— ADVERTISEMENT —
|
||||||||||
Olelo HawaiiSynopsis: An article printed in Ka Puuhonua o na Hawaii in 1917.
I ikeia no ke kanaka no kekahi lahui ma kana olelo. Ina e nalowale ana ka olelo makuahine o kekahi lahui, e nalo hia aku ana no ia lahui. I keia la, ua nalohia aku ko kakou kuokoa, a i ka pau ana o ka kakou olelo makuahine, o ka pau ana no ia o ka lahui Hawaii. Ma na ano no nae apau a kakou e nana aku ai, eia no ka mana hapanui iloko o ko kakou mau lima. Ua lilo mau ia kakou ka hapanui o na wahaolelo i ka Ahaolelo. A eia i keia poe ka mana e hana i mau kula Hawaii no kakou. No keaha la i hana oleia ai? Ua hapaiia mai i kekahi mau kau a na na kanaka Hawaii no i pepehi. I keia la, ke hepa mai nei ka oleloia ana o ka kakou olelo makuahine. Aole keiki o 15 makahiki e hiki ke kamailio pololei i ka olelo makuahine o keia aina. A no keaha ke kumu i hiki ole ai? No ka mea, aole a'o ia i ka olelo pololei. A i ka hala ana o na la pokole wale no o ka pau no ia, a mai uwe aku kakou no ka mea, na kakou no i nanamaka. E na kanaka Hawaii, pehea no hoi e koho kakou i poe e hele i ka Ahaolelo e kokua mai ia kakou? Malia paha o olelo mai kekahi, aole e hiki e a'oia ka olelo Hawaii ma na kula aupuni. Ae, aole no he kula aupuni a na Kepani ma Hawaii nei e a'o nei i ka olelo lahui o ko lakou aina, aka, ke ku nei ia mau kula, a ke a'oia nei na keiki Kepani e ike i ka olelo a kona makuahine. Ina ua hiki ole i ka Ahaolelo, e ala no hoi kakou na kanaka Hawaii a e kukulu no hoi i mau kula no na kakou. Eia kekahi mau kanaka a mau wahine Hawaii i lako me na dala, a he manao ko'u ina e komoia aku lakou e koiia e kokua mai, e haawi mai ana no lakou. A pehea no hoi na Luakini o kakou, aole anei e hiki e a'oia ko kakou poe keiki e heluhelu i na baibala Hawaii, a e himeni Hawaii, a e kala ia na haawina kula Sabati ma ka olelo a ko lakou makuahine? Ka, ea, he nui na manawa e hiki ai e loa'a ia kakou he manawa e a'o ai i ka kakou mau keiki i ka olelo a kona makuahine, o ka pilikia, ua lilo no na ka poe makemake e make ka lahui Hawaii ame ka lakou olelo, ke alakai ana. Aole wale no ka ma na oihanana kakou i hoike ai i ko kakou haawi ana i ke aloha i na ilio, i ko kakou olelo makuahine no kekahi. O ka olelo Hawaii ka mea e ikeia ai kakou he lahui okoa. A ina ua makee kakou i keia mea he lahui, o ka hoomau aku i kona oleloia ka mea e mau ai, aole o ka hoopoina iho. He manaolana ko'u, e hoea mai ana ka la e ku ai he mau kula olelo Hawaii ma ko kakou nei aina. A e hoomaka nae kakou e a'o i kakou mau keiki ma na Kula Sabati i ka olelo Hawaii. E heluhelu nui na keiki Hawaii i ka Baibala Hawaii, a mai ae i ka oukou mau keiki e ao'ia ma ka olelo haole iloko o na Luakini. Ina kakou e hoomaka ana ma keia keehina, aole no e hala he mau makahiki e ola hou ana ka olelo Hawaii. Ina ua paakiki ka loaa ana he mau kokua mai ka Ahaolelo mai, e hoomaka ma na Luakini. E hoouna i na keiki i ka halepule e a'oia ana na haawina ma ka olelo Makuahine ou e Hawaii.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei: >> kwong@hawaii.edu >> rsolis@hawaii.edu a i 'ole ia, ma ke kelepona: >> 956-2627 (Laiana) >> 956-2624 (Kekeha)
Olelo HawaiiSynopsis: An article printed in Ka Puuhonua o na Hawaii in 1917.
