Manene ka pepeiao

Synopsis: What is to be considered obscene language in Hawaiian?

ALOHA MAI e nā hoa heluhelu o Kauakūkalahale. E hāpai 'ia ma 'ane'i kekahi kumuhana i 'ano kāka'ikahi kona kama'ilio 'ia i mua o ke ākea. 'O ia ho'i ia mea 'o ka 'ōlelo pelapela. A ma mua na'e o ko kākou lu'u loa aku i loko o ia kae, he kūpono ke ho'ākāka 'ia kekahi mau mana'o e pili ana i kēia kumuhana.

'Oiai ua loli loa ke 'ano o ka 'ōlelo Hawai'i mai ka wā mai i hehi mua mai ai ka wāwae o kahi Kāpena Kuke ma luna o ko kākou nei one, a 'o ia loli nō ia i kēia wā a kākou e 'ike nei, 'a'ole nō e like ana ka mana'o o ia mea he pelapela i kēia mau lā me kona mana'o i ka wā ma mua. A no ia mea ho'i, no laila, aia nō paha kekahi mau 'ōlelo 'ana e manene ai ka pepeiao i kēia wā a he mea 'ole na'e kona ho'opuka 'ia i ka wā kahiko. A 'oiai ho'i, na kākou nō ia e ho'oholo i ka mea pelapela a me ka 'ole i kēia wā, e aho e huli aku ko kākou no'ono'o 'ana e pili ana no ia mea he pelapela i ka wā kahiko.

'O kekahi mana'o o ka hua'ōlelo "pelapela", he 'ano 'i'o nō ia i hele a palahū i ka hāpopopo 'ana mai. Mali'a paha, 'o ia kona mana'o nui i ka wā kahiko. Eia nō na'e kekahi mau mana'o e loa'a mai ma ka nānā 'ana i ka puke wehewehe 'ōlelo a Pukui mā lāua me Elbert: "filthy, dirty, nasty, indecent, unclean, vulgar, lewd, obscene." He mau mana'o hoihoi kēia, no ka mea, ma o ia mau hua'ōlelo lā e pili ai nā mea lepo i nā mea 'ino a kūpono 'ole paha. 'A'ole paha e pili pono ka lepo i ka 'ōlelo i ka wā kahiko, no ka mea, 'a'ole hiki ke 'ike 'ia ka hua'ōlelo. He mea kino 'ole ho'i ka 'ōlelo ma mua a ma hope o kona puka 'ana ma ka waha a 'a'ole hiki ke hauka'e i ka lepo. Inā na'e he mea 'ino ka lepo, a he mea 'ino ka 'ōlelo i kekahi manawa, ua hiki ke 'ike 'ia ka pilina o ka pelapela i ka 'ōlelo ma ke 'ano he kaona. 'O ka'u nīnau na'e, "Pehea ka mana'o o ka po'e kahiko?"

I kēia mau lā a kākou e noho nei, he mea "obscene" kekahi mau 'ōlelo 'ana no kekahi mau hana ho'oipoipo a kānaka. Ua pili anei ia mau hana i ka lepo? He mea pelapela anei ia mau hua'ōlelo i ke au kahiko? Eia hou kekahi, 'o nā hua'ōlelo no nā māhele kino o ke kanaka, he mea pelapela nō paha ia i kēia mau lā. Pehea ko lākou kūlana i ke au kahiko? Aia kekahi 'ōlelo no'eau: Kū ka ule, he'e ka laho." Ua pili nō kēia 'ōlelo i ke 'ano o ka 'ulu. He mea pelapela anei kēia? 'O kekahi inoa o ka mokupuni 'o Kaho'olawe, 'o ia nō 'o Kohemālamalama. He 'ōlelo pelapela ia inoa? Pehea ia mea he aikāne?

'A'ole paha e 'ike 'ia ke kūlana pelapela ma ka nānā wale aku nō i ka hua'ōlelo. Aia ke kūlana pelapela a maopopo kona kumu e ho'opuka 'ia ai. Aia nō a he mana'o ho'opailua ko ka mea nāna ia 'ōlelo e ho'opuka, a i 'ole ia, he mana'o ho'ohilahila a hō'ino paha, a laila, he 'ōlelo kūpono 'ole ia. A ua hiki paha ke kapa 'ia he 'ōlelo pelapela.

