Ho’oulu Lāhui
Kekeha Solis
Synopsis: We must remember one of King Kalākaua's mottos. Especially at a time when the percentage of Native Hawaiians in Hawai'i have decreased.
Aloha nō kākou Hawai'i, ua emi ihola ka pākeneka o nā Hawai'i ma Hawai'i nei. Pēlā ka hō'ike helu kanaka i mālama 'ia aku ma ka mahina 'o Iulai o ka makahiki 2007. A eia nō paha ke emi iho nei. 'O kekahi pilikia, ua hō'ike 'ē 'ia ma ka lā 13 o Iulai i ka'a hope a'e nei o kēia kolamu nei 'o Kauakūkalahale, a 'o ia ka lilo 'ana aku o ka 'āina i ke kōlea. ['Eā, mai nō a poina, e mālama i ka 'āina, mai kū'ai aku i ka 'āina i ke kōlea.]
He aha ka mea e māhuahua hou ai ka lāhui Hawai'i? He mau hana paha ka mea e pono ai. 'O ka mua, 'o ia ke alu like 'ana o kākou Hawai'i ma ka lūlū kālā, e like me ka 'ōlelo ma ke kolamu "He 100,000 mau Kānaka Maoli" ma ka lā 14 o 'Aukake o ka makahiki 2005. 'O ia ho'i, inā he 100,000 mau Hawai'i e lūlū pākahi, he $10 o ka mahina i kēlā me kēia mahina, 'o ka loa'a, he $1,000,000 o ka mahina. A e ho'ohana 'ia ka pu'u kālā ma ke kōkua 'ana i nā Hawai'i, ke kū'ai 'ana mai i ka 'āina a pēlā aku.
'O ka lua o ka hana e pono ai ka māhuahua hou 'ana o ka lāhui Hawai'i, 'o ia ka ho'okō 'ana i ka 'ōlelo mākia a ka Mō'ī Kalākaua o ke au i hala. Ua lohe 'ē paha 'oukou e nā makamaka heluhelu, i ua 'ōlelo mākia lā a ko kākou Mō'ī, 'o ia ho'i, ke po'omana'o e kau a'ela ma luna, 'o Ho'oulu Lāhui. A he mea nui nō ho'i kēia, 'oiai, ke ha'alele mai nei kekahi po'e o kākou iā Hawai'i nei no 'Amelika a ma laila e noho pa'a ai, no ka mea, ua hele a pipi'i loa ka noho 'ana ma Hawai'i nei. A he nui hewahewa paha nā kōlea e hele mai nei i kēia pae 'āina nei e noho ai. A no laila, inā e lilo ia 'ōlelo a ka Mō'ī i mākia no kākou Hawai'i i kēia mau lā, e māhuahua hou nō nā Hawai'i a ikaika hou ka lāhui Hawai'i.
E 'ōlelo auane'i paha kekahi, 'o kekahi mea e pono ai, 'o ia ka ho'ololi 'ana i ke 'ano o ka helu kanaka 'ana, 'o ia ho'i, e ho'oka'awale i ka helu o nā Hawai'i, a me nā lāhui 'ē a'e o ka Pākīpika. He mea maika'i paha ia i mea e maopopo le'a ai ka nui o nā Hawai'i, akā, 'a'ole ia he mea nui loa. No ka mea, 'a'ole ho'oka'awale 'ia ka haole ma ia helu kanaka, a pēlā pū me nā kānaka o ' kia a me ka pā'ele. A no laila, e kali paha kākou, a aia a ho'okō 'ia ka mea mua o luna a'e nei, a laila e hiki paha iā kākou ke hana i helu kanaka no kākou iho nō.
'O ia ihola i lohe 'oukou He mau mea hou aku e māhuahua ai ka lāhui Hawai'i, akā, ua hiki i ka hopena o nei kolamu aloha o Kauakūkalahale. Me ke aloha iā 'oukou e nā makamaka heluhelu a me ka Hōkū Buletina. Ke ho'i aku nei ko Mānana Uka keiki, ua ahiahi. Ke aloha nō.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
Ho’oulu Lähui
Kekeha Solis
Synopsis: We must remember one of King Kaläkaua's mottos. Especially at a time when the percentage of Native Hawaiians in Hawai'i have decreased.
