No 'Ōpūkaha'ia

'Ano'ai e nā hoa puni heluhelu nūpepa. Eia mai kekahi mo'olelo e pili ana iā 'Ōpūkaha'ia. I kēlā Lāpule aku nei ma ke kino o Kauakūkalahale nei, pa'i 'ia aku kahi mo'olelo pōkole no kona hānau 'ana a hiki i kona wā i ha'alele mai ai iā Hawai'i nei. E hō'ike mai ana ua mo'olelo pōkole lā, he kanaka ia i a'o 'ia i ka 'oihana kahuna. I kēia lā, e heluhelu ana i ka mo'olelo no ka wā ma hope o kona ha'alele 'ana mai iā Hawai'i nei. Ua pa'i 'ia kēia mo'olelo ma kekahi o nā nūpepa o ke au i hala. Penei ia:

He misionari ia mai Hawai'i aku nei, a 'Amerika. Ua hānau 'o 'Ōpūkaha'ia ma Nāpō'opo'o, i Hawai'i, i ka wā 'aikapu. Ua make kona makuakāne i loko o ke kaua 'ana o nā ali'i me Kamehameha I, a lilo ia i keiki makua 'ole. Makahiki 1808, i kona wā 'ōpiopio, holo aku ia ma luna o kekahi moku kālepa 'Amerika, a pae ma Bosetona. I kona noho malihini 'ana i laila, aloha mai 'o Mr. Samuela Mills iā ia, a a'o aku iā ia i ka 'ōlelo haole a me ka heluhelu buke haole. Ua ho'onoho ia ma loko o kekahi kula ho'ona'auao i nā kānaka mai nā 'āina 'ē, e noho ana i laila. I kona noho kula 'ana, huli kona na'au i ke Akua, i ka mana'o'i'o iā Iesū. A laila, ulu kona aloha nui i nā kānaka na'aupō o Hawai'i, e noho ho'omanaki'i ana, a e pepehi kanaka ana i loko o nā kaua. Ka'ahele ho'i ia i kauwahi o kēlā 'āina, e ho'olaha i nā buke li'ili'i a me nā pepa hō'ike i ka 'ōlelo a ke Akua. Launa pū ia me ka po'e kōkua misionari a me nā luna o ka 'Ahahui misionari.

No kona paipai 'ana iā lākou e ho'ouna i po'e misionari ma Hawai'i, ka holo 'ana o ko lākou mana'o e ho'ouna mai iā Binamu a me Tatina mā i ka makahiki 1819. Akā, 'a'ole i holo pū mai 'o 'Ōpūkaha'ia. He hana 'oko'a nō kāna, a laila ma'i ihola ia, a ua lawe 'ia aku kona 'uhane i ke ola ma luna.

'A'ole na'e ia i make, a lohe 'ē kēlā, e holo mai ana nā kumu e a'o mai i nā kānaka Hawai'i. 'O ia lohe nō ka mea hau'oli no 'Ōpūkaha'ia i loko o kona make 'ana.

No laila, i kapa 'ia 'o 'Ōpūkaha'ia, "Ka Misionari mua o Hawai'i."

['O ia ihola ka mo'olelo no ua 'Ōpūkaha'ia nei i lohe 'oukou.

A pehea, ua pū'iwa paha ka no'ono'o i ka heluhelu 'ana mai nei a 'ike aku i ka 'ōlelo 'ana ē na kahi Hawai'i i paipai e ho'ouna 'ia nā mikionali i Hawai'i. Pū'iwa pū me ko 'oukou mea kākau. He 'oia'i'o paha kēia, a he mea wale nō paha kēia mo'olelo e pau ai ke kāpilipili 'ana i nā mikionali, na lākou nō lākou i hele mai no ka ho'olaha 'ana a'e i ka 'ōlelo a ko lākou Akua. A he mea paha ua mo'olelo nei e hō'ike ai ē ua kono 'ia, ua noi 'ia, ua paipai 'ia e hele mai i Hawai'i nei no ke a'o 'ana mai i nā "pegana," a 'a'ole i hele wale mai e maha'oi e like me ka mea mau iā lākou mikionali. 'O ia mo'olelo ma luna a'e nei, he keu ia a ka 'alapahi.

