.edu >> rsolis@hawaii.edu ![]() a i 'ole ia, ma ke kelepona: >> 956-2627 (Laiana) >> 956-2624 (Kekeha) ![]()
He mau mo‘oleloSynopsis: Two short stories to enjoy.
Eia mai kahi mau mo'olelo i pa'i 'ia aku nei ma nā nūpepa o ke au i hala. E ho'onanea mai. Penei nā mo'olelo.O Lonomuku; no ka honua nei no oia mamua. Ua oleloia, ma Kaiwiopele i Hana kona wahi i noho ai a loaa iaia ka noho ana kane. A o kana kane hoi o Makalii, mai ka lani mai hoi ia. Ua noho pu laua ma ke la puu kiekie e ku papu ana i ka makani he Ia-iki, e nana'na i ka ua-kea o Hana. A mahope, loaa na keiki a laua, a, he mea mau no hoi ia Makalii ka hoi iluna o ka lani i kona wahi, aole no hoi he wahi mea a hookaulua iho o ke keiki Makalii i kona hoa pupuuanu o kela aina ua haahaa. O Lonomuku hoi, ke kaniuhu nei oia no ka luhi loa i ka malama ana i na keiki, nolaila, hoomakaukau kela e imi aku i kana kane ia Makalii, me na ukana ma kona kua. A halawai laua maloko o ka Mahina poepoe. Ia wa hului aku ana ka mana o Makalii i ka ai a pau loa e ulu ana i Hawaii nei, i ka hahaoia maloko o kekahi ipu i paa i ke poi me ke koko mawaho mai o ia ipu. Ua nele loa iho la ko Hawaii nei a pau i ka ai ole. No ka nui akamai o ka Iole, ua kiiia ka paa a Makalii i hana'i, ua akiia ke koko e paa'i o kana ipu kolohe, a ua haule hou ka ai ma ka Pae aina o Hawaii nei. Ua loaa ka ai i ka Iole. Aia hoi o Lonomuku me Makalii maloko o ka Mahina. Pela i pau ai keia kaao.
Oiai o David Komohonua Kamaiopili ka makuakane o ke Kahu o ka Ekalesia o Kaahumanu, ma Wailuku, Maui, i keia manawa, ka mea nana i hoopuka a'e i kekahi mau olelo hookaau a ka lahui Hawaii e poina ole ai: Oia keia: "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHOLA NO KA HOI IA." A eia no ka manao ano nui ma ka hoopokole ana a'e. O John Makini Kapena ke Kiaaina o Maui, ka hoa paani mau o David Kamaiopili maka pahupahu (pilioki) i na manawa apau, a no ka mea, ua ike o Kapena aia me Kamaiopili na olelo hookaau e hauoli ai ka poe e noho mai ana, a no ka mea, i ko laua manawa e pahupahu (Pilioki) ai ua piha loa ka hale i ka hoolohe ma ka laua mau olelo hookaau. Aka, i waena o ka laua pahupahu ana, hoohala wale akula oia (Kamaiopili) i kana pahu ana, a he manao nohoi ko ia hoohala ana, a oia keia olelo kaulana, "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHO LA NO KA HOI IA." He Kiaaina o Kapena no Maui, a eia imua o kona alo o Kamaiopili i na manawa apau, a he hoa paani pu hoi me ia i na manawa apau ana e makemake ai, aka hala iho la nae hoi ka ike ana i ka ulu imua o ke alo. A i ka hoea ana o keia manao imua o Kalakaua ame Moehonua, nune nui iho lakou i ka manao o na olelo a ke Keiki o ka Malu Ulu o Lele, a na Moehonua no i puana mai i ka haina. "Aohe mea e ae, nona keia mau olelo, o oe no ia e Kapena. Ua ike ole oe i ke kanaka imua o kou alo, oia no ka ulu imua o ke alo." Ike koke iho la o Kapena i kona hemahema, hoi aku la a hoea i Lahaina, Maui, a hookohu maila ia Kamaiopili i Lunakanawai no Molokai.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei: >> kwong@hawaii.edu >> rsolis@hawaii.edu ![]() a i 'ole ia, ma ke kelepona: >> 956-2627 (Laiana) >> 956-2624 (Kekeha) ![]() This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.
| | | E-mail to City Desk BACK TO TOP
Text Site Directory:
[News] [Business] [Features] [Sports] [Editorial] [Do It Electric!] [Classified Ads] [Search] [Subscribe] [Info] [Letter to Editor] [Feedback] © Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com — ADVERTISEMENT —
|
— ADVERTISEMENTS —
![]() — ADVERTISEMENTS —
|