Starbulletin.com

Kauakukalahale

Küpopou



Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html

Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.


E Ao Kanaka


Synopsis: Dialogue between two people about the current war issue.


Puni Kaua: 'Eä, e Puni Maluhia, pïhoihoi maoli nö ku'u na'au i ka ho'ouka kaua 'ana aku o 'Amelika Huipü. Nui ko'u makemake i ka nänä i nä ahikao e pahüpahü a e 'ölapalapa ana ma ka lewa nu'u, ka lewa lani, e like me ke ahiahi makahiki hou, 'a'ole o kana mai ka u'i a oki loa ho'i ka lä 4 o Iulai.

Puni Maluhia: Kä! He mea wale nö paha ia e hei ai kamali'i, ka 'oä'oaka o nä ahikao, akä e wela auane'i ka lima o ka mea 'akahi akahi, a 'o ka loea ma ia hana, 'o ke kanaka makua ho'i, 'o ia ka mea e pau ai ka hale i ke ahi, pau pü me ka waiwai, a oki loa ho'i ka pö'ino o ke ola. A mai noho 'oe a ho'opoina i ka pa'apü o ke alanui i ka uahi. Ke kaua aku me 'Ilaka, 'o ka uahi me ka uanoe e 'ike 'ia ana, he kemika paha ia e wela ai ka maka a me ka 'ili, e huki ai ka waha, e hemo ai ka hope a e 'ä'ili ai ke aho. He keu a ka weliweli. E ao kanaka.

Puni Kaua: 'O ke kanaka nö ka'u o ka nänä 'ana, 'o ke kanaka nui a me ke kanaka iki. 'O ke kanaka nui, 'o ka makua nö ia, a he mälama a he ho'olohe kä ke keiki iä ia e like ho'i me ka 'ölelo a Iehova, "E hoomaikai oe i kou makuakane, a me kou makuwahine; i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a Iehova a kou Akua i haawi mai ai ia oe." A ke kö a'e nei këia wahi 'ölelo iä Busi 'öpio, ka pelekikena o 'Amelika Huipü. Mai make kona wahi makuakäne, 'o Busi makua, iä Sadama Husini i ka makahiki 1991. A aia nö 'o Busi 'öpio ke päna'i aku nei i ia hana i mea e kü ai ka makaia, a 'o ia ihola nö paha ka mea e holo ai ka 'ölelo a kahiko, "Make nö ke kalo a ola i ka pa..."

Puni Maluhia: A ola i ka naio! 'Eä, mai noho 'oe a ho'opoina i kekahi o nä känäwai he 'umi o Iehova, 'o ia ho'i "Mai pepehi kanaka oe."

Puni Kaua: He aha mai nei käu o ke kïkahö 'ana? 'A'ole i hiki aku ko'u mana'o i ke kanaka iki, e la'a 'o Küwaiti. He aupuni kü'oko'a 'u'uku wale nö ia o ke kü 'ana. Kä'ili kü 'ia akula e ka lima wïkani o kahi luna o 'Ilaka. 'O wai kai lele po'o i loko o ia hihia no ka pale 'ana aku i ka lima nui o ka pilikua? 'O 'Amelika Huipü kai lele aku ma ke kökua 'ana iä Küwaiti o pau ka 'äina puapua'i nui wale o ke kula 'ele'ele ('aila) i ka lilo aku.

Puni Maluhia: He aha kä 'Amelika e ho'ohalahala aku ai iä 'Ilaka i ka lima nui? Eia nö ua aupuni demokalaka nei ke noho ali'i nei ma 'ane'i nei me ka ho'okolonaio 'ana iho iä loko o känaka a me ka ho'oneo 'ana i ka 'äina.

Puni Kaua: Inä nö e pa'a 'o Sadama i ka hopu 'ia, inä he manawa ko ka pelekikena e ho'oponopono ai i ka hewa o 'Amelika. A...

Puni Maluhia: Inä e pa'a kahi Sadama i ka hopu 'ia, inä paha e 'imi hana aku 'o 'Amelika i kekahi aupuni. 'O Kölea 'Äkau paha.

Puni Kaua: A 'o ke kaua nö ia.

Puni Maluhia: A 'o ia 'ano kaua kahi e 'ike 'ia ai ka uahi kohu melehune nui, ka mea ho'i e kau ai ka weli iä käkou. 'Eä, e ku'u hoa wala'au, na wai 'oe i a'o ë he mea pömaika'i ke kaua pö'ino 'äina.

E 'ike i ka hoa kanaka,

o kipa hewa ke aloha i ka 'ïlio.




E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)



BACK TO TOP
|

Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.

E Ao Kanaka


Synopsis: Dialogue between two people about the current war issue.


