Starbulletin.com

Kauakukalahale

By Kekeha Solis



Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html

Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.


He aloha no...
Keawe Lopes

Synopsis: This article is about Robert Keawe Lopes Jr., a Hawaiian language instructor at the University of Hawai'i at Mänoa, and his debut CD that has been recently released. Lopes is from Nänäkuli and is presenting his own musical compositions on the CD.


Aloha mai e nä makamaka heluhelu o Kauakükalahale. Inä e 'ike 'ia kona po'o e ki'ei aku ana ma ko 'oukou mau home i këlä me këia Läpule, e heahea mai a e ho'okipa, a e luana ma kona mau mo'olelo e uluwehi mau ana.

He pä CD hou! He pä CD hou!! Eia nö ia ke waiho iho nei ma nä haka kau o nä hale kü'ai a i kapa 'ia kona inoa 'o "He Aloha No ... Keawe Lopes". 'Eä, i këia mau lä, he käka'ikahi nä pä CD i piha i nä mele 'ölelo Hawai'i. A 'o nëia pä CD, he 10 ona mele 'ölelo Hawai'i, a ho'okahi wale nö ona mele hapa Hawai'i. A ua hä'ale ho'i nei 'apu i ka wai 'ono momona a ka launa 'ole mai. He 'ono auane'i ia e poina ai ka inoa.

'Auhea 'oukou e nä 'ölapa, he piha nö nei pä CD i nä mele e 'olu ai ke kino i ka hula, a e le'a ai ka lima i ka ho'okani, e like ho'i me ke mele 'elua i kapa 'ia 'o "Aloha Nänäkuli", he mele pana, kahi i ho'oheno ai 'o ia i kona 'äina i hänai 'ia ai, "Aloha Nänäkuli ku'u home nani."

A na Keawe a me käna ali'iwahine, 'o Ka'önohilani, i haku i ka nui o nä mele a he kü nö ia mau mele i ke 'ano o nä mele i haku 'ia i ke au i hala a'e nei, e like ho'i me ke mele ho'okahi o këia pä CD i haku 'ole 'ia e läua nei, na ka hoahänau o ke kupunawahine o Keawe nö ia mele i haku, 'o ia ho'i 'o Bill Ali'iloa Lincoln. A pëlä pü nö ho'i me ke 'ano o ke mele 'ana o Kimo Alama Keaulana, käna kumu hula, me kona hui 'o Lei Hulu.

He pu'ukani leo nahenahe këia i hänau maila na Robert a me Mary Ann Lopes ma ka lä 4 o 'Apelila, a 'a'ohe wahi mea a ho'omaopopo iki o nä mäkua ë e kö ana ka 'ölelo a kahiko no kahi kanaka nona ka leo nahenahe, 'o ia ho'i, "'o Ka'aona ke käne, 'o La'ioeoe ka wahine, hänau ke keiki, he keiki le'a i ke oli" a me ke mele nö ho'i kekahi. A i ke kä'ala'ala 'ana a'e o ua keiki nei a nui, 'a'ole na'e i hiki i "ka nui e 'auamo ai i ke keiki i ke kua," i lilo mai ai 'o Keawe i hoa 'ölelo no nä manu leo le'a o kuahiwi. He kumu 'ölelo Hawai'i 'o ia nei no ke Kulanui o Hawai'i ma Mänoa, a 'o ia ke'ena, ua hele a ho'olaukanaka i ka leo o ia manu kapalili aloha, he 'olina leo. Ma ua Kulanui nei nö kahi i launa pü ai 'o Keawe me kona hoa manu a "ua sila ka pelika" i ka makahiki 1999. Ua pömaika'i ho'i läua nei i kä läua mau kaikamähine 'elua, 'o Pi'ikea läua me Ka'önohikaumakaakeawe.

A i këia Pö'alima e hiki mai ana, ka lä 8 ho'i o Nowemapa, e naue aku käkou e nä makamaka heluhelu i ka Hemenway Courtyard, ma ke Kulanui o Hawai'i ma Mänoa, a ma laila e nanea ai ka pepeiao i nä "kähuli leo le'a o ka nahele" o ka uka o Mänoa, kahi e ulu nei ka "Lehua Kea", ma ka "Nani o ua pö" nei, 'oiai, 'o nei pu'ukani, e ho'omäka'ika'i mai ana i ka nani o kona mau 'äina aloha.

A 'o ia ihola, i lohe 'oukou. Eia nö ko Mänoa keiki ke ho'i akula, ua ahiahi.




E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is part of University of Hawai'i President
Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence at UH Mänoa.


BACK TO TOP
|

Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.

