![](OnePixWhite.gif)
Nä Hana Hö‘ino
Synopsis: An article printed in "Nupepa Ka Oiaio" on Feb. 9, 1894, questions the validity of defamatory remarks pro-annexxation newspapers made about Queen Lili'uokalani.
By Küpopou
'Auhea 'oukou e nä makamaka heluhelu. Eia mai kahi mo'olelo nüpepa i unuhi 'ia mai loko mai o ka "Nupepa Ka Oiaio". Ua pa'i 'ia ma ka lä 9 o Pepeluali, 1894. Kapa 'ia ua mo'olelo nei, 'o "Na hana hoino i ka Moiwahine." Penei ka mo'olelo.
He nui na hoino o na nupepa hoohui aina i ko kakou Moiwahine e olelo ana, he Moiwahine puni koko Oia; he ake e okiia ke poo o ka poe nana i hookahuli i ke Aupuni Moi, a pela aku.
I ko makou hoomaopopo ana mai mua mai; na keia poe kipi no lakou i hookomo i loko o ka pilikia a ina i hoopaiia lakou no ia hana, alaila aole maluna o ka Moiwahine Liliuokalani ia hewa, oiai, aole na ka Moiwahine i hookikina aku ia lakou e hana ia mea.
He puni koko anei ka Moiwahine ke hookoia ke kanawai o ka aina a ua poe kipi nei no i hana ai? Ua hoomaopopo makou i ke ano io maoli o ia huaolelo punikoko, oia ka luku ana, a pepehi wale ana aku i na poe hewa ole. O ka hoopai ana i ka poe hana hewa maoli, aole ia he hana e kapaia mai ai he punikoko.
O ka hoopuka ia ana o na huaolelo okipoo, a me ka manao ana iho, na ka Moiwahine ponoi ia mau huaolelo, he hana ia i ku ole i Kona kulana Lede, a he mea i maa ole loa e olelo ia e na mea a pau ma Hawaii nei; no ka mea, ua hoakaka maopopo ia na hana maa mau i lawelaweia no ka poe kipi, ke loaa ka ahewaia ma ke kanawai. O ka Li ia ma luna o ka laau olokea ka mea maamau no ka poe i ahewaia no ka make; aole o ke okipoo ana.
Ua hapai nui na nupepa i keia mau huaolelo, okipoo a me punikoko a kapilipili aku na ka Moiwahine Liliuokalani; i mea e ulu mai ai na manao inaina, a me ka ukiuki ulupuni o ka Lahui Hawaii ia ia; Pehea? Ua lilo anei keia mau hana ana a ua poe kipi nei, i mea e ulu io mai ai ia manao i loko o ka Lahui Hawaii? Aole loa; No ka mea, ua maopopo mua i ka Lahui, o keia poe no na kumu hooulu i na ino he lehulehu wale, maloko o ka aina, iwaena o ka Lahui.
O ke kuko hookamani o na poe mamo a na mikanele, i hui pu aku me na poe aea haukae hana kalaima mai o waho, ka mea nana i kukulu iho ma ka la 17 o Ianuali 1893 i kia hoomanao poina ole, no ka hana kipi i hookahuli ai i ke Aupuni o ka Moiwahine Liliuokalani.
('A'ole i pau)
BACK TO TOP
|
Ho‘okani
Synopsis: May's Ho'okani at Mänoa Gardens at UH-Mänoa will be held on Wednesday, May 5th.
'Auhea 'oukou, ma ka mahina 'o Mei, e mälama 'ia ana 'o Ho'okani ma ka Pö'akolu mua, 'o ia ho'i ka lä 5 o Mei, 'oiai, 'a'ohe kula ma ka Pö'alima. E ho'omaka ana ma ka hola 5:00 o ke ahiahi. A 'o kekahi mau pu'ukani e ho'okani ana ma ua ahiahi lä, 'o ia nö 'o Jerry Santos, 'o Karen Keawehawai'i a me Pa'ahana. A he mau pu'ukani hou aku nö.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
![](OnePixWhite.gif)
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)
![](OnePixWhite.gif)
BACK TO TOP
|
![](blank.gif) | Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.
|
![](blank.gif) |
|
Nā Hana Hō‘ino
Synopsis: An article printed in "Nupepa Ka Oiaio" on Feb. 9, 1894, questions the validity of defamatory remarks pro-annexxation newspapers made about Queen Lili'uokalani.
