Moloka'i nui a Hina
Kekeha Solis
Synopsis: Perhaps the state should purchase Molokai Ranch Ltd. and work with the people of Moloka'i on ways to utilize the lands and property and to preserve "our natural environment and our heritage," like it was said for the Turtle Bay property on the North Shore of O'ahu.
Aloha nō ko Moloka'i. Kūkala 'ia a'ela i ka pule nei i hala, e panikū 'ia ana nā 'īpuka o kahi hānai holoholona o Moloka'i. A 'o ka mea minamina, 'o ia ho'i, nā limahana he 120 a emi iki paha e kaiehu 'ia ana. A 'o ka 'oi loa aku, ma kekahi mau 'ohana, 'o ka makuakāne a me ka makuahine ke hana nei no ia hui.
I ka puka 'ana a'e o kēia nūhou a lohe 'ia, 'ano 'ē ihola ka na'au, a no'ono'o kou mea kākau, "Kā! 'Auhea ka lima kōkua o ke aupuni?" Maika'i a'ela ka na'au i kekahi lā mai. 'Akahi nō a lohe 'ia ma ke kūkala nūhou o ke kakahiaka Pō'ahā nei, e hele aku ana kekahi mau kānaka o ke aupuni moku'āina i Moloka'i e kōkua ai i ko laila po'e ma ka ho'opihapiha palapala no ka uku noho hana 'ole a me ka 'imi paha i hana. He mea nui ia, 'oiai, ua kāka'ikahi paha nā kūlana hana ma ua mokupuni aloha lā.
'O kahi mea 'āpiki na'e, 'a'ohe wahi mea a lohe 'ia o kahi leo, e 'ōlelo ana, e kū'ai mai ke aupuni i ia wahi hānai holoholona a me ka 'āina paha o ia hui i mea e mālama pono 'ia ai ia 'āina a me nā mea e pili ana, e like ho'i me ka leo e pa'ē ana i ka pepeiao no ke kū'ai 'ana i ka 'āina o Turtle Bay ma O'ahu nei. [Ma ka ha'i 'ōlelo ia a ke kia'āina no ke kūlana o ka moku'āina ma ka mahina 'o Ianuali.] Inā he 'oia'i'o ka mana'o o ke kia'āina, he makemake nō ho'i kona e mālama iā Moloka'i nui a Hina no ka pono o ka 'āina a me nā waiwai ho'oilina.
Aloha nō 'o O'ahu nei, ua pau ka nui o ka 'āina i ke kūkulu 'ia, no ia kumu paha i minamina ai ke kia'āina iā Turtle Bay. Aia lā 'o Moloka'i, 'o ka nui o ka 'āina, 'a'ole i kūkulu 'ia.
'Eā, 'a'ole e kū'ai 'ia mai ia 'āina o Moloka'i me ka mana'o e kūkulu 'ia ka 'āina, a e kūkulu 'ia ho'i nā hale 'ona miliona a pēlā aku. 'A'ole, 'a'ole loa. E kū'ai 'ia mai me ka mana'o e mālama 'ia ka 'āina a me ke 'ano nohona o ko Moloka'i e noho akula no nā makahiki he nui.Inā lilo ia 'āina i ke aupuni, he hiki nō i ke aupuni ke kūkākūkā me ko Moloka'i po'e no ka 'imi 'ana i wahi e mālama 'ia ai ka 'āina a me ka 'imi 'ana nō ho'i i wahi e ola ai ko laila po'e.
'O kekahi hana maika'i paha, e hana i kānāwai e 'ōlelo ana, 'a'ole e hiki i kekahi hui ke kūkulu wale aku i ka 'āina o Moloka'i. 'O ka hana wale nō ke 'ae 'ia, 'o ia ka hana e pono ai ia 'āina a me ko laila po'e kānaka a me nā pua a lākou no nā kau a kau.
('Auhea 'oukou e ko Moloka'i, e huikala mai i ka maha'oi o kēia mea kākau i ke kākau 'ana i nā mana'o o luna a'e nei, 'oiai, 'a'ole kēia he Moloka'i. He mau mea wale nō ia e no'ono'o ai. Ke aloha nō.)