Manene ka pepeiao

Synopsis: What is to be considered obscene language in Hawaiian?

ALOHA MAI e nä hoa heluhelu o Kauakükalahale. E häpai 'ia ma 'ane'i kekahi kumuhana i 'ano käka'ikahi kona kama'ilio 'ia i mua o ke äkea. 'O ia ho'i ia mea 'o ka 'ölelo pelapela. A ma mua na'e o ko käkou lu'u loa aku i loko o ia kae, he küpono ke ho'äkäka 'ia kekahi mau mana'o e pili ana i këia kumuhana.

'Oiai ua loli loa ke 'ano o ka 'ölelo Hawai'i mai ka wä mai i hehi mua mai ai ka wäwae o kahi Käpena Kuke ma luna o ko käkou nei one, a 'o ia loli nö ia i këia wä a käkou e 'ike nei, 'a'ole nö e like ana ka mana'o o ia mea he pelapela i këia mau lä me kona mana'o i ka wä ma mua. A no ia mea ho'i, no laila, aia nö paha kekahi mau 'ölelo 'ana e manene ai ka pepeiao i këia wä a he mea 'ole na'e kona ho'opuka 'ia i ka wä kahiko. A 'oiai ho'i, na käkou nö ia e ho'oholo i ka mea pelapela a me ka 'ole i këia wä, e aho e huli aku ko käkou no'ono'o 'ana e pili ana no ia mea he pelapela i ka wä kahiko.

'O kekahi mana'o o ka hua'ölelo "pelapela", he 'ano 'i'o nö ia i hele a palahü i ka häpopopo 'ana mai. Mali'a paha, 'o ia kona mana'o nui i ka wä kahiko. Eia nö na'e kekahi mau mana'o e loa'a mai ma ka nänä 'ana i ka puke wehewehe 'ölelo a Pukui mä läua me Elbert: "filthy, dirty, nasty, indecent, unclean, vulgar, lewd, obscene." He mau mana'o hoihoi këia, no ka mea, ma o ia mau hua'ölelo lä e pili ai nä mea lepo i nä mea 'ino a küpono 'ole paha. 'A'ole paha e pili pono ka lepo i ka 'ölelo i ka wä kahiko, no ka mea, 'a'ole hiki ke 'ike 'ia ka hua'ölelo. He mea kino 'ole ho'i ka 'ölelo ma mua a ma hope o kona puka 'ana ma ka waha a 'a'ole hiki ke hauka'e i ka lepo. Inä na'e he mea 'ino ka lepo, a he mea 'ino ka 'ölelo i kekahi manawa, ua hiki ke 'ike 'ia ka pilina o ka pelapela i ka 'ölelo ma ke 'ano he kaona. 'O ka'u nïnau na'e, "Pehea ka mana'o o ka po'e kahiko?"

I këia mau lä a käkou e noho nei, he mea "obscene" kekahi mau 'ölelo 'ana no kekahi mau hana ho'oipoipo a känaka. Ua pili anei ia mau hana i ka lepo? He mea pelapela anei ia mau hua'ölelo i ke au kahiko? Eia hou kekahi, 'o nä hua'ölelo no nä mähele kino o ke kanaka, he mea pelapela nö paha ia i këia mau lä. Pehea ko läkou külana i ke au kahiko? Aia kekahi 'ölelo no'eau: Kü ka ule, he'e ka laho." Ua pili nö këia 'ölelo i ke 'ano o ka 'ulu. He mea pelapela anei këia? 'O kekahi inoa o ka mokupuni 'o Kaho'olawe, 'o ia nö 'o Kohemälamalama. He 'ölelo pelapela ia inoa? Pehea ia mea he aikäne?

'A'ole paha e 'ike 'ia ke külana pelapela ma ka nänä wale aku nö i ka hua'ölelo. Aia ke külana pelapela a maopopo kona kumu e ho'opuka 'ia ai. Aia nö a he mana'o ho'opailua ko ka mea näna ia 'ölelo e ho'opuka, a i 'ole ia, he mana'o ho'ohilahila a hö'ino paha, a laila, he 'ölelo küpono 'ole ia. A ua hiki paha ke kapa 'ia he 'ölelo pelapela.