He 'Ōlelo Ho'omāke'aka
Synopsis: The joke about the length of the distance from here to Florida and here to the moon.
Ho'okahi lā, e hele aku ana 'o Pūkī i ke alahele, a 'ike akula 'o ia i kona hoa aloha i ka naue 'ana mai. A hālāwai pū ihola lāua, "Moni e Kalae." Aloha maila 'o Kalae, "Aloha." Kama'ilio akula lāua a li'uli'u. I ia manawa i ulu ai ka mana'o kolohe i loko o Kalae, a nīnau maila 'o ia ala i kona hoa Pukikī, "E ia nei, he wahi nīnau ka'u iā 'oe, ma kēia wahi aku, 'oi aku ka mamao o ka mahina, a 'oi aku paha ka mamao o Pololika?"
Hehē a'ela ka 'aka o kahi Pūkī me ka 'ōlelo pū 'ana mai, "He keu 'oe a ke kolohe. A he mana'o paha kou, he mamo au na Wa'awa'aikina'aupō, 'a'ole loa. 'A'ole au e pane iki aku i ia nīnau āu, e ko'u hoa. E hele aku kāua i ka 'ai, ua nahā ka umauma." A hele akula lāua nei i ka hale 'aina 'o North Shore Grinds. 'Oiai lāua ma ke alahele, komo ihola ka mana'o i loko o Pūkī, e hana kolohe aku i kekahi hoa ona ma ka mea like a Kalae i nīnau ai iā ia.
A hō'ea lāua nei i North Shore Grinds, ke honi aku ka ihu, he kahe wale iho nō ka hā'ae. 'O ka mea 'ai ma laila ka mea e holo ai ia lālani mele, 'o ia ho'i, 'o "keu a ka 'ono ma ke alo piko lā." Komo akula lāua nei i loko o ua hale 'aina nei, 'o ke kauoha akula nō ia o lāua i ka 'ono a ka pu'u. A pau ke kauoha 'ana, noho ihola.
I ia manawa, komo maila kekahi i loko o ia hale 'aina, a 'ike akula 'o Pūkī, 'o kona hoa hānau nō ia, 'o Ipukā'eo. Aloha akula, a aloha mai, kono 'ia aku 'o Ipukā'eo e noho pū a 'ai pū lākou. 'Eā, he mea ma'a mau iā Pūkī ke kauoha 'ana i 'elua pā mea'ai (ka 'ahi me ke kai peseto pāsili Pākē (cilantro pesto), 'oiai, 'o ka 'ono ia, poina kou inoa (ka 'ōlelo ia a Tūtū Lindsey, nui ko mākou aloha iā 'oe e Tūtū.). 'Ai 'ia kekahi pā mea 'ai ma ka hale 'aina, a 'o kekahi, ho'iho'i 'ia i ka hale i 'aina ahiahi nāna. Akā, hō'ike akula 'o ia nei i kona hoa hānau aloha, 3 pā mea 'ai i kauoha 'ia, a 'ekolu lākou, a no laila, 'a'ole e kauoha hou i pā mea'ai. Noho ihola kahi hoa hānau, a ho'omaka ke kole 'ana. 'A'ole i li'uli'u ko lākou nei kole 'ana, nīnau akula ua Pūkī nei i kona hoa hānau, "E Ipukā'eo, ma kēia wahi aku, 'oi aku ka mamao o ka mahina, a 'oi aku paha ka mamao o Pololika?"
Pane maila ka ipukā'eo, "'Oi aku ka mamao o ka mahina."
Iā Pūkī nō a lohe i ia pane, hū a'ela kona 'aka. A noke ana 'o ia i ka 'aka'aka ha'alo'ulo'u a mae ka iwi 'ao'ao. A 'ōlelo mai 'o ia nei, "Ua lohe 'oe i kā ia nei pane, e Kalae, he mamo kā 'o ia nei na Wa'awa'aikina'aupō. Aloha nō 'oe, e Ipukā'eo." A ho'omau 'o ia nei me ka 'ōlelo 'ana aku, "Hiki ke 'ike 'ia ka mahina, 'a'ole hiki ke 'ike 'ia 'o Pololika. Aloha nō kahi hoa hānau o'u. E aho paha e kapa 'ia kona inoa 'o ipu pala 'ole."
Pīpī holo ka'ao.
[I kēia Pō'alima, e mālama 'ia ana 'o Ho'okani Mānoa. 'O Pueo Pata ka pu'ukani. Ho'omaka i ka hola 7:00 o ke ahiahi, a hā'awi aloha i ka hola 9:30. Mahalo e Nā Hoa no nā leo nahenahe i ka lā 17 o kēia mahina.]
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.
E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
BACK TO TOP
He 'Ölelo Ho'omäke'aka
Synopsis: The joke about the length of the distance from here to Florida and here to the moon.
Ho'okahi lä, e hele aku ana 'o Pükï i ke alahele, a 'ike akula 'o ia i kona hoa aloha i ka naue 'ana mai. A häläwai pü ihola läua, "Moni e Kalae." Aloha maila 'o Kalae, "Aloha." Kama'ilio akula läua a li'uli'u. I ia manawa i ulu ai ka mana'o kolohe i loko o Kalae, a nïnau maila 'o ia ala i kona hoa Pukikï, "E ia nei, he wahi nïnau ka'u iä 'oe, ma këia wahi aku, 'oi aku ka mamao o ka mahina, a 'oi aku paha ka mamao o Pololika?"
Hehë a'ela ka 'aka o kahi Pükï me ka 'ölelo pü 'ana mai, "He keu 'oe a ke kolohe. A he mana'o paha kou, he mamo au na Wa'awa'aikina'aupö, 'a'ole loa. 'A'ole au e pane iki aku i ia nïnau äu, e ko'u hoa. E hele aku käua i ka 'ai, ua nahä ka umauma." A hele akula läua nei i ka hale 'aina 'o North Shore Grinds. 'Oiai läua ma ke alahele, komo ihola ka mana'o i loko o Pükï, e hana kolohe aku i kekahi hoa ona ma ka mea like a Kalae i nïnau ai iä ia