Starbulletin.com

Kauakukalahale

Keawe Lopes



Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html

Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.


Ho‘omau 2004



Synopsis: The movement for revitalizing the Hawaiian language continues. The Pünana Leo preschools of O'ahu are holding a benefit concert next Sunday, Feb. 15, at the Waikïkï Shell. The concert begins at 4 p.m. and ends at 10 p.m.



Hüi
'Auhea 'oukou e nä manu kani le'a o ke kuahiwi,
Ka 'I'iwi pölena a'o Ka'ala,
Ke moani mai nei ia uka kaulana i ke alo këhau
He alo papali ho'i ke 'ike 'ia
Kö'ike maila na'e ia wehi
a e lei 'ia
Lei kähiko nani o ka po'ohiwi
Po'ohiwi 'auamo i ke kuleana nui
Ke kuleana ko'iko'i o ke kupa 'äina
A he 'äina nani kamaha'o ke lohe 'ia
Ia kani le'a ho'i o ka 'ölelo

'Auhea 'oukou e nä käko'o o ka 'ölelo Hawai'i, mai kahi pae a kahi pae o ka 'äina nei a puni. Ke laha nei ka 'ölelo kupa o ka 'äina ma nä kü'ono like 'ole o ke külana kauhale ma o ka noke 'ana o känaka i ka hana pono. A no nä makahiki he nui i hala a'e nei, a mai ka ho'okumu 'ia 'ana maila nö ho'i paha o Ka Pünana Leo 'o Honolulu, ka pünana leo mua o O'ahu nei, i ho'omaka 'ia maila këia noke 'ana e ho'öla hou i ka 'ölelo Hawai'i ma nä kula kamali'i o käkou. Aia lä! i ka hopena o ke kenekulia aku nei, mälama 'ia ka 'aha puka mua no ia mau kamali'i, nä kupu'eu i komo mua ho'i i ka pünana leo, he iwakälua makahiki aku nei. Auë nö ho'i ë, ua kau, ua holo, ua pae aku!

Mau nö ka noke 'ana i nei kuleana ko'iko'i o käkou, a i keia manawa, aia he 'umi kula e ho'omau 'ia nei ma ka 'ölelo Hawai'i. A no ka nui o ke kälä e pono ai këia mau kula, eia hou mai ka mahina e mälama 'ia ai ka 'Aha Mele 'o Ho'omau. He 'aha mele hana kälä nö ia no nä kula 'ölelo Hawai'i o ka mokupuni nei 'o O'ahu. Mälama 'ia ana ia 'aha mele i këia lä Pule a'e, ka lä 15 o nei Mahina, ma ka Waikïkï Shell mai ka hola 4 o ka 'auinalä a i ka hola 'umi o ia ahiahi. Ma laila e 'ike ai ka maka a e lohe mai ai ho'i ka pepeiao i nä manu kani le'a o nei au e holo nei, 'o ia ho'i nä keiki o Nä Pünana Leo a me Nä Kula Kaiapuni ho'i o O'ahu. Nui nö ho'i ka mahalo i ke kömike näna e ho'olälä nei i nei papahana nui a me nä käko'o mai ke kaiaulu mai. Mahalo ho'i i ke käko'o 'ana mai o nä 'äuna hïmeni kaulana o ka 'äina e la'a me Tony Conjugacion, Kilinahe, Nä Palapalai, Lopaka Kanaka'ole, Keahiwai a me 3 Plus.

A no laila, e naue pü aku käkou i käko'o 'ia ia hana ko'iko'i o käkou!


BACK TO TOP
|

He kahuna kä ke ka‘a?



Synopsis: Petition online against the use of the word "Kahuna" as a name for a car



Ua uluhua känaka i ka lohe 'ana i ke kapa 'ia 'ana aku o ke ka'a i hana 'ia e ka hui hana ka'a 'o Dodge, a inä pëlä pü me 'oe, e pülima i ka palapala ho'opi'i e kü'ë ana i ia hana ma www. petitiononline.com/Kahuna04.




E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)



BACK TO TOP
|

Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.

Ho‘omau 2004

Synopsis: The movement for revitalizing the Hawaiian language continues. The Pūnana Leo preschools of O'ahu are holding a benefit concert next Sunday, Feb. 15, at the Waikīkī Shell. The concert begins at 4 p.m. and ends at 10 p.m.

