Ku'u Wahi Ala Kau i ka Lewa
Kerry Laiana Wong
Synopsis: Is fixed rail really meant for the greater good? Everyone pays but only a few benefit. Home buyers who sacrificed proximity for more home will see a huge increase in the value of their properties at the expense of those who paid big bucks to live in town.
'O ka mana'o o O'ahu, 'o ia ho'i ka 'ākoakoa nui 'ana mai o nā kānaka ma kahi ho'okahi. I kēia mau lā a kākou e 'ike nei, he inoa kūpono nō ia. Piha'ū kēia mokupuni i nā kānaka a pēia pū ho'i me ko lākou po'e ka'a e holoholo nei mai kahi pe'a a kahi pe'a a puni 'o O'ahu. Ua 'ike 'ia nō ho'i ka hopena o kēlā ulia i 'ulupā 'ia ai ka uapo ma Hālawa. Ua hele a pupū ka holo o nā ka'a i ke alaloa! Eia nō kekahi po'e ke wānana nei ē 'o ia hopena nō ke 'ike 'ia ana inā 'a'ole loa'a mai he ala kau lewa, i mea ho'i e emi ai ka nui o nā ka'a.
'A'ole nō i kala kahiko ka hāpai 'ia mai o ia mana'o no ke kūkulu 'ana i kekahi alahao e kau ana i ka lewa, kahi e holo ai kekahi ka'a loloa nāna e lawe nui i nā 'ōhua mai lalo mai o 'Ewa a hō'ea i ke kaona. 'O ke kumukū'ai ho'i, aia ma nā biliona kālā. Pohā ka lae! Eia ka mea 'āpiki. Na nā maka'āinana o ke Kūlanakauhale a me ke Kalana o Honolulu ia e uku i ka 'auhau a lawa ke kālā e ka'a ai ka 'ai'ē pili i ke kūkulu 'ana i ia ala! Auē nō kā ho'i ē! 'O ka palena o ke Kūlanakauhale a me ke Kalana o Honolulu, 'o O'ahu nō a puni!
'Eā, 'o ka po'e a pau o O'ahu nei ke uku, akā, 'o ka po'e o kēlā 'ao'ao komohana o O'ahu nāna e hana ma ke kaona, 'o ia wale nō ke pōmaika'i. Iā lākou nō i kū'ai ai i ko lākou mau hale, ua maopopo he loloa ke ala e hō'ea aku ai i ka hana, a he nui ho'i nā ka'a i ke alanui. He aha lā kā lākou o ke kū'ai hale ma laila? 'O ia mea he kumukū'ai emi ka mea nāna lākou i ho'owalewale. Pōmaika'i nō lākou i ka ua mea 'o ka pakele i nā kumukū'ai pipi'i loa o Honolulu.
Eia hou kahi kumu e pōmaika'i ai. Ua 'oi aku ka nui o ka 'auhau kuleana 'āina ma ke kaona i kēia manawa, no ka mea, ua 'oi aku ka pipi'i o nā hale a me ka 'āina. Ke puka kēia mana'o no ke ala kau lewa, e pi'i ana ka waiwai o nā hale a me ka 'āina ma 'Ewa. 'U'uku wale nō ka uku, nui na'e ka loa'a! Ahu ka 'ala'ala o ko ke kaona!
'O kēia mea he ala kau lewa, 'a'ohe wahi kōkua i ka po'e o ke kaona nei. Eia hou, e emi ana nā alanui i loko o ke kaona, no ka mea, e lilo ana kekahi i ala kau lewa. E emi pū ana ka waiwai o nā hale. E pupū ana nā ka'a i ke alanui a e emi ana paha ka waiwai o nā hale a me ka 'āina ma ke kaona. E kau pono ana ho'i kēia luhi ma luna o nā hokua o ka po'e o ke kaona i pōmaika'i ho'i kēlā po'e o 'Ewa. 'Ehia lā lālā o ko kākou 'aha'ōlelo nāna i kū'ai hale a 'āina paha ma kēlā 'ao'ao me ka mana'o e puka aku ma ke kālā? Auē. He 'ānunu mai ho'i kau!
