'A'ohe pilo uku?
KAUAKŪKALAHALE
Laiana Wong
Synopsis: The contract agreement between the state and the HSTA was achieved under duress. Teachers' pay raises were held hostage and drug testing was the ransom.
Aloha mai nō kākou e nā limahana o Hawai'i nei. Eia nō kākou ke ho'oikaika nei i ka hana, ke pī nei ho'i ka 'amo me ka mana'olana no ka loa'a mai o kahi uku, 'a'ohe pilo uku! Iā kākou nō e hana nei, ke pi'i nei ho'i ke kumukū'ai o ka hale, ke kakalina, ka lole, ka mea'ai, a me ia mea aku ia mea aku. Ua pohā kā ho'i ka lae! Na wai e 'ole ka lilo i ka ho'owalewale 'ia mai e ia mea he ake kālā? A no laila, i ka wā e kau ai ke kālā i ka maka, na ke ake kālā e koikoi i ka lima e lālau aku me ka maka'ala 'ole i ke 'ano o ka pū'olo e wahī 'ia ai ua kālā nei.
Ua 'ike 'ia a'e nei kēia ha'awina i kēlā pule aku nei. 'Āpono 'ia maila ka 'aelike ma waena o ke aupuni moku'āina a me ka uniona nāna e mālama i ka pono o nā kumu kula e hana nei ma nā kula aupuni. 'O ia ihola nō ka po'e nāna ia e ho'ona'auao i kā kākou mau keiki. Ua ho'onui wale 'ia nō kā lākou wahi uku ma ka 'ehā pakeneka i ka makahiki mua, a pēia ho'i ka lua o ka makahiki. A he wahi kālā wale nō ia i wahī 'ia ma loko o kekahi pū'olo 'ino - 'o ka maha'oi. Aia ka holo 'ana o ua 'aelike nei a hā'awipio akula nā kumu i kekahi o ko lākou pono sivila. 'O ia ho'i, ua 'ae akula lākou i ke aupuni e nānā mai i ko lākou kino 'o ka loa'a a me ka 'ole o ia mea e kapa 'ia nei he lā'au 'ino. A he aha lā ho'i ia mea? He nui nā mea 'ino 'a'ole ia he lā'au. 'A'ole na'e e hihi. He kolamu 'oko'a nō paha kēlā.
Wahi a ke aupuni, he hana ia e pono ai nā keiki e kula 'ia nei e kēia po'e kumu. Eia na'e, inā he hana 'i'o nō kēia no ka pono o nā keiki, 'a'ole nō paha e pono ka ho'owalewale 'ia o nā kumu i ke kālā. Inā nō he nīnau kēia no ka pono o nā keiki, he aha lā ka mea e mau nei ka noho 'īnea o kā kākou mau kumu i ka ua mea 'o ka 'u'uku o ka uku? He ho'okamani a lohe mai ke a'o!
'A'ole au e 'ōlelo nei he mau kumu maika'i lākou a pau loa. Ua moloā nō paha kekahi, a ua hei nō paha kekahi i ka lā'au. 'O ka hapanui na'e, he mau mea nui o ke aloha a me ka menemene i nā keiki a lākou e a'o nei. He ho'ona'auao a he hānai nō ho'i lākou i kā kākou mau keiki 'oiai kākou ma ka hana. A 'o ka mea 'āpiki, 'a'ole ho'okikina 'ia mai ka hapanui o kākou e 'ae aku i ke aupuni e nānā i ko kākou mau kino me ka ho'ohuoi ho'i he po'e hewa kākou!
Mali'a o 'ōlelo mai auane'i kekahi po'e ē na ka hewa wale nō ka hopohopo. 'O ka 'oia'i'o, na kākou a pau ka hopohopo o maha'oi mai auane'i ke aupuni i loko o nā kuleana o kākou a pau. A e 'ōlelo 'ia mai ana kākou ē no ko kākou pono ia maha'oi 'ana mai. Kohu "Big Brother" ka hoalike ma ka puke a George Orwell i kapa 'ia 'o "1984". 'Eā, e nā makamaka heluhelu, eia mai ko'u mana'o i 'ike 'oukou - 'a'ole kēia aupuni he kaikua'ana no'u!
