He Ho'ālohaloha no Lilinoe
Hiapo Perreira
Synopsis: A beautiful remembrance of Lilinoe Wong.
'Auhea wale ana 'oe, e ka Luna Ho'oponopono hanohano o kēia kolamu nūpepa o ka Hōkū Buletina e kuāua hele aku ana, a kuāua hele aku ana kona mau paka ua ho'ona'auao ma luna o ko Hawai'i pae 'āina nei a puni, 'o Kauakūkalahale ho'i, ke aloha maika'i kāua a nui loa.
I ka pa'ē 'ana mai o ka leo kūmākena e ho'opū'iwa launa 'ole mai ana i ka no'ono'o no ka mea hele loa, ne'e akula nō ho'i e noi i ko 'olu'olu i kauwahi po'opo'o ka'awale o ko kōlamulamu ho'oha'aheo lāhui i ala e hō'ike aku ai i ka lu'ulu'u 'ana, i ka 'eha'eha 'ana, a i ka pilihua 'ana nō ho'i i kaua mea 'o ka hā'ule honua 'ana o ka mea i aloha nui 'ia, 'o Lilinoe Wong ho'i ka inoa.
'Oiai ua hikilele a na'au'auā ka mana'o i ka lohe pepeiao i kēia lono ho'okaumaha nui, a piholo wale ihola nā ha'awina o ka papa na'au i ia ha'alele loa 'ana o ua makuahine aloha nei i noho ma ke kūpa'a lua 'ole ma hope o kāna kāne aloha, ma hope o kāna mau keiki e ola ai nā iwi, ma hope pū ho'i o kāna mo'opuna kani ho'i i ke alo, a ka'i akula ma ke ala pū'olo 'ole e kau ai ka pōuliuli o ke ao polohiwa a Kāne.
A 'oiai ua ho'omana'o 'ia 'o ua 'o Lilinoe Wong nei he wahine e hāpai mau ana i ke ola o ka mauli Hawai'i a i luna i kona ho'oikaika 'ana i kēlā lā, kēia lā ma luna ho'i o nā keiki a me nā mākua e 'imi ana i ka 'ōlelo Hawai'i, 'o ia ka 'ōlelo ola o nā pō'ai kūmau o ka 'ohana 'ana o kākou.
A 'oiai he 'olu'olu wale nō ka lawena e kau mau mai ana ka mino'aka, e hea aku ana kona leo ho'okipa, a e mākaukau ana i nā wā a pau e kōkua aku iā ha'i me ka ho'okoe 'ana iā ia iho i hope.
No laila, ua ho'oholo 'ia: 'o mākou pū kekahi, nā hoa a me nā 'ohana o ka 'ōlelo Hawai'i o ka 'Aha Pūnana Leo, Ka Haka 'Ula O Ke'elikōlani, a me Ke Kula 'O Nāwahīokalani'ōpu'u pū kekahi e komo aku nei i loko o kēia kaumaha nui 'ana i ka hele loa o ka wahine.
Ua ho'oholo hou 'ia: 'o mākou pū kekahi e ukū pū aku nei ma ka pule e komo pū aku ana he hokua a he hokua me nā hoa o kēlā pe'a, kēia pe'a o ka 'āina kupuna nei e ho'ohiki aku ana i ko kākou hoa hele loa i loko o ka hālāwai 'ana o ka Mana Kahikolu o ka lani.
Ua ho'oholo hou 'ia aku: 'o ko mākou aloha nui pū kekahi e apo pū aku nei, e pū'ili pū aku nei i ka 'ohana pono'ī iho nō i ho'onele 'ia ma kēia wā 'ōpiopio wale o ka noho 'ana.
Pouli wale 'o loko e noho pio nei i ke ake e 'ike hou, e honi hou i ke 'ala o ka lilinoe lahilahi o ke au ho'omana'o.
