'Aha Kāne 2006
Synopsis: The first ever conference on Hawaiian men's health was held this past weekend on O'
ahu.
'Auhea 'oukou e nā kāne Hawai'i. I kēlā hopena pule a'e nei, 'akahi nō a mālama 'ia he 'aha no kākou ma uka o Kapālama. Ua kūkākūkā 'ia a hō'ike'ike 'ia ho'i nā kumuhana like 'ole e pono ai ka nohona ke olakino o nā kāne Hawai'i. 'O ka po'e i 'ākoakoa maila, ua pōmaika'i 'i'o nō i ka ua mea 'o ke kapu o ia 'aha no nā kāne wale nō.
Ma waena o nā hana like 'ole i 'auamo 'ia ma laila, 'o ka mea i 'oi a'e kona waiwai, 'o ia ka mālama 'ia o kahi ke'ena no nā kauka lapa'au, kahi e nānā manawale'a mai ai i ka maika'i a me ka 'ole o ke olakino o kākou kāne, a ua koikoi 'ia nō ho'i kēlā me kēia kāne e hele aku i laila e kilo 'ia ai. He waiwai nō ia hana, no ka mea, ua 'ike 'ia ke 'ano o kākou kāne he po'e po'o pa'akikī i ka hō'alo mau i ke kauka, a no ia 'ano ho'i, aia ka 'ike 'ana i ke kupu mai o ka ma'i a hala kahi Pu'ulena. 'O au pū kekahi e helu 'ia ma loko o ia 'āuna. Ma ko'u 'ike 'ana na'e he Hawai'i kēlā mau kauka a he nui ho'i nā kāne e komo ana i laila, ua 'olu'olu ihola ka na'au a 'o ko'u lu'u pū akula nō ia i ia kai. I nānā mai ka hana a ke kauka, aloha nō kahi keiki 'o au. Ua 'ike 'ia ka pi'i 'ana o ka na'okoko (ke 'ano maika'i 'ole ho'i) a me ke emi 'ana o ke'ano maika'i. Ua 'ōlelo 'ia mai au ē aia ka pono o ke olakino a ho'ēmi 'ia nā paona. 'O ka ho'oikaika 'ana i ke kino a me ka 'ai pono nā mea e pono ai. Auē kā ho'i ē! Nui ko'u minamina i ka laiki!
He nui hou aku nā papahana hoihoi. 'A'ole na'e lawa kēia mau 'īniha e helu ai i nā mea a pau. Eia mai na'e kekahi mau mea: 'O ka ho'okūkū ha'i'ōlelo, ke kākau uhi, ka hō'ike'ike i nā 'ai lua, ke ku'i kalo, ka lomilomi, a me ia mea aku ia mea aku. He nui ho'i nā papa, kahi e kūkākūkā 'ia ai nā 'ano kumuhana like 'ole e pili ana i ke kāne e la'a me ke emi 'ana o nā kāne e 'imi nei i ka na'auao ma nā kula, ke kāka'ikahi ho'i o nā kāne e 'ōlelo nei i ka 'ōlelo Hawai'i, ke 'ano o ia mea he alaka'i, ka nui o nā kāne Hawai'i i ho'opa'a 'ia ma nā hale pa'ahao, a me nā mea like he nui aku nō. I ko'u nīnau 'ia mai no ka mea i nele ma ua 'aha nei, 'o ka'u wale nō e pane aku ai, 'o ia nō nā kāne i hiki 'ole mai i laila.
I ka lā hope o ka 'aha, ua mālama 'ia nā 'ano pā'ani i ma'a i ka po'e kahiko. 'O ka lonomakaihe 'oe, ka hākā moa 'oe, ka hāpai pōhaku, a me ka hukihuki nō ho'i. I ka ho'omaka 'ana o ia mau hana le'ale'a, 'uā a'ela ka pihe o ke anaina i ka ho'ōho a'e i nā 'ōlelo e paipai ana i nā moho a pau. A ma luna o ia pihe, ua hiki ke lohe 'ia ke kani a ka pōhaku e noke ana i ke ku'i i ka 'ai me ka 'onipa'a a me ke ku'u 'ole mai i ka nae. I nānā aku ka hana, he kupuna kā kēlā e a'o ana i kekahi kamaiki i ke 'ano o ka mālama 'ana i ko kākou kaikua'ana, iā Hāloa.
Eia nō ke kaulana nei ka 'Aha Kāne 2006 i ke kuku'i aku o ka lono. He 650 kāne kai hiki mai a 'o ko lākou leo lā ke ho'olaha aku nei i ka maika'i o ia 'aha. Mahalo a nui iā Kamana'opono Crabbe a me ka papa alaka'i nāna kēia 'aha i mālama. Ke hana hou 'ia, e lē'ī ana nō 'o Kohala i ka nuku nā kānaka!