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
Moloka'i nui a Hina
Kekeha Solis
Synopsis: Perhaps the state should purchase Molokai Ranch Ltd. and work with the people of Moloka'i on ways to utilize the lands and property and to preserve "our natural environment and our heritage," like it was said for the Turtle Bay property on the North Shore of O'ahu.
Aloha nö ko Moloka'i. Kükala 'ia a'ela i ka pule nei i hala, e panikü 'ia ana nä 'ïpuka o kahi hänai holoholona o Moloka'i. A 'o ka mea minamina, 'o ia ho'i, nä limahana he 120 a emi iki paha e kaiehu 'ia ana. A 'o ka 'oi loa aku, ma kekahi mau 'ohana, 'o ka makuakäne a me ka makuahine ke hana nei no ia hui.
I ka puka 'ana a'e o këia nühou a lohe 'ia, 'ano 'ë ihola ka na'au, a no'ono'o kou mea käkau, "Kä! 'Auhea ka lima kökua o ke aupuni?" Maika'i a'ela ka na'au i kekahi lä mai. 'Akahi nö a lohe 'ia ma ke kükala nühou o ke kakahiaka Pö'ahä nei, e hele aku ana kekahi mau känaka o ke aupuni moku'äina i Moloka'i e kökua ai i ko laila po'e ma ka ho'opihapiha palapala no ka uku noho hana 'ole a me ka 'imi paha i hana. He mea nui ia, 'oiai, ua käka'ikahi paha nä külana hana ma ua mokupuni aloha lä.
'O kahi mea 'äpiki na'e, 'a'ohe wahi mea a lohe 'ia o kahi leo, e 'ölelo ana, e kü'ai mai ke aupuni i ia wahi hänai holoholona a me ka 'äina paha o ia hui i mea e mälama pono 'ia ai ia 'äina a me nä mea e pili ana, e like ho'i me ka leo e pa'ë ana i ka pepeiao no ke kü'ai 'ana i ka 'äina o Turtle Bay ma O'ahu nei. [Ma ka ha'i 'ölelo ia a ke kia'äina no ke külana o ka moku'äina ma ka mahina 'o Ianuali.] Inä he 'oia'i'o ka mana'o o ke kia'äina, he makemake nö ho'i kona e mälama iä Moloka'i nui a Hina no ka pono o ka 'äina a me nä waiwai ho'oilina.
Aloha nö 'o O'ahu nei, ua pau ka nui o ka 'äina i ke kükulu 'ia, no ia kumu paha i minamina ai ke kia'äina iä Turtle Bay. Aia lä 'o Moloka'i, 'o ka nui o ka 'äina, 'a'ole i kükulu 'ia.
'Eä, 'a'ole e kü'ai 'ia mai ia 'äina o Moloka'i me ka mana'o e kükulu 'ia ka 'äina, a e kükulu 'ia ho'i nä hale 'ona miliona a pëlä aku. 'A'ole, 'a'ole loa. E kü'ai 'ia mai me ka mana'o e mälama 'ia ka 'äina a me ke 'ano nohona o ko Moloka'i e noho akula no nä makahiki he nui.Inä lilo ia 'äina i ke aupuni, he hiki nö i ke aupuni ke kükäkükä me ko Moloka'i po'e no ka 'imi 'ana i wahi e mälama 'ia ai ka 'äina a me ka 'imi 'ana nö ho'i i wahi e ola ai ko laila po'e.
'O kekahi hana maika'i paha, e hana i känäwai e 'ölelo ana, 'a'ole e hiki i kekahi hui ke kükulu wale aku i ka 'äina o Moloka'i. 'O ka hana wale nö ke 'ae 'ia, 'o ia ka hana e pono ai ia 'äina a me ko laila po'e känaka a me nä pua a läkou no nä kau a kau.
('Auhea 'oukou e ko Moloka'i, e huikala mai i ka maha'oi o këia mea käkau i ke käkau 'ana i nä mana'o o luna a'e nei, 'oiai, 'a'ole këia he Moloka'i. He mau mea wale nö ia e no'ono'o ai. Ke aloha nö.)
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|