Ke Akua Mana Loa
Kalehua Krug
Synopsis: The author discusses religion.
Hūi e o'u makamaka aloha ē o ka Hōkū Buletina, e ho'omanawanui iki mai nō i kahi leo ho'oluhi nei o Wai'anae. He lehulehu nā makahiki i 'aui akula ma ke ala ho'i 'ole mai. Ma ia mau makahiki nō i loa'a mai ai ke kuana'ike o ka po'e kānaka o ia au. 'O kekahi 'ike i 'ano laha a kaulana ma nā mo'olelo, nā ka'ao a me nā mele, 'o ia ho'i, ka ho'omana Akua 'ana o ka po'e o ka wā ma mua. I kēia au, lilo a'ela ia i mea e lauwili ai ka no'ono'o o kānaka i ka 'oko'a o ka ho'omana 'ia 'ana o kekahi akua malihini. Eia iho nō, i loko o ka poli pumehana o ka Hōkū Buletina, ka 'i'o o ka'u e mana'o nei.
"Eia mai ka mana o ke Akua, ke kōko'ohā o ke Akua, ka pūku'i o ke Akua, ka lālani Akua, ke kini o ke Akua..." 'O ka ho'omana kekahi mea e pili ai ke kanaka i nā mea o ka pō, nā mea ho'i i hiki 'ole ke 'ike 'ia e kānaka. Pēia pū, ma ka ho'omana nō ho'i, e lapa'au ai i ka 'uhane a ola. Wahi a ko'u kupuna wahine, 'o ka ho'omana a me ka pule ka 'ai a ka 'uhane. I 'ole ka hānai pono 'ia o ka 'uhane, he pau kona hopena e like me ke kino ke nele i ka 'ai 'ole.
I nānā aku ka hana i nā lāhui 'ē a'e o ka honua, he kini a lehu nā 'ano ho'omana like 'ole. Ua 'oko'a ke 'ano o ka ho'omana o ia mau lāhui i ke 'ano 'oko'a o ka nohona ma ia 'āina. A 'oko'a pū ua mea lā 'o ka ho'omana i ka 'oko'a o ka po'e o ia mau lāhui. No ia mau lāhui, 'o ka ho'omana kekahi mea e 'ike 'ia ai lākou po'e he po'e kū'oko'a lākou. Aloha nō na'e, ma Hawai'i, 'o ka ho'omana i kapa 'ia he Hawai'i, 'a'ole ia ka mea e mana ai ka lāhui i kapa 'ia he Hawai'i.
I kēia au, pākela nō ho'i nā papa hana Hawai'i like 'ole e ho'āla 'ia a'e nei, 'o ka 'ōlelo 'oe, 'o ka hula 'oe, 'o ke kikiko 'oe a pēlā aku nō. 'O nā mea nō e 'oko'a ai ka Hawai'i a e 'oko'a pū ai nā lāhui 'ē a'e o ka honua. Aia ho'i, he mau papa hana i ho'omana 'ia e nā loea kupuna. Nui loa nā inoa Akua i komo i ke mele a me ka pule e pili ana i ia mau papa hana. Ua ka'a akula nō ia 'ike mai kekahi hanauna a kekahi ma nā 'ohana nona ia kuleana. Palapala pū 'ia akula ke 'ano ho'omana o kēia po'e loea, nā mea nāna i ho'okumu i ua mau papa hana lā. Aloha hou nō na'e, ma Hawai'i, 'a'ole e ho'omana 'ia kēia po'e papa hana e like me ka mea i ho'oili 'ia mai i ke alo o ka mamo.
Ke 'ole au kuhihewa, 'a'ole e kapa 'ia he kamanā ke 'ole ka lā'au a me ka hāmale. He ho'okamani ka po'e o kēia au e kapa 'ia nei he loea i loko o ke kualana loa o ka 'ōpū Akua. He wahi mana'o kēia e 'ike ai i ka ho'omana Hawai'i a me kona pilina i ka po'e Hawai'i o kēia au. E lilo paha ia i mea e mᓚkāka iki ai ka mana'o o ka po'e ho'omana o Hawai'i ma ko kākou ala e 'imi ai i ka 'i'o no kākou iho. I ho'ōho ha'aheo 'ia, he loa'a nō ia mea 'o ka ho'omana Hawai'i maoli. Ua kapa 'ia kēia au, he au hou ia. He au hou e ho'omana 'ia ai ke kikiko, ka hula, ke oli, ka lua, ka lawai'a a me ia papa aku ia papa aku. 'Eā, he au pū nō ia e ho'omana ai i ke kumu i pa'a ai ia mau papa hana Hawai'i.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
Ke Akua Mana Loa
Kalehua Krug
Synopsis: The author discusses religion.