Hūi
'Auhea 'oukou e nā manu kani le'a o ke kuahiwi,
Ka 'I'iwi pōlena a'o Ka'ala,
Ke moani mai nei ia uka kaulana i ke alo kēhau
He alo papali ho'i ke 'ike 'ia
Kō'ike maila na'e ia wehi
a e lei 'ia
Lei kāhiko nani o ka po'ohiwi
Po'ohiwi 'auamo i ke kuleana nui
Ke kuleana ko'iko'i o ke kupa 'āina
A he 'āina nani kamaha'o ke lohe 'ia
Ia kani le'a ho'i o ka 'ōlelo

'Auhea 'oukou e nā kāko'o o ka 'ōlelo Hawai'i, mai kahi pae a kahi pae o ka 'āina nei a puni. Ke laha nei ka 'ōlelo kupa o ka 'āina ma nā kū'ono like 'ole o ke kūlana kauhale ma o ka noke 'ana o kānaka i ka hana pono. A no nā makahiki he nui i hala a'e nei, a mai ka ho'okumu 'ia 'ana maila nō ho'i paha o Ka Pūnana Leo 'o Honolulu, ka pūnana leo mua o O'ahu nei, i ho'omaka 'ia maila kēia noke 'ana e ho'ōla hou i ka 'ōlelo Hawai'i ma nā kula kamali'i o kākou. Aia lā! i ka hopena o ke kenekulia aku nei, mālama 'ia ka 'aha puka mua no ia mau kamali'i, nā kupu'eu i komo mua ho'i i ka pūnana leo, he iwakālua makahiki aku nei. Auē nō ho'i ē, ua kau, ua holo, ua pae aku!

Mau nō ka noke 'ana i nei kuleana ko'iko'i o kākou, a i keia manawa, aia he 'umi kula e ho'omau 'ia nei ma ka 'ōlelo Hawai'i. A no ka nui o ke kālā e pono ai kēia mau kula, eia hou mai ka mahina e mālama 'ia ai ka 'Aha Mele 'o Ho'omau. He 'aha mele hana kālā nō ia no nā kula 'ōlelo Hawai'i o ka mokupuni nei 'o O'ahu. Mālama 'ia ana ia 'aha mele i kēia lā Pule a'e, ka lā 15 o nei Mahina, ma ka Waikīkī Shell mai ka hola 4 o ka 'auinalā a i ka hola 'umi o ia ahiahi. Ma laila e 'ike ai ka maka a e lohe mai ai ho'i ka pepeiao i nā manu kani le'a o nei au e holo nei, 'o ia ho'i nā keiki o Nā Pūnana Leo a me Nā Kula Kaiapuni ho'i o O'ahu. Nui nō ho'i ka mahalo i ke kōmike nāna e ho'olālā nei i nei papahana nui a me nā kāko'o mai ke kaiaulu mai. Mahalo ho'i i ke kāko'o 'ana mai o nā 'āuna hīmeni kaulana o ka 'āina e la'a me Tony Conjugacion, Kilinahe, Nā Palapalai, Lopaka Kanaka'ole, Keahiwai a me 3 Plus.

A no laila, e naue pū aku kākou i kāko'o 'ia ia hana ko'iko'i o kākou!


BACK TO TOP
|

He kahuna kā ke ka‘a?



Synopsis: Petition online against the use of the word "Kahuna" as a name for a car



Ua uluhua kānaka i ka lohe 'ana i ke kapa 'ia 'ana aku o ke ka'a i hana 'ia e ka hui hana ka'a 'o Dodge, a inā pēlā pū me 'oe, e pūlima i ka palapala ho'opi'i e kū'ē ana i ia hana ma www.petitiononline.com/Kahuna04.




E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.

--Advertisements--
--Advertisements--


| | | PRINTER-FRIENDLY VERSION
E-mail to City Desk

BACK TO TOP


Text Site Directory:
[News] [Business] [Features] [Sports] [Editorial] [Do It Electric!]
[Classified Ads] [Search] [Subscribe] [Info] [Letter to Editor]
[Feedback]
© 2004 Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com


-Advertisement-