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
Ku'u Wahi Ala Kau i ka Lewa
Kerry Laiana Wong
Synopsis: Is fixed rail really meant for the greater good? Everyone pays but only a few benefit. Home buyers who sacrificed proximity for more home will see a huge increase in the value of their properties at the expense of those who paid big bucks to live in town.
'O ka mana'o o O'ahu, 'o ia ho'i ka 'äkoakoa nui 'ana mai o nä känaka ma kahi ho'okahi. I këia mau lä a käkou e 'ike nei, he inoa küpono nö ia. Piha'ü këia mokupuni i nä känaka a pëia pü ho'i me ko läkou po'e ka'a e holoholo nei mai kahi pe'a a kahi pe'a a puni 'o O'ahu. Ua 'ike 'ia nö ho'i ka hopena o këlä ulia i 'ulupä 'ia ai ka uapo ma Hälawa. Ua hele a pupü ka holo o nä ka'a i ke alaloa! Eia nö kekahi po'e ke wänana nei ë 'o ia hopena nö ke 'ike 'ia ana inä 'a'ole loa'a mai he ala kau lewa, i mea ho'i e emi ai ka nui o nä ka'a.
'A'ole nö i kala kahiko ka häpai 'ia mai o ia mana'o no ke kükulu 'ana i kekahi alahao e kau ana i ka lewa, kahi e holo ai kekahi ka'a loloa näna e lawe nui i nä 'öhua mai lalo mai o 'Ewa a hö'ea i ke kaona. 'O ke kumukü'ai ho'i, aia ma nä biliona kälä. Pohä ka lae! Eia ka mea 'äpiki. Na nä maka'äinana o ke Külanakauhale a me ke Kalana o Honolulu ia e uku i ka 'auhau a lawa ke kälä e ka'a ai ka 'ai'ë pili i ke kükulu 'ana i ia ala! Auë nö kä ho'i ë! 'O ka palena o ke Külanakauhale a me ke Kalana o Honolulu, 'o O'ahu nö a puni!
'Eä, 'o ka po'e a pau o O'ahu nei ke uku, akä, 'o ka po'e o këlä 'ao'ao komohana o O'ahu näna e hana ma ke kaona, 'o ia wale nö ke pömaika'i. Iä läkou nö i kü'ai ai i ko läkou mau hale, ua maopopo he loloa ke ala e hö'ea aku ai i ka hana, a he nui ho'i nä ka'a i ke alanui. He aha lä kä läkou o ke kü'ai hale ma laila? 'O ia mea he kumukü'ai emi ka mea näna läkou i ho'owalewale. Pömaika'i nö läkou i ka ua mea 'o ka pakele i nä kumukü'ai pipi'i loa o Honolulu.
Eia hou kahi kumu e pömaika'i ai. Ua 'oi aku ka nui o ka 'auhau kuleana 'äina ma ke kaona i këia manawa, no ka mea, ua 'oi aku ka pipi'i o nä hale a me ka 'äina. Ke puka këia mana'o no ke ala kau lewa, e pi'i ana ka waiwai o nä hale a me ka 'äina ma 'Ewa. 'U'uku wale nö ka uku, nui na'e ka loa'a! Ahu ka 'ala'ala o ko ke kaona!
'O këia mea he ala kau lewa, 'a'ohe wahi kökua i ka po'e o ke kaona nei. Eia hou, e emi ana nä alanui i loko o ke kaona, no ka mea, e lilo ana kekahi i ala kau lewa. E emi pü ana ka waiwai o nä hale. E pupü ana nä ka'a i ke alanui a e emi ana paha ka waiwai o nä hale a me ka 'äina ma ke kaona. E kau pono ana ho'i këia luhi ma luna o nä hokua o ka po'e o ke kaona i pömaika'i ho'i këlä po'e o 'Ewa. 'Ehia lä lälä o ko käkou 'aha'ölelo näna i kü'ai hale a 'äina paha ma këlä 'ao'ao me ka mana'o e puka aku ma ke kälä? Auë. He 'änunu mai ho'i kau!
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|