Hüi e o'u makamaka aloha ë o ka Hökü Buletina, e ho'omanawanui iki mai nö i kahi leo ho'oluhi nei o Wai'anae. He lehulehu nä makahiki i 'aui akula ma ke ala ho'i 'ole mai. Ma ia mau makahiki nö i loa'a mai ai ke kuana'ike o ka po'e känaka o ia au. 'O kekahi 'ike i 'ano laha a kaulana ma nä mo'olelo, nä ka'ao a me nä mele, 'o ia ho'i, ka ho'omana Akua 'ana o ka po'e o ka wä ma mua. I këia au, lilo a'ela ia i mea e lauwili ai ka no'ono'o o känaka i ka 'oko'a o ka ho'omana 'ia 'ana o kekahi akua malihini. Eia iho nö, i loko o ka poli pumehana o ka Hökü Buletina, ka 'i'o o ka'u e mana'o nei.
"Eia mai ka mana o ke Akua, ke köko'ohä o ke Akua, ka püku'i o ke Akua, ka lälani Akua, ke kini o ke Akua..." 'O ka ho'omana kekahi mea e pili ai ke kanaka i nä mea o ka pö, nä mea ho'i i hiki 'ole ke 'ike 'ia e känaka. Pëia pü, ma ka ho'omana nö ho'i, e lapa'au ai i ka 'uhane a ola. Wahi a ko'u kupuna wahine, 'o ka ho'omana a me ka pule ka 'ai a ka 'uhane. I 'ole ka hänai pono 'ia o ka 'uhane, he pau kona hopena e like me ke kino ke nele i ka 'ai 'ole.
I nänä aku ka hana i nä lähui 'ë a'e o ka honua, he kini a lehu nä 'ano ho'omana like 'ole. Ua 'oko'a ke 'ano o ka ho'omana o ia mau lähui i ke 'ano 'oko'a o ka nohona ma ia 'äina. A 'oko'a pü ua mea lä 'o ka ho'omana i ka 'oko'a o ka po'e o ia mau lähui. No ia mau lähui, 'o ka ho'omana kekahi mea e 'ike 'ia ai läkou po'e he po'e kü'oko'a läkou. Aloha nö na'e, ma Hawai'i, 'o ka ho'omana i kapa 'ia he Hawai'i, 'a'ole ia ka mea e mana ai ka lähui i kapa 'ia he Hawai'i.
I këia au, päkela nö ho'i nä papa hana Hawai'i like 'ole e ho'äla 'ia a'e nei, 'o ka 'ölelo 'oe, 'o ka hula 'oe, 'o ke kikiko 'oe a pëlä aku nö. 'O nä mea nö e 'oko'a ai ka Hawai'i a e 'oko'a pü ai nä lähui 'ë a'e o ka honua. Aia ho'i, he mau papa hana i ho'omana 'ia e nä loea kupuna. Nui loa nä inoa Akua i komo i ke mele a me ka pule e pili ana i ia mau papa hana. Ua ka'a akula nö ia 'ike mai kekahi hanauna a kekahi ma nä 'ohana nona ia kuleana. Palapala pü 'ia akula ke 'ano ho'omana o këia po'e loea, nä mea näna i ho'okumu i ua mau papa hana lä. Aloha hou nö na'e, ma Hawai'i, 'a'ole e ho'omana 'ia këia po'e papa hana e like me ka mea i ho'oili 'ia mai i ke alo o ka mamo.
Ke 'ole au kuhihewa, 'a'ole e kapa 'ia he kamanä ke 'ole ka lä'au a me ka hämale. He ho'okamani ka po'e o këia au e kapa 'ia nei he loea i loko o ke kualana loa o ka 'öpü Akua. He wahi mana'o këia e 'ike ai i ka ho'omana Hawai'i a me kona pilina i ka po'e Hawai'i o këia au. E lilo paha ia i mea e möakäka iki ai ka mana'o o ka po'e ho'omana o Hawai'i ma ko käkou ala e 'imi ai i ka 'i'o no käkou iho. I ho'öho ha'aheo 'ia, he loa'a nö ia mea 'o ka ho'omana Hawai'i maoli. Ua kapa 'ia këia au, he au hou ia. He au hou e ho'omana 'ia ai ke kikiko, ka hula, ke oli, ka lua, ka lawai'a a me ia papa aku ia papa aku. 'Eä, he au pü nö ia e ho'omana ai i ke kumu i pa'a ai ia mau papa hana Hawai'i.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|