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
'Aha Käne 2006
Synopsis: The first ever conference on Hawaiian men's health was held this past weekend on O'
ahu.
'Auhea 'oukou e nä käne Hawai'i. I këlä hopena pule a'e nei, 'akahi nö a mälama 'ia he 'aha no käkou ma uka o Kapälama. Ua kükäkükä 'ia a hö'ike'ike 'ia ho'i nä kumuhana like 'ole e pono ai ka nohona ke olakino o nä käne Hawai'i. 'O ka po'e i 'äkoakoa maila, ua pömaika'i 'i'o nö i ka ua mea 'o ke kapu o ia 'aha no nä käne wale nö.
Ma waena o nä hana like 'ole i 'auamo 'ia ma laila, 'o ka mea i 'oi a'e kona waiwai, 'o ia ka mälama 'ia o kahi ke'ena no nä kauka lapa'au, kahi e nänä manawale'a mai ai i ka maika'i a me ka 'ole o ke olakino o käkou käne, a ua koikoi 'ia nö ho'i këlä me këia käne e hele aku i laila e kilo 'ia ai. He waiwai nö ia hana, no ka mea, ua 'ike 'ia ke 'ano o käkou käne he po'e po'o pa'akikï i ka hö'alo mau i ke kauka, a no ia 'ano ho'i, aia ka 'ike 'ana i ke kupu mai o ka ma'i a hala kahi Pu'ulena. 'O au pü kekahi e helu 'ia ma loko o ia 'äuna. Ma ko'u 'ike 'ana na'e he Hawai'i këlä mau kauka a he nui ho'i nä käne e komo ana i laila, ua 'olu'olu ihola ka na'au a 'o ko'u lu'u pü akula nö ia i ia kai. I nänä mai ka hana a ke kauka, aloha nö kahi keiki 'o au. Ua 'ike 'ia ka pi'i 'ana o ka na'okoko (ke 'ano maika'i 'ole ho'i) a me ke emi 'ana o ke'ano maika'i. Ua 'ölelo 'ia mai au ë aia ka pono o ke olakino a ho'ëmi 'ia nä paona. 'O ka ho'oikaika 'ana i ke kino a me ka 'ai pono nä mea e pono ai. Auë kä ho'i ë! Nui ko'u minamina i ka laiki!
He nui hou aku nä papahana hoihoi. 'A'ole na'e lawa këia mau 'ïniha e helu ai i nä mea a pau. Eia mai na'e kekahi mau mea: 'O ka ho'okükü ha'i'ölelo, ke käkau uhi, ka hö'ike'ike i nä 'ai lua, ke ku'i kalo, ka lomilomi, a me ia mea aku ia mea aku. He nui ho'i nä papa, kahi e kükäkükä 'ia ai nä 'ano kumuhana like 'ole e pili ana i ke käne e la'a me ke emi 'ana o nä käne e 'imi nei i ka na'auao ma nä kula, ke käka'ikahi ho'i o nä käne e 'ölelo nei i ka 'ölelo Hawai'i, ke 'ano o ia mea he alaka'i, ka nui o nä käne Hawai'i i ho'opa'a 'ia ma nä hale pa'ahao, a me nä mea like he nui aku nö. I ko'u nïnau 'ia mai no ka mea i nele ma ua 'aha nei, 'o ka'u wale nö e pane aku ai, 'o ia nö nä käne i hiki 'ole mai i laila.
I ka lä hope o ka 'aha, ua mälama 'ia nä 'ano pä'ani i ma'a i ka po'e kahiko. 'O ka lonomakaihe 'oe, ka häkä moa 'oe, ka häpai pöhaku, a me ka hukihuki nö ho'i. I ka ho'omaka 'ana o ia mau hana le'ale'a, 'uä a'ela ka pihe o ke anaina i ka ho'öho a'e i nä 'ölelo e paipai ana i nä moho a pau. A ma luna o ia pihe, ua hiki ke lohe 'ia ke kani a ka pöhaku e noke ana i ke ku'i i ka 'ai me ka 'onipa'a a me ke ku'u 'ole mai i ka nae. I nänä aku ka hana, he kupuna kä këlä e a'o ana i kekahi kamaiki i ke 'ano o ka mälama 'ana i ko käkou kaikua'ana, iä Häloa.
Eia nö ke kaulana nei ka 'Aha Käne 2006 i ke kuku'i aku o ka lono. He 650 käne kai hiki mai a 'o ko läkou leo lä ke ho'olaha aku nei i ka maika'i o ia 'aha. Mahalo a nui iä Kamana'opono Crabbe a me ka papa alaka'i näna këia 'aha i mälama. Ke hana hou 'ia, e lë'ï ana nö 'o Kohala i ka nuku nä känaka!
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|