By Kūpopou
'Auhea 'oukou e nā makamaka heluhelu. Eia mai kahi mo'olelo nūpepa i unuhi 'ia mai loko mai o ka "Nupepa Ka Oiaio". Ua pa'i 'ia ma ka lā 9 o Pepeluali, 1894. Kapa 'ia ua mo'olelo nei, 'o "Na hana hoino i ka Moiwahine." Penei ka mo'olelo.
He nui na hoino o na nupepa hoohui aina i ko kakou Moiwahine e olelo ana, he Moiwahine puni koko Oia; he ake e okiia ke poo o ka poe nana i hookahuli i ke Aupuni Moi, a pela aku.
I ko makou hoomaopopo ana mai mua mai; na keia poe kipi no lakou i hookomo i loko o ka pilikia a ina i hoopaiia lakou no ia hana, alaila aole maluna o ka Moiwahine Liliuokalani ia hewa, oiai, aole na ka Moiwahine i hookikina aku ia lakou e hana ia mea.
He puni koko anei ka Moiwahine ke hookoia ke kanawai o ka aina a ua poe kipi nei no i hana ai? Ua hoomaopopo makou i ke ano io maoli o ia huaolelo punikoko, oia ka luku ana, a pepehi wale ana aku i na poe hewa ole. O ka hoopai ana i ka poe hana hewa maoli, aole ia he hana e kapaia mai ai he punikoko.
O ka hoopuka ia ana o na huaolelo okipoo, a me ka manao ana iho, na ka Moiwahine ponoi ia mau huaolelo, he hana ia i ku ole i Kona kulana Lede, a he mea i maa ole loa e olelo ia e na mea a pau ma Hawaii nei; no ka mea, ua hoakaka maopopo ia na hana maa mau i lawelaweia no ka poe kipi, ke loaa ka ahewaia ma ke kanawai. O ka Li ia ma luna o ka laau olokea ka mea maamau no ka poe i ahewaia no ka make; aole o ke okipoo ana.
Ua hapai nui na nupepa i keia mau huaolelo, okipoo a me punikoko a kapilipili aku na ka Moiwahine Liliuokalani; i mea e ulu mai ai na manao inaina, a me ka ukiuki ulupuni o ka Lahui Hawaii ia ia; Pehea? Ua lilo anei keia mau hana ana a ua poe kipi nei, i mea e ulu io mai ai ia manao i loko o ka Lahui Hawaii? Aole loa; No ka mea, ua maopopo mua i ka Lahui, o keia poe no na kumu hooulu i na ino he lehulehu wale, maloko o ka aina, iwaena o ka Lahui.
O ke kuko hookamani o na poe mamo a na mikanele, i hui pu aku me na poe aea haukae hana kalaima mai o waho, ka mea nana i kukulu iho ma ka la 17 o Ianuali 1893 i kia hoomanao poina ole, no ka hana kipi i hookahuli ai i ke Aupuni o ka Moiwahine Liliuokalani.
('A'ole i pau)
BACK TO TOP
|
Ho‘okani
Synopsis: May's Ho'okani at Mānoa Gardens at UH-Mānoa will be held on Wednesday, May 5th.
'Auhea 'oukou, ma ka mahina 'o Mei, e mālama 'ia ana 'o Ho'okani ma ka Pō'akolu mua, 'o ia ho'i ka lā 5 o Mei, 'oiai, 'a'ohe kula ma ka Pō'alima. E ho'omaka ana ma ka hola 5:00 o ke ahiahi. A 'o kekahi mau pu'ukani e ho'okani ana ma ua ahiahi lā, 'o ia nō 'o Jerry Santos, 'o Karen Keawehawai'i a me Pa'ahana. A he mau pu'ukani hou aku nō.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
![](OnePixWhite.gif)
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)
![](OnePixWhite.gif)
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.