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
'A'ohe pilo uku?
KAUAKÜKALAHALE
Laiana Wong
Synopsis: The contract agreement between the state and the HSTA was achieved under duress. Teachers' pay raises were held hostage and drug testing was the ransom.
Aloha mai nö käkou e nä limahana o Hawai'i nei. Eia nö käkou ke ho'oikaika nei i ka hana, ke pï nei ho'i ka 'amo me ka mana'olana no ka loa'a mai o kahi uku, 'a'ohe pilo uku! Iä käkou nö e hana nei, ke pi'i nei ho'i ke kumukü'ai o ka hale, ke kakalina, ka lole, ka mea'ai, a me ia mea aku ia mea aku. Ua pohä kä ho'i ka lae! Na wai e 'ole ka lilo i ka ho'owalewale 'ia mai e ia mea he ake kälä? A no laila, i ka wä e kau ai ke kälä i ka maka, na ke ake kälä e koikoi i ka lima e lälau aku me ka maka'ala 'ole i ke 'ano o ka pü'olo e wahï 'ia ai ua kälä nei.
Ua 'ike 'ia a'e nei këia ha'awina i këlä pule aku nei. 'Äpono 'ia maila ka 'aelike ma waena o ke aupuni moku'äina a me ka uniona näna e mälama i ka pono o nä kumu kula e hana nei ma nä kula aupuni. 'O ia ihola nö ka po'e näna ia e ho'ona'auao i kä käkou mau keiki. Ua ho'onui wale 'ia nö kä läkou wahi uku ma ka 'ehä pakeneka i ka makahiki mua, a pëia ho'i ka lua o ka makahiki. A he wahi kälä wale nö ia i wahï 'ia ma loko o kekahi pü'olo 'ino - 'o ka maha'oi. Aia ka holo 'ana o ua 'aelike nei a hä'awipio akula nä kumu i kekahi o ko läkou pono sivila. 'O ia ho'i, ua 'ae akula läkou i ke aupuni e nänä mai i ko läkou kino 'o ka loa'a a me ka 'ole o ia mea e kapa 'ia nei he lä'au 'ino. A he aha lä ho'i ia mea? He nui nä mea 'ino 'a'ole ia he lä'au. 'A'ole na'e e hihi. He kolamu 'oko'a nö paha këlä.
Wahi a ke aupuni, he hana ia e pono ai nä keiki e kula 'ia nei e këia po'e kumu. Eia na'e, inä he hana 'i'o nö këia no ka pono o nä keiki, 'a'ole nö paha e pono ka ho'owalewale 'ia o nä kumu i ke kälä. Inä nö he nïnau këia no ka pono o nä keiki, he aha lä ka mea e mau nei ka noho 'ïnea o kä käkou mau kumu i ka ua mea 'o ka 'u'uku o ka uku? He ho'okamani a lohe mai ke a'o!
'A'ole au e 'ölelo nei he mau kumu maika'i läkou a pau loa. Ua moloä nö paha kekahi, a ua hei nö paha kekahi i ka lä'au. 'O ka hapanui na'e, he mau mea nui o ke aloha a me ka menemene i nä keiki a läkou e a'o nei. He ho'ona'auao a he hänai nö ho'i läkou i kä käkou mau keiki 'oiai käkou ma ka hana. A 'o ka mea 'äpiki, 'a'ole ho'okikina 'ia mai ka hapanui o käkou e 'ae aku i ke aupuni e nänä i ko käkou mau kino me ka ho'ohuoi ho'i he po'e hewa käkou!
Mali'a o 'ölelo mai auane'i kekahi po'e ë na ka hewa wale nö ka hopohopo. 'O ka 'oia'i'o, na käkou a pau ka hopohopo o maha'oi mai auane'i ke aupuni i loko o nä kuleana o käkou a pau. A e 'ölelo 'ia mai ana käkou ë no ko käkou pono ia maha'oi 'ana mai. Kohu "Big Brother" ka hoalike ma ka puke a George Orwell i kapa 'ia 'o "1984". 'Eä, e nä makamaka heluhelu, eia mai ko'u mana'o i 'ike 'oukou - 'a'ole këia aupuni he kaikua'ana no'u!
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|