He aloha no...
Keawe Lopes

Synopsis: This article is about Robert Keawe Lopes Jr., a Hawaiian language instructor at the University of Hawai'i at Mänoa, and his debut CD that has been recently released. Lopes is from Nänäkuli and is presenting his own musical compositions on the CD.


Aloha mai e nā makamaka heluhelu o Kauakūkalahale. Inā e 'ike 'ia kona po'o e ki'ei aku ana ma ko 'oukou mau home i kēlā me kēia Lāpule, e heahea mai a e ho'okipa, a e luana ma kona mau mo'olelo e uluwehi mau ana.

He pā CD hou! He pā CD hou!! Eia nō ia ke waiho iho nei ma nā haka kau o nā hale kū'ai a i kapa 'ia kona inoa 'o "He Aloha No ... Keawe Lopes". 'Eā, i kēia mau lā, he kāka'ikahi nā pā CD i piha i nā mele 'ōlelo Hawai'i. A 'o nēia pā CD, he 10 ona mele 'ōlelo Hawai'i, a ho'okahi wale nō ona mele hapa Hawai'i. A ua hā'ale ho'i nei 'apu i ka wai 'ono momona a ka launa 'ole mai. He 'ono auane'i ia e poina ai ka inoa.

'Auhea 'oukou e nā 'ōlapa, he piha nō nei pā CD i nā mele e 'olu ai ke kino i ka hula, a e le'a ai ka lima i ka ho'okani, e like ho'i me ke mele 'elua i kapa 'ia 'o "Aloha Nānākuli", he mele pana, kahi i ho'oheno ai 'o ia i kona 'āina i hānai 'ia ai, "Aloha Nānākuli ku'u home nani."

A na Keawe a me kāna ali'iwahine, 'o Ka'ōnohilani, i haku i ka nui o nā mele a he kū nō ia mau mele i ke 'ano o nā mele i haku 'ia i ke au i hala a'e nei, e like ho'i me ke mele ho'okahi o kēia pā CD i haku 'ole 'ia e lāua nei, na ka hoahānau o ke kupunawahine o Keawe nō ia mele i haku, 'o ia ho'i 'o Bill Ali'iloa Lincoln. A pēlā pū nō ho'i me ke 'ano o ke mele 'ana o Kimo Alama Keaulana, kāna kumu hula, me kona hui 'o Lei Hulu.

He pu'ukani leo nahenahe kēia i hānau maila na Robert a me Mary Ann Lopes ma ka lā 4 o 'Apelila, a 'a'ohe wahi mea a ho'omaopopo iki o nā mākua ē e kō ana ka 'ōlelo a kahiko no kahi kanaka nona ka leo nahenahe, 'o ia ho'i, "'o Ka'aona ke kāne, 'o La'ioeoe ka wahine, hānau ke keiki, he keiki le'a i ke oli" a me ke mele nō ho'i kekahi. A i ke kā'ala'ala 'ana a'e o ua keiki nei a nui, 'a'ole na'e i hiki i "ka nui e 'auamo ai i ke keiki i ke kua," i lilo mai ai 'o Keawe i hoa 'ōlelo no nā manu leo le'a o kuahiwi. He kumu 'ōlelo Hawai'i 'o ia nei no ke Kulanui o Hawai'i ma Mānoa, a 'o ia ke'ena, ua hele a ho'olaukanaka i ka leo o ia manu kapalili aloha, he 'olina leo. Ma ua Kulanui nei nō kahi i launa pū ai 'o Keawe me kona hoa manu a "ua sila ka pelika" i ka makahiki 1999. Ua pōmaika'i ho'i lāua nei i kā lāua mau kaikamāhine 'elua, 'o Pi'ikea lāua me Ka'ōnohikaumakaakeawe.

A i kēia Pō'alima e hiki mai ana, ka lā 8 ho'i o Nowemapa, e naue aku kākou e nā makamaka heluhelu i ka Hemenway Courtyard, ma ke Kulanui o Hawai'i ma Mānoa, a ma laila e nanea ai ka pepeiao i nā "kāhuli leo le'a o ka nahele" o ka uka o Mānoa, kahi e ulu nei ka "Lehua Kea", ma ka "Nani o ua pō" nei, 'oiai, 'o nei pu'ukani, e ho'omāka'ika'i mai ana i ka nani o kona mau 'āina aloha.

A 'o ia ihola, i lohe 'oukou. Eia nō ko Mānoa keiki ke ho'i akula, ua ahiahi.




E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is part of University of Hawai'i President
Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence at UH Mānoa.



| | | PRINTER-FRIENDLY VERSION
E-mail to City Desk


Text Site Directory:
[News] [Business] [Features] [Sports] [Editorial] [Do It Electric!]
[Classified Ads] [Search] [Subscribe] [Info] [Letter to Editor]
[Feedback]
© 2002 Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com


-Advertisement-