Kani ka moa kākala
Kauakūkalahale / Kalehua Krug
Synopsis: Thanks to the youth of today who are creating Hawaiian music, Hawaiian language and culture are perpetuated.
'Auhea 'oukou e o'u hoa 'ōlelo Hawai'i, ke aloha nui nō. I kēia au e holo nei, he kāka'ikahi wale nō ka po'e 'ōpio e haku nei i nā mele Hawai'i me ka mana'o ē i mea ia e ola ai ka lāhui a ola pū me ka 'ōlelo aloha a kākou. Eia au ke hō'ike aku nei i ko'u mahalo i ke 'ano koa o ua po'e 'ōpio kāka'ikahi lā e haku mele nei o kēia au. 'O nā moa kākala 'ōlelo Hawai'i ia o kēia au a eia ke kaulana nei kā lākou mau mele. I alaka'i nō ho'i lākou no mākou e ho'omāhu'i ai.
He lālā au no ka hui hīmeni 'o Pilioha. 'Ekolu mākou. 'O Glenn Mayeda lāua 'o Kamuela Kimokeo ko'u mau kōko'okolu. I ka mahina 'o Malaki i hala aku nei, puka maila kā mākou pā leo mua loa. Ma waena mai o nā mele he 'umi kūmākolu o ia pā leo, he 'eono mele i haku 'ia a he 'elima nō ho'i i haku 'ia ma ka 'ōlelo Hawai'i. I ka wā i mana'o mua ai e 'oki i kēia pā leo, he nui kā mākou mau nīnau like 'ole no ke 'ano a me ka nui o nā mele e ho'opa'a ai. Nīele akula mākou i nā hoa. Wahi a ka hapanui o lākou, 'a'ole e ho'opa'a a nui nā mele o ka pā leo mua i lohe 'ole 'ia e ka lehulehu.
Na kekahi hoa o mākou, na Kamakāneoaloha Hopkins o ka hui hīmeni 'o Holunape i a'oa'o mai, "E ola ka 'ōlelo Hawai'i a e ola pū nā mele Hawai'i." A 'o ia ihola nō ka hana e kaulana nei 'o Holunape me ke aloha nui 'ia e ka lehulehu. 'A'ole nō e lawa ka nahenahe wale nō o ka leo. Aia ko lākou holopono 'ana i ke kāko'o ikaika 'ana i ka 'ōlelo Hawai'i a me ke kauka'i 'ana i ke ala i kīpaepae mua 'ia e nā hulu kahiko. No ia 'ōlelo a'oa'o, pēlā mākou i 'ike iho ai i ke ala e hele ai. Mahalo iā 'oe e Kama.
I ka wā i ho'omaka ai ka ho'opa'a 'ana i nā mele, hea 'ia maila kekahi hoa 'o Kaumakaiwa Kanaka'ole no kēlā 'ohana kaulana o Hilo. Nāna i ho'omalu mai i ka lele 'ana o ko mākou leo i mua o ka lehulehu. A na ua 'ahi nei nō mākou i hō'eu'eu mai e ho'opa'a i nā mele a pau a mākou i haku ai. Mea maila kēlā, 'o ka haku 'ana i nā mele e pili ana i ka nohona Hawai'i o kēia au, 'o ia ka mea e ola ai ka 'ōlelo a me ka 'ike o nā kūpuna. 'O ia hō'eu'eu 'ia nō o mākou a pa'a maila ka pā leo, a pa'a pū ho'i me kēlā mau mele 'eono a mākou i haku ai.
E ho'omana'o 'ia, 'eā, aia ke ola o ka 'ōlelo a me ka 'ike Hawai'i a ho'ohana 'ia no ka lawelawe 'ana i kā kākou mau papahana o kēia au e holo nei. Aia nō ka 'ulu i ke alo. E paipai 'ia nā keiki e ho'omanawanui nei i ke a'o 'ana i kā kākou 'ōlelo. Na lākou nō ho'i ia e haku i nā mele Hawai'i o kēia hope aku nei. No lākou ko'u mahalo nui. A ke mahalo pū aku nei nō ho'i au i nā moa kākala e kani nei mai 'ō a 'ō o Hawai'i nei a puni, e la'a 'o Kuana mā a me Pueo. E noke kākou i ke ala mālualua, kahi i hehi ai ke kapua'i wāwae o nā kumu a kākou. Aloha.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
Kani ka moa käkala
Kauakükalahale / Kalehua Krug
Synopsis: Thanks to the youth of today who are creating Hawaiian music, Hawaiian language and culture are perpetuated.