I ikeia no ke kanaka no kekahi lahui ma kana olelo. Ina e nalowale ana ka olelo makuahine o kekahi lahui, e nalo hia aku ana no ia lahui. I keia la, ua nalohia aku ko kakou kuokoa, a i ka pau ana o ka kakou olelo makuahine, o ka pau ana no ia o ka lahui Hawaii. Ma na ano no nae apau a kakou e nana aku ai, eia no ka mana hapanui iloko o ko kakou mau lima. Ua lilo mau ia kakou ka hapanui o na wahaolelo i ka Ahaolelo. A eia i keia poe ka mana e hana i mau kula Hawaii no kakou. No keaha la i hana oleia ai? Ua hapaiia mai i kekahi mau kau a na na kanaka Hawaii no i pepehi. I keia la, ke hepa mai nei ka oleloia ana o ka kakou olelo makuahine. Aole keiki o 15 makahiki e hiki ke kamailio pololei i ka olelo makuahine o keia aina. A no keaha ke kumu i hiki ole ai? No ka mea, aole a'o ia i ka olelo pololei. A i ka hala ana o na la pokole wale no o ka pau no ia, a mai uwe aku kakou no ka mea, na kakou no i nanamaka. E na kanaka Hawaii, pehea no hoi e koho kakou i poe e hele i ka Ahaolelo e kokua mai ia kakou? Malia paha o olelo mai kekahi, aole e hiki e a'oia ka olelo Hawaii ma na kula aupuni. Ae, aole no he kula aupuni a na Kepani ma Hawaii nei e a'o nei i ka olelo lahui o ko lakou aina, aka, ke ku nei ia mau kula, a ke a'oia nei na keiki Kepani e ike i ka olelo a kona makuahine. Ina ua hiki ole i ka Ahaolelo, e ala no hoi kakou na kanaka Hawaii a e kukulu no hoi i mau kula no na kakou. Eia kekahi mau kanaka a mau wahine Hawaii i lako me na dala, a he manao ko'u ina e komoia aku lakou e koiia e kokua mai, e haawi mai ana no lakou. A pehea no hoi na Luakini o kakou, aole anei e hiki e a'oia ko kakou poe keiki e heluhelu i na baibala Hawaii, a e himeni Hawaii, a e kala ia na haawina kula Sabati ma ka olelo a ko lakou makuahine? Ka, ea, he nui na manawa e hiki ai e loa'a ia kakou he manawa e a'o ai i ka kakou mau keiki i ka olelo a kona makuahine, o ka pilikia, ua lilo no na ka poe makemake e make ka lahui Hawaii ame ka lakou olelo, ke alakai ana. Aole wale no ka ma na oihanana kakou i hoike ai i ko kakou haawi ana i ke aloha i na ilio, i ko kakou olelo makuahine no kekahi. O ka olelo Hawaii ka mea e ikeia ai kakou he lahui okoa. A ina ua makee kakou i keia mea he lahui, o ka hoomau aku i kona oleloia ka mea e mau ai, aole o ka hoopoina iho. He manaolana ko'u, e hoea mai ana ka la e ku ai he mau kula olelo Hawaii ma ko kakou nei aina. A e hoomaka nae kakou e a'o i kakou mau keiki ma na Kula Sabati i ka olelo Hawaii. E heluhelu nui na keiki Hawaii i ka Baibala Hawaii, a mai ae i ka oukou mau keiki e ao'ia ma ka olelo haole iloko o na Luakini. Ina kakou e hoomaka ana ma keia keehina, aole no e hala he mau makahiki e ola hou ana ka olelo Hawaii. Ina ua paakiki ka loaa ana he mau kokua mai ka Ahaolelo mai, e hoomaka ma na Luakini. E hoouna i na keiki i ka halepule e a'oia ana na haawina ma ka olelo Makuahine ou e Hawaii.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei: >> kwong@hawaii.edu >> rsolis@hawaii.edu a i 'ole ia, ma ke kelepona: >> 956-2627 (Laiana) >> 956-2624 (Kekeha) This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence. BACK TO TOP
Text Site Directory:
[News] [Business] [Features] [Sports] [Editorial] [Do It Electric!] [Classified Ads] [Search] [Subscribe] [Info] [Letter to Editor] [Feedback] © Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com — ADVERTISEMENT —
|
— ADVERTISEMENTS —
— ADVERTISEMENTS —
|