Hoopae ia ka Ike Manomano o ka Hawaii
Keao NeSmith
Synopsis: The author resided in Aotearoa from January to June while attending Waikato University. Here is an account of some events that occurred while he was there.
Mai ka mahina o Ianuali a hiki i keia Iune, ua nui na hui a me ka poe kanaka Hawaii i hele i Aotearoa no na ano kumu like ole. He hoonaauao ke kumu nui o ia mau huakai. O kekahi o na aha, malama ia i keia Malaki nei ma ke Kulanui o Waikato i Hamilton. Haiolelo ekolu poe kanaka oiwi imi naauao ma ke kulana PhD. O Keanu Sai kekahi i haiolelo no kana papa hana noii e pili ana i ka hoomau ia o ke kulana kuokoa o Ke Aupuni Moi o Hawaii. Haiolelo pu o Dr. Keaweaimoku Kaholokula pili i kana hana noii, o ke kulana olakino o ka poe kane oiwi Hawaii. Alaila, haiolelo nohoi keia mea kakau no kana hana noii pili i ke ano o ka olelo Hawaii o keia au hou.
Ma Malaki nei, ua hele aku kekahi hui no ke Kulanui Kaiaulu o Hawaii ma Hilo i Aotearoa no ka hoikeike aku i ke ano o ka hula a me na mele Hawaii. O Dr. Taupouri Tangaro laua o Ms. Kekuhi Kealiikanakaole na alakai o ua hui la. He 22 poe haumana na lala o ka hui o ka papa hula a me ka haawina ike Hawaii o ia kulanui. Ua huakai ia hui i kekahi mau kaona ma Aotearoa no ka hoikeike aku i ka hula.
Ua hele aku kekahi hui no ka hoikeike i kekahi mea pomaikai hou, o ka hoolele ia o kekahi mahele hai nu hou ma ke KGMB i ke kakahiaka ma Hawaii nei. O ka poe nana ia papa hana, oia hoi o Ms. Amy Kalili me Dr. Hiapo Pereira a me kekahi poe hoa ka poe i hele no ka hoikeike aku ia nu hou a ao pu lakou i kekahi o na hana o ka poe Maori ma ka pahu hoolele kii.
Ma Iune iho nei, ua hele aku 26 poe haumana me na kumu o ke Kula Hoonaauao o ke Kulanui o Hawaii ma Manoa i Aotearoa no ke komo i kekahi aha kuka pili i ke kakau ana i na moolelo no na puke hoikeike naauao a hele pu nohoi ka halau hula o Ka Pa Hula o ka Lei Lehua no Honolulu nei me ke kumu hula o Ms. Snowbird Bento no ka hoikeike aku i ka hula a me kekahi hana keaka no Mauiakalana laua o Kamapuaa ma na kaona like ole o ia aina. He 50 ka nui o ka poe o ia halau hula me na hoa i hele.
Ua nui loa no na olelo hoomaikai kiekie i hoike ia mai i keia mea kakau e na poe like ole o Aotearoa o ke kulana kiekie a haahaa nohoi o ia apana aku a ia apana aku. O kekahi o ka hoike ana, he eehia maoli ke kulana ihiihi o ka naauao i hoike ia e ka poe Hawaii i huakai ia aina. He mea ia e haaheo ai ka poe Hawaii no ka laula o na kumuhana i naauao ai ka poe o Hawaii nei. E hoonui hou ia aku na kumuhana e hoopae ia ai ka ike manomano o na kupuna o kakou ma ia aina aku a ia aina aku; aole ma na aina olelo Pelekania wale no, aka, e imi nohoi kakou i na ala e ao aku a ao mai ai i ka ike me ka naauao ma na aina like ole o ka Pakipika.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
Hoopae ia ka Ike Manomano o ka Hawaii
Keao NeSmith
Synopsis: The author resided in Aotearoa from January to June while attending Waikato University. Here is an account of some events that occurred while he was there.
Mai ka mahina o Ianuali a hiki i keia Iune, ua nui na hui a me ka poe kanaka Hawaii i hele i Aotearoa no na ano kumu like ole. He hoonaauao ke kumu nui o ia mau huakai. O kekahi o na aha, malama ia i keia Malaki nei ma ke Kulanui o Waikato i Hamilton. Haiolelo ekolu poe kanaka oiwi imi naauao ma ke kulana PhD. O Keanu Sai kekahi i haiolelo no kana papa hana noii e pili ana i ka hoomau ia o ke kulana kuokoa o Ke Aupuni Moi o Hawaii. Haiolelo pu o Dr. Keaweaimoku Kaholokula pili i kana hana noii, o ke kulana olakino o ka poe kane oiwi Hawaii. Alaila, haiolelo nohoi keia mea kakau no kana hana noii pili i ke ano o ka olelo Hawaii o keia au hou.
Ma Malaki nei, ua hele aku kekahi hui no ke Kulanui Kaiaulu o Hawaii ma Hilo i Aotearoa no ka hoikeike aku i ke ano o ka hula a me na mele Hawaii. O Dr. Taupouri Tangaro laua o Ms. Kekuhi Kealiikanakaole na alakai o ua hui la. He 22 poe haumana na lala o ka hui o ka papa hula a me ka haawina ike Hawaii o ia kulanui. Ua huakai ia hui i kekahi mau kaona ma Aotearoa no ka hoikeike aku i ka hula.
Ua hele aku kekahi hui no ka hoikeike i kekahi mea pomaikai hou, o ka hoolele ia o kekahi mahele hai nu hou ma ke KGMB i ke kakahiaka ma Hawaii nei. O ka poe nana ia papa hana, oia hoi o Ms. Amy Kalili me Dr. Hiapo Pereira a me kekahi poe hoa ka poe i hele no ka hoikeike aku ia nu hou a ao pu lakou i kekahi o na hana o ka poe Maori ma ka pahu hoolele kii.
Ma Iune iho nei, ua hele aku 26 poe haumana me na kumu o ke Kula Hoonaauao o ke Kulanui o Hawaii ma Manoa i Aotearoa no ke komo i kekahi aha kuka pili i ke kakau ana i na moolelo no na puke hoikeike naauao a hele pu nohoi ka halau hula o Ka Pa Hula o ka Lei Lehua no Honolulu nei me ke kumu hula o Ms. Snowbird Bento no ka hoikeike aku i ka hula a me kekahi hana keaka no Mauiakalana laua o Kamapuaa ma na kaona like ole o ia aina. He 50 ka nui o ka poe o ia halau hula me na hoa i hele.
Ua nui loa no na olelo hoomaikai kiekie i hoike ia mai i keia mea kakau e na poe like ole o Aotearoa o ke kulana kiekie a haahaa nohoi o ia apana aku a ia apana aku. O kekahi o ka hoike ana, he eehia maoli ke kulana ihiihi o ka naauao i hoike ia e ka poe Hawaii i huakai ia aina. He mea ia e haaheo ai ka poe Hawaii no ka laula o na kumuhana i naauao ai ka poe o Hawaii nei. E hoonui hou ia aku na kumuhana e hoopae ia ai ka ike manomano o na kupuna o kakou ma ia aina aku a ia aina aku; aole ma na aina olelo Pelekania wale no, aka, e imi nohoi kakou i na ala e ao aku a ao mai ai i ka ike me ka naauao ma na aina like ole o ka Pakipika.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|