Nā 'Ano'ai o ka Lā
Synopsis: Jokes from long ago.
Aloha mai kākou e nā makamaka heluhelu mai ka lā hiki a ka lā kau, eia mai kahi mea e ho'onanea ai i kēia pule. He mau mea ho'okā'au kēia mai ka nūpepa Ke Au Okoa.
I kekahi keonimana e 'ai ana ma ka papa'aina, me ke bola kofe i mua ona. ' maila ka mea hale, "E 'olu'olu 'oe e ke keonimana, eia ka waiū." ' akula ke keonimana me nā 'ōlelo ho'okā'au 'ana, "Ua ukuhi mua 'ia au, 'a'ole e hiki ke 'ai hou i ka waiū."
I kekahi lā e ho'olanalana ana kekahi makuahine ho'omaloka i kāna kamaiki me nā 'ōlelo haipule, i ka 'ī 'ana, "E ku'u Ane li'ili'i aloha, no ka poe li'ili'i e like me 'oe ke aupuni o ka lani. Nīnau akula o Ane. "No ke aha ho'i?" "No ka mea," wahi a ka makuahine, "he 'ololī ko laila mau alanui, a he hāiki ka 'īpuka e komo ai." "He po'e kamali'i wale nō anei ko loko o laila?" A pa'a loa ihola ka nuku o ka makuahine. Nīnau pa'akikī 'eā.
I kekahi papa kula haumāna e a'o ana i ka Puke wehewehe A'o Kiko; nīnau maila ke kumu i ka haumāna ma ke po'o o ka papa. "E Kime, he mea aha ke Po'ohou?" Pane akula 'o Kime. "He mea henehene na kamali'i!" "He aha ke 'ano o kāu 'ōlelo?" wahi a ke kumu i ka haumāna me ka ho'oku'eku'e maka nui iho. "I kēlā lā aku nei," wahi a Kime, "hele maila 'o Keone ua 'ako 'ia ka lauoho o kona po'o a pau loa, henehene loa kamali'i iā ia me ka 'uā'uā nui 'ana. He po'o hou! he po'o hou ko Keone!" A mino'aka ihola ke kumu me ke a'o pono pū mai iā ia.
I kekahi lā, pi'i akula kekahi keiki me kona mau hoa pā'ani i uka o ka 'āpa'a o Kona, a noke ihola lākou i ka uhaki i ke kō a ka makuakāne a 'ane'ane pau loa ka waena. I kekahi lā a'e pi'i aku ka makuakāne i ka mahi'ai a 'ike i ka pau o ke kō; ha'i 'ia maila na'e iā ia, na ke keiki kolohe nō āna i uhaki. I ka 'aui 'ana a'e o ka lā, iho maila ia a hiki i ka hale, loa'a ihola ke keiki, noke ihola 'o ia i ka hahau i ka lā'au, a uē a'ela ke keiki i ka 'ehā. ' ihola ka makuakāne, "'Ā! lōlō 'oe e kēnā keiki kolohe! Kō noke nō kā ia i ka uhaki i ke kō a pau loa!" ' aku ke keiki me ka uē kapalili 'ana. "No kō ho'opunipuni kekahi ia'u, 'ōlelo mai oe ia'u, e pau au iā Pele ke pi'i i uka, 'a'ole kā ho'i he pau 'ana la!"
"Ha'oha'o loa au iā 'oe i kēia manawa;" wahi a kekahi kanaka i kona hoa, "'a'ohe noho ou a 'ike pinepine 'ia mai." A pane akula kona hoa. "He aha lā kāu mea i ha'oha'o wale iho ai nō, ua hele nō ho'i au a pākūā iā 'oe."
"'Ānō, 'o ka manawa kēia e kanu ai i nā huamoa," wahi a Ukali. "Kanu i nā huamoa!" wahi a kahi mea me ke kāhāhā nui. "'Ae! kanu i nā huamoa! A, i loko o ko 'oukou mau 'ōpū e ulu ai," wahi a ua 'e'epa nui nei o ka moku.
I kekahi lā, kia'i akula kau wahi keiki i ka pau 'ana o ko lākou hale kula i ke ahi; a hiki wale i ka wā i lilo ai i lehu, kona huli hoi akula nō ia, me ka puana 'ana, "Ua hau'oli au i ka pau 'ana o kēlā hale kula 'ino. Mai pā huipa hou nō au i kēia lā no ka pa'a 'ole o ka'u ha'awina."