Puni Kaua: 'Eā, e Puni Maluhia, pīhoihoi maoli nō ku'u na'au i ka ho'ouka kaua 'ana aku o 'Amelika Huipū. Nui ko'u makemake i ka nānā i nā ahikao e pahūpahū a e 'ōlapalapa ana ma ka lewa nu'u, ka lewa lani, e like me ke ahiahi makahiki hou, 'a'ole o kana mai ka u'i a oki loa ho'i ka lā 4 o Iulai.

Puni Maluhia: Kā! He mea wale nō paha ia e hei ai kamali'i, ka 'oā'oaka o nā ahikao, akā e wela auane'i ka lima o ka mea 'akahi akahi, a 'o ka loea ma ia hana, 'o ke kanaka makua ho'i, 'o ia ka mea e pau ai ka hale i ke ahi, pau pū me ka waiwai, a oki loa ho'i ka pō'ino o ke ola. A mai noho 'oe a ho'opoina i ka pa'apū o ke alanui i ka uahi. Ke kaua aku me 'Ilaka, 'o ka uahi me ka uanoe e 'ike 'ia ana, he kemika paha ia e wela ai ka maka a me ka 'ili, e huki ai ka waha, e hemo ai ka hope a e 'ā'ili ai ke aho. He keu a ka weliweli. E ao kanaka.

Puni Kaua: 'O ke kanaka nō ka'u o ka nānā 'ana, 'o ke kanaka nui a me ke kanaka iki. 'O ke kanaka nui, 'o ka makua nō ia, a he mālama a he ho'olohe kā ke keiki iā ia e like ho'i me ka 'ōlelo a Iehova, "E hoomaikai oe i kou makuakane, a me kou makuwahine; i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a Iehova a kou Akua i haawi mai ai ia oe." A ke kō a'e nei kēia wahi 'ōlelo iā Busi 'ōpio, ka pelekikena o 'Amelika Huipū. Mai make kona wahi makuakāne, 'o Busi makua, iā Sadama Husini i ka makahiki 1991. A aia nō 'o Busi 'ōpio ke pāna'i aku nei i ia hana i mea e kū ai ka makaia, a 'o ia ihola nō paha ka mea e holo ai ka 'ōlelo a kahiko, "Make nō ke kalo a ola i ka pa..."

Puni Maluhia: A ola i ka naio! 'Eā, mai noho 'oe a ho'opoina i kekahi o nā kānāwai he 'umi o Iehova, 'o ia ho'i "Mai pepehi kanaka oe."

Puni Kaua: He aha mai nei kāu o ke kīkahō 'ana? 'A'ole i hiki aku ko'u mana'o i ke kanaka iki, e la'a 'o Kūwaiti. He aupuni kū'oko'a 'u'uku wale nō ia o ke kū 'ana. Kā'ili kū 'ia akula e ka lima wīkani o kahi luna o 'Ilaka. 'O wai kai lele po'o i loko o ia hihia no ka pale 'ana aku i ka lima nui o ka pilikua? 'O 'Amelika Huipū kai lele aku ma ke kōkua 'ana iā Kūwaiti o pau ka 'āina puapua'i nui wale o ke kula 'ele'ele ('aila) i ka lilo aku.

Puni Maluhia: He aha kā 'Amelika e ho'ohalahala aku ai iā 'Ilaka i ka lima nui? Eia nō ua aupuni demokalaka nei ke noho ali'i nei ma 'ane'i nei me ka ho'okolonaio 'ana iho iā loko o kānaka a me ka ho'oneo 'ana i ka 'āina.

Puni Kaua: Inā nō e pa'a 'o Sadama i ka hopu 'ia, inā he manawa ko ka pelekikena e ho'oponopono ai i ka hewa o 'Amelika. A...

Puni Maluhia: Inā e pa'a kahi Sadama i ka hopu 'ia, inā paha e 'imi hana aku 'o 'Amelika i kekahi aupuni. 'O Kōlea 'Ākau paha.

Puni Kaua: A 'o ke kaua nō ia.

Puni Maluhia: A 'o ia 'ano kaua kahi e 'ike 'ia ai ka uahi kohu melehune nui, ka mea ho'i e kau ai ka weli iā kākou. 'Eā, e ku'u hoa wala'au, na wai 'oe i a'o ē he mea pōmaika'i ke kaua pō'ino 'āina.

E 'ike i ka hoa kanaka,

o kipa hewa ke aloha i ka 'īlio.




E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.



| | | PRINTER-FRIENDLY VERSION
E-mail to City Desk


Text Site Directory:
[News] [Business] [Features] [Sports] [Editorial] [Do It Electric!]
[Classified Ads] [Search] [Subscribe] [Info] [Letter to Editor]
[Feedback]
© 2003 Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com


-Advertisement-