No 'Öpükaha'ia

'Ano'ai e nä hoa puni heluhelu nüpepa. Eia mai kekahi mo'olelo e pili ana iä 'Öpükaha'ia. I këlä Läpule aku nei ma ke kino o Kauakükalahale nei, pa'i 'ia aku kahi mo'olelo pökole no kona hänau 'ana a hiki i kona wä i ha'alele mai ai iä Hawai'i nei. E hö'ike mai ana ua mo'olelo pökole lä, he kanaka ia i a'o 'ia i ka 'oihana kahuna. I këia lä, e heluhelu ana i ka mo'olelo no ka wä ma hope o kona ha'alele 'ana mai iä Hawai'i nei. Ua pa'i 'ia këia mo'olelo ma kekahi o nä nüpepa o ke au i hala. Penei ia:

He misionari ia mai Hawai'i aku nei, a 'Amerika. Ua hänau 'o 'Öpükaha'ia ma Näpö'opo'o, i Hawai'i, i ka wä 'aikapu. Ua make kona makuakäne i loko o ke kaua 'ana o nä ali'i me Kamehameha I, a lilo ia i keiki makua 'ole. Makahiki 1808, i kona wä 'öpiopio, holo aku ia ma luna o kekahi moku kälepa 'Amerika, a pae ma Bosetona. I kona noho malihini 'ana i laila, aloha mai 'o Mr. Samuela Mills iä ia, a a'o aku iä ia i ka 'ölelo haole a me ka heluhelu buke haole. Ua ho'onoho ia ma loko o kekahi kula ho'ona'auao i nä känaka mai nä 'äina 'ë, e noho ana i laila. I kona noho kula 'ana, huli kona na'au i ke Akua, i ka mana'o'i'o iä Iesü. A laila, ulu kona aloha nui i nä känaka na'aupö o Hawai'i, e noho ho'omanaki'i ana, a e pepehi kanaka ana i loko o nä kaua. Ka'ahele ho'i ia i kauwahi o këlä 'äina, e ho'olaha i nä buke li'ili'i a me nä pepa hö'ike i ka 'ölelo a ke Akua. Launa pü ia me ka po'e kökua misionari a me nä luna o ka 'Ahahui misionari.

No kona paipai 'ana iä läkou e ho'ouna i po'e misionari ma Hawai'i, ka holo 'ana o ko läkou mana'o e ho'ouna mai iä Binamu a me Tatina mä i ka makahiki 1819. Akä, 'a'ole i holo pü mai 'o 'Öpükaha'ia. He hana 'oko'a nö käna, a laila ma'i ihola ia, a ua lawe 'ia aku kona 'uhane i ke ola ma luna.

'A'ole na'e ia i make, a lohe 'ë këlä, e holo mai ana nä kumu e a'o mai i nä känaka Hawai'i. 'O ia lohe nö ka mea hau'oli no 'Öpükaha'ia i loko o kona make 'ana.

No laila, i kapa 'ia 'o 'Öpükaha'ia, "Ka Misionari mua o Hawai'i."

['O ia ihola ka mo'olelo no ua 'Öpükaha'ia nei i lohe 'oukou.

A pehea, ua pü'iwa paha ka no'ono'o i ka heluhelu 'ana mai nei a 'ike aku i ka 'ölelo 'ana ë na kahi Hawai'i i paipai e ho'ouna 'ia nä mikionali i Hawai'i. Pü'iwa pü me ko 'oukou mea käkau. He 'oia'i'o paha këia, a he mea wale nö paha këia mo'olelo e pau ai ke käpilipili 'ana i nä mikionali, na läkou nö läkou i hele mai no ka ho'olaha 'ana a'e i ka 'ölelo a ko läkou Akua. A he mea paha ua mo'olelo nei e hö'ike ai ë ua kono 'ia, ua noi 'ia, ua paipai 'ia e hele mai i Hawai'i nei no ke a'o 'ana mai i nä "pegana," a 'a'ole i hele wale mai e maha'oi e like me ka mea mau iä läkou mikionali. 'O ia mo'olelo ma luna a'e nei, he keu ia a ka 'alapahi.