'Auhea 'oukou e o'u hoa 'ölelo Hawai'i, ke aloha nui nö. I këia au e holo nei, he käka'ikahi wale nö ka po'e 'öpio e haku nei i nä mele Hawai'i me ka mana'o ë i mea ia e ola ai ka lähui a ola pü me ka 'ölelo aloha a käkou. Eia au ke hö'ike aku nei i ko'u mahalo i ke 'ano koa o ua po'e 'öpio käka'ikahi lä e haku mele nei o këia au. 'O nä moa käkala 'ölelo Hawai'i ia o këia au a eia ke kaulana nei kä läkou mau mele. I alaka'i nö ho'i läkou no mäkou e ho'omähu'i ai.
He lälä au no ka hui hïmeni 'o Pilioha. 'Ekolu mäkou. 'O Glenn Mayeda läua 'o Kamuela Kimokeo ko'u mau köko'okolu. I ka mahina 'o Malaki i hala aku nei, puka maila kä mäkou pä leo mua loa. Ma waena mai o nä mele he 'umi kümäkolu o ia pä leo, he 'eono mele i haku 'ia a he 'elima nö ho'i i haku 'ia ma ka 'ölelo Hawai'i. I ka wä i mana'o mua ai e 'oki i këia pä leo, he nui kä mäkou mau nïnau like 'ole no ke 'ano a me ka nui o nä mele e ho'opa'a ai. Nïele akula mäkou i nä hoa. Wahi a ka hapanui o läkou, 'a'ole e ho'opa'a a nui nä mele o ka pä leo mua i lohe 'ole 'ia e ka lehulehu.
Na kekahi hoa o mäkou, na Kamakäneoaloha Hopkins o ka hui hïmeni 'o Holunape i a'oa'o mai, "E ola ka 'ölelo Hawai'i a e ola pü nä mele Hawai'i." A 'o ia ihola nö ka hana e kaulana nei 'o Holunape me ke aloha nui 'ia e ka lehulehu. 'A'ole nö e lawa ka nahenahe wale nö o ka leo. Aia ko läkou holopono 'ana i ke käko'o ikaika 'ana i ka 'ölelo Hawai'i a me ke kauka'i 'ana i ke ala i kïpaepae mua 'ia e nä hulu kahiko. No ia 'ölelo a'oa'o, pëlä mäkou i 'ike iho ai i ke ala e hele ai. Mahalo iä 'oe e Kama.
I ka wä i ho'omaka ai ka ho'opa'a 'ana i nä mele, hea 'ia maila kekahi hoa 'o Kaumakaiwa Kanaka'ole no këlä 'ohana kaulana o Hilo. Näna i ho'omalu mai i ka lele 'ana o ko mäkou leo i mua o ka lehulehu. A na ua 'ahi nei nö mäkou i hö'eu'eu mai e ho'opa'a i nä mele a pau a mäkou i haku ai. Mea maila këlä, 'o ka haku 'ana i nä mele e pili ana i ka nohona Hawai'i o këia au, 'o ia ka mea e ola ai ka 'ölelo a me ka 'ike o nä küpuna. 'O ia hö'eu'eu 'ia nö o mäkou a pa'a maila ka pä leo, a pa'a pü ho'i me këlä mau mele 'eono a mäkou i haku ai.
E ho'omana'o 'ia, 'eä, aia ke ola o ka 'ölelo a me ka 'ike Hawai'i a ho'ohana 'ia no ka lawelawe 'ana i kä käkou mau papahana o këia au e holo nei. Aia nö ka 'ulu i ke alo. E paipai 'ia nä keiki e ho'omanawanui nei i ke a'o 'ana i kä käkou 'ölelo. Na läkou nö ho'i ia e haku i nä mele Hawai'i o këia hope aku nei. No läkou ko'u mahalo nui. A ke mahalo pü aku nei nö ho'i au i nä moa käkala e kani nei mai 'ö a 'ö o Hawai'i nei a puni, e la'a 'o Kuana mä a me Pueo. E noke käkou i ke ala mälualua, kahi i hehi ai ke kapua'i wäwae o nä kumu a käkou. Aloha.
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|