Aloha nö käkou Hawai'i, ua emi ihola ka päkeneka o nä Hawai'i ma Hawai'i nei. Pëlä ka hö'ike helu kanaka i mälama 'ia aku ma ka mahina 'o Iulai o ka makahiki 2007. A eia nö paha ke emi iho nei. 'O kekahi pilikia, ua hö'ike 'ë 'ia ma ka lä 13 o Iulai i ka'a hope a'e nei o këia kolamu nei 'o Kauakükalahale, a 'o ia ka lilo 'ana aku o ka 'äina i ke kölea. ['Eä, mai nö a poina, e mälama i ka 'äina, mai kü'ai aku i ka 'äina i ke kölea.]
He aha ka mea e mähuahua hou ai ka lähui Hawai'i? He mau hana paha ka mea e pono ai. 'O ka mua, 'o ia ke alu like 'ana o käkou Hawai'i ma ka lülü kälä, e like me ka 'ölelo ma ke kolamu "He 100,000 mau Känaka Maoli" ma ka lä 14 o 'Aukake o ka makahiki 2005. 'O ia ho'i, inä he 100,000 mau Hawai'i e lülü päkahi, he $10 o ka mahina i këlä me këia mahina, 'o ka loa'a, he $1,000,000 o ka mahina. A e ho'ohana 'ia ka pu'u kälä ma ke kökua 'ana i nä Hawai'i, ke kü'ai 'ana mai i ka 'äina a pëlä aku.
'O ka lua o ka hana e pono ai ka mähuahua hou 'ana o ka lähui Hawai'i, 'o ia ka ho'okö 'ana i ka 'ölelo mäkia a ka Mö'ï Kaläkaua o ke au i hala. Ua lohe 'ë paha 'oukou e nä makamaka heluhelu, i ua 'ölelo mäkia lä a ko käkou Mö'ï, 'o ia ho'i, ke po'omana'o e kau a'ela ma luna, 'o Ho'oulu Lähui. A he mea nui nö ho'i këia, 'oiai, ke ha'alele mai nei kekahi po'e o käkou iä Hawai'i nei no 'Amelika a ma laila e noho pa'a ai, no ka mea, ua hele a pipi'i loa ka noho 'ana ma Hawai'i nei. A he nui hewahewa paha nä kölea e hele mai nei i këia pae 'äina nei e noho ai. A no laila, inä e lilo ia 'ölelo a ka Mö'ï i mäkia no käkou Hawai'i i këia mau lä, e mähuahua hou nö nä Hawai'i a ikaika hou ka lähui Hawai'i.
E 'ölelo auane'i paha kekahi, 'o kekahi mea e pono ai, 'o ia ka ho'ololi 'ana i ke 'ano o ka helu kanaka 'ana, 'o ia ho'i, e ho'oka'awale i ka helu o nä Hawai'i, a me nä lähui 'ë a'e o ka Päkïpika. He mea maika'i paha ia i mea e maopopo le'a ai ka nui o nä Hawai'i, akä, 'a'ole ia he mea nui loa. No ka mea, 'a'ole ho'oka'awale 'ia ka haole ma ia helu kanaka, a pëlä pü me nä känaka o ' kia a me ka pä'ele. A no laila, e kali paha käkou, a aia a ho'okö 'ia ka mea mua o luna a'e nei, a laila e hiki paha iä käkou ke hana i helu kanaka no käkou iho nö.
'O ia ihola i lohe 'oukou He mau mea hou aku e mähuahua ai ka lähui Hawai'i, akä, ua hiki i ka hopena o nei kolamu aloha o Kauakükalahale. Me ke aloha iä 'oukou e nä makamaka heluhelu a me ka Hökü Buletina. Ke ho'i aku nei ko Mänana Uka keiki, ua ahiahi. Ke aloha nö.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|