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
Nä 'Ano'ai o ka Lä
Synopsis: Jokes from long ago.
Aloha mai käkou e nä makamaka heluhelu mai ka lä hiki a ka lä kau, eia mai kahi mea e ho'onanea ai i këia pule. He mau mea ho'okä'au këia mai ka nüpepa Ke Au Okoa.
I kekahi keonimana e 'ai ana ma ka papa'aina, me ke bola kofe i mua ona. ' maila ka mea hale, "E 'olu'olu 'oe e ke keonimana, eia ka waiü." ' akula ke keonimana me nä 'ölelo ho'okä'au 'ana, "Ua ukuhi mua 'ia au, 'a'ole e hiki ke 'ai hou i ka waiü."
I kekahi lä e ho'olanalana ana kekahi makuahine ho'omaloka i käna kamaiki me nä 'ölelo haipule, i ka 'ï 'ana, "E ku'u Ane li'ili'i aloha, no ka poe li'ili'i e like me 'oe ke aupuni o ka lani. Nïnau akula o Ane. "No ke aha ho'i?" "No ka mea," wahi a ka makuahine, "he 'ololï ko laila mau alanui, a he häiki ka 'ïpuka e komo ai." "He po'e kamali'i wale nö anei ko loko o laila?" A pa'a loa ihola ka nuku o ka makuahine. Nïnau pa'akikï 'eä.
I kekahi papa kula haumäna e a'o ana i ka Puke wehewehe A'o Kiko; nïnau maila ke kumu i ka haumäna ma ke po'o o ka papa. "E Kime, he mea aha ke Po'ohou?" Pane akula 'o Kime. "He mea henehene na kamali'i!" "He aha ke 'ano o käu 'ölelo?" wahi a ke kumu i ka haumäna me ka ho'oku'eku'e maka nui iho. "I këlä lä aku nei," wahi a Kime, "hele maila 'o Keone ua 'ako 'ia ka lauoho o kona po'o a pau loa, henehene loa kamali'i iä ia me ka 'uä'uä nui 'ana. He po'o hou! he po'o hou ko Keone!" A mino'aka ihola ke kumu me ke a'o pono pü mai iä ia.
I kekahi lä, pi'i akula kekahi keiki me kona mau hoa pä'ani i uka o ka 'äpa'a o Kona, a noke ihola läkou i ka uhaki i ke kö a ka makuakäne a 'ane'ane pau loa ka waena. I kekahi lä a'e pi'i aku ka makuakäne i ka mahi'ai a 'ike i ka pau o ke kö; ha'i 'ia maila na'e iä ia, na ke keiki kolohe nö äna i uhaki. I ka 'aui 'ana a'e o ka lä, iho maila ia a hiki i ka hale, loa'a ihola ke keiki, noke ihola 'o ia i ka hahau i ka lä'au, a uë a'ela ke keiki i ka 'ehä. ' ihola ka makuakäne, "'Ä! lölö 'oe e kënä keiki kolohe! Kö noke nö kä ia i ka uhaki i ke kö a pau loa!" ' aku ke keiki me ka uë kapalili 'ana. "No kö ho'opunipuni kekahi ia'u, 'ölelo mai oe ia'u, e pau au iä Pele ke pi'i i uka, 'a'ole kä ho'i he pau 'ana la!"
"Ha'oha'o loa au iä 'oe i këia manawa;" wahi a kekahi kanaka i kona hoa, "'a'ohe noho ou a 'ike pinepine 'ia mai." A pane akula kona hoa. "He aha lä käu mea i ha'oha'o wale iho ai nö, ua hele nö ho'i au a päküä iä 'oe."
"'Änö, 'o ka manawa këia e kanu ai i nä huamoa," wahi a Ukali. "Kanu i nä huamoa!" wahi a kahi mea me ke kähähä nui. "'Ae! kanu i nä huamoa! A, i loko o ko 'oukou mau 'öpü e ulu ai," wahi a ua 'e'epa nui nei o ka moku.
I kekahi lä, kia'i akula kau wahi keiki i ka pau 'ana o ko läkou hale kula i ke ahi; a hiki wale i ka wä i lilo ai i lehu, kona huli hoi akula nö ia, me ka puana 'ana, "Ua hau'oli au i ka pau 'ana o këlä hale kula 'ino. Mai pä huipa hou nö au i këia lä no ka pa'a 'ole o ka'u ha'awina."
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|