Me ke aloha ho'omau,
na nā Kōmike na ke aloha.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
He Ho'älohaloha no Lilinoe
Hiapo Perreira
Synopsis: A beautiful remembrance of Lilinoe Wong.
'Auhea wale ana 'oe, e ka Luna Ho'oponopono hanohano o këia kolamu nüpepa o ka Hökü Buletina e kuäua hele aku ana, a kuäua hele aku ana kona mau paka ua ho'ona'auao ma luna o ko Hawai'i pae 'äina nei a puni, 'o Kauakükalahale ho'i, ke aloha maika'i käua a nui loa.
I ka pa'ë 'ana mai o ka leo kümäkena e ho'opü'iwa launa 'ole mai ana i ka no'ono'o no ka mea hele loa, ne'e akula nö ho'i e noi i ko 'olu'olu i kauwahi po'opo'o ka'awale o ko kölamulamu ho'oha'aheo lähui i ala e hö'ike aku ai i ka lu'ulu'u 'ana, i ka 'eha'eha 'ana, a i ka pilihua 'ana nö ho'i i kaua mea 'o ka hä'ule honua 'ana o ka mea i aloha nui 'ia, 'o Lilinoe Wong ho'i ka inoa.
'Oiai ua hikilele a na'au'auä ka mana'o i ka lohe pepeiao i këia lono ho'okaumaha nui, a piholo wale ihola nä ha'awina o ka papa na'au i ia ha'alele loa 'ana o ua makuahine aloha nei i noho ma ke küpa'a lua 'ole ma hope o käna käne aloha, ma hope o käna mau keiki e ola ai nä iwi, ma hope pü ho'i o käna mo'opuna kani ho'i i ke alo, a ka'i akula ma ke ala pü'olo 'ole e kau ai ka pöuliuli o ke ao polohiwa a Käne.
A 'oiai ua ho'omana'o 'ia 'o ua 'o Lilinoe Wong nei he wahine e häpai mau ana i ke ola o ka mauli Hawai'i a i luna i kona ho'oikaika 'ana i këlä lä, këia lä ma luna ho'i o nä keiki a me nä mäkua e 'imi ana i ka 'ölelo Hawai'i, 'o ia ka 'ölelo ola o nä pö'ai kümau o ka 'ohana 'ana o käkou.
A 'oiai he 'olu'olu wale nö ka lawena e kau mau mai ana ka mino'aka, e hea aku ana kona leo ho'okipa, a e mäkaukau ana i nä wä a pau e kökua aku iä ha'i me ka ho'okoe 'ana iä ia iho i hope.
No laila, ua ho'oholo 'ia: 'o mäkou pü kekahi, nä hoa a me nä 'ohana o ka 'ölelo Hawai'i o ka 'Aha Pünana Leo, Ka Haka 'Ula O Ke'elikölani, a me Ke Kula 'O Näwahïokalani'öpu'u pü kekahi e komo aku nei i loko o këia kaumaha nui 'ana i ka hele loa o ka wahine.
Ua ho'oholo hou 'ia: 'o mäkou pü kekahi e ukü pü aku nei ma ka pule e komo pü aku ana he hokua a he hokua me nä hoa o këlä pe'a, këia pe'a o ka 'äina kupuna nei e ho'ohiki aku ana i ko käkou hoa hele loa i loko o ka häläwai 'ana o ka Mana Kahikolu o ka lani.
Ua ho'oholo hou 'ia aku: 'o ko mäkou aloha nui pü kekahi e apo pü aku nei, e pü'ili pü aku nei i ka 'ohana pono'ï iho nö i ho'onele 'ia ma këia wä 'öpiopio wale o ka noho 'ana.
Pouli wale 'o loko e noho pio nei i ke ake e 'ike hou, e honi hou i ke 'ala o ka lilinoe lahilahi o ke au ho'omana'o.
Me ke aloha ho'omau,
na nä Kömike na ke aloha.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|