|
iHe Mo‘olelo
Kupua No
Kaumana I
Lilo I Pöhaku
Synopsis: A story about Kaumana that takes place on O'ahu.
Aloha mai e nä makamaka heluhelu, eia mai kahi mo'olelo hou e ho'onanea ai. He mo'olelo këia no Kaumana, he kupua. Na Theodore Kelsey i ho'ouna i ka mo'olelo i ka Nupepa Kuokoa ma kahi leka me ke noi 'ana aku e unuhi 'ia a laila e pa'i 'ia ma ia nüpepa. Eia mai ka mea a Kelsey i pa'i 'ia ma ka nüpepa i ka makahiki 1919:
E ka Nupepa Kuokoa, Honolulu, O'ahu:--Ia'u ma Honolulu, ua lohe ihola au i kekahi mo'olelo kupua maika'i e pili ana iä Kaumana, he kupua këia i lilo i pöhaku, ma ke kualapa ma waena o Pälolo a me Mänoa.
Ua käkau 'ia ka mo'olelo e a'u ma ka 'ölelo 'Enelani, akä he mea pono nö e pa'a ma ka 'ölelo Hawai'i.
'O ko'u hoaaloha 'o Mr. Stokes kai hele aku e 'ike iä Mr. Solomon Kauai, ka mea näna i hö'ike mai i këia mo'olelo, aia kona wahi noho ma ka 'ao'ao ma uka o ke alanui Wai'alae, ma ka hui 'ana o ke alanui 'o Kapahulu, e holo lä i Waikïkï, mai kekahi wahi mai, e pili kokoke lä me ka pau 'ana o ke kualapa Kaumana.
He lö'ihi maoli këia mo'olelo, me ka loa'a 'ole o ka manawa iä Mr. Stokes e käkau ai i ia mea, a he ha'alulu ho'i ka lima o këia 'elemakule, e hiki 'ole ai iä ia ke käkau pono'ï i ia mea.
'O Mr. Thrum kai mana'o e käkau i këia mo'olelo, a hä'awi aku iä 'oe, eia na'e 'a'ole au i lohe mai iä ia mai no kekahi manawa.
Inä paha no ka hiki iä 'oe ke huli aku i ka mo'olelo 'oia'i'o, e lilo ana ia i mea ho'ohau'oli mai i ko'u mana'o, a ke ho'opuka aku 'oe ma loko o ka nüpepa, a laila e ho'ouna mai i kope na'u. Penei iho ka mo'olelo e like me ia i loa'a mai ai ia'u:
Ua ha'alele aku 'o Kaumana iä Lahainalalo me kona mau mäkua, a me kona mau ukali ma kahi o ke kanalima ka nui, me ka ho'onoho 'ana aku i kona kaikuahine iä Lele ma hope, no ia nei mai i loa'a mai ai këlä inoa 'o Lahaina, ka Malu 'Ulu o Lele). Hö'ea maila 'o ia ma Maunalua, O'ahu, a noho ma laila, a loa'a käna mau keikikäne 'ehä ko läkou nui.
Ho‘okani Mänoa
Synopsis: Ho'okani Mänoa, will be held every first and third Fridays at the University of Hawai'i at Mänoa from 7:00pm until 9:30pm.
Aloha mai käkou e nä hoa makamaka, mai poina i ka 'ahamele helu 'ekahi o Mänoa, 'o ia ho'i 'o Ho'okani Mänoa. A he pömaika'i nö këia, e lohe 'ia ana nä mele Hawai'i o ke au i hala. Eia mai kekahi mau kähuli leo le'a e lohe 'ia ana ma Mänoa, 'o Ainsley Halemanu, 'o Kealoha Kalama, 'o Kawika Trask, 'o Pua Melia, 'o Pa'ahana, 'o Noelani Mahoe a me kekahi mau mea hou aku. E mälama 'ia ana 'o Ho'okani Mänoa i këlä me këia Pö'alima mua, a me këlä me këia Pö'alima 'ekolu o ka mahina ma Mänoa Gardens ma ke kulanui o Hawai'i ma Mänoa. Ho'omaka i ka hola 7:00 o ke ahiahi a pau i ka hola 9:30. He manuahi ka hele 'ana i laila e ho'onanea ai i ka ho'olohe i ia mau leo nahenahe.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)
|
iHe Mo‘olelo
Kupua No
Kaumana I
Lilo I Pōhaku
Synopsis: A story about Kaumana that takes place on O'ahu.
Aloha mai e nā makamaka heluhelu, eia mai kahi mo'olelo hou e ho'onanea ai. He mo'olelo kēia no Kaumana, he kupua. Na Theodore Kelsey i ho'ouna i ka mo'olelo i ka Nupepa Kuokoa ma kahi leka me ke noi 'ana aku e unuhi 'ia a laila e pa'i 'ia ma ia nūpepa. Eia mai ka mea a Kelsey i pa'i 'ia ma ka nūpepa i ka makahiki 1919:
E ka Nupepa Kuokoa, Honolulu, O'ahu:--Ia'u ma Honolulu, ua lohe ihola au i kekahi mo'olelo kupua maika'i e pili ana iā Kaumana, he kupua kēia i lilo i pōhaku, ma ke kualapa ma waena o Pālolo a me Mānoa.
Ua kākau 'ia ka mo'olelo e a'u ma ka 'ōlelo 'Enelani, akā he mea pono nō e pa'a ma ka 'ōlelo Hawai'i.
'O ko'u hoaaloha 'o Mr. Stokes kai hele aku e 'ike iā Mr. Solomon Kauai, ka mea nāna i hō'ike mai i kēia mo'olelo, aia kona wahi noho ma ka 'ao'ao ma uka o ke alanui Wai'alae, ma ka hui 'ana o ke alanui 'o Kapahulu, e holo lā i Waikīkī, mai kekahi wahi mai, e pili kokoke lā me ka pau 'ana o ke kualapa Kaumana.
He lō'ihi maoli kēia mo'olelo, me ka loa'a 'ole o ka manawa iā Mr. Stokes e kākau ai i ia mea, a he ha'alulu ho'i ka lima o kēia 'elemakule, e hiki 'ole ai iā ia ke kākau pono'ī i ia mea.
'O Mr. Thrum kai mana'o e kākau i kēia mo'olelo, a hā'awi aku iā 'oe, eia na'e 'a'ole au i lohe mai iā ia mai no kekahi manawa.
Inā paha no ka hiki iā 'oe ke huli aku i ka mo'olelo 'oia'i'o, e lilo ana ia i mea ho'ohau'oli mai i ko'u mana'o, a ke ho'opuka aku 'oe ma loko o ka nūpepa, a laila e ho'ouna mai i kope na'u. Penei iho ka mo'olelo e like me ia i loa'a mai ai ia'u:
Ua ha'alele aku 'o Kaumana iā Lahainalalo me kona mau mākua, a me kona mau ukali ma kahi o ke kanalima ka nui, me ka ho'onoho 'ana aku i kona kaikuahine iā Lele ma hope, no ia nei mai i loa'a mai ai kēlā inoa 'o Lahaina, ka Malu 'Ulu o Lele). Hō'ea maila 'o ia ma Maunalua, O'ahu, a noho ma laila, a loa'a kāna mau keikikāne 'ehā ko lākou nui.
Ho‘okani Mānoa
Synopsis: Ho'okani Mānoa, will be held every first and third Fridays at the University of Hawai'i at Mānoa from 7:00pm until 9:30pm.
Aloha mai kākou e nā hoa makamaka, mai poina i ka 'ahamele helu 'ekahi o Mānoa, 'o ia ho'i 'o Ho'okani Mānoa. A he pōmaika'i nō kēia, e lohe 'ia ana nā mele Hawai'i o ke au i hala. Eia mai kekahi mau kāhuli leo le'a e lohe 'ia ana ma Mānoa, 'o Ainsley Halemanu, 'o Kealoha Kalama, 'o Kawika Trask, 'o Pua Melia, 'o Pa'ahana, 'o Noelani Mahoe a me kekahi mau mea hou aku. E mālama 'ia ana 'o Ho'okani Mānoa i kēlā me kēia Pō'alima mua, a me kēlā me kēia Pō'alima 'ekolu o ka mahina ma Mānoa Gardens ma ke kulanui o Hawai'i ma Mānoa. Ho'omaka i ka hola 7:00 o ke ahiahi a pau i ka hola 9:30. He manuahi ka hele 'ana i laila e ho'onanea ai i ka ho'olohe i ia mau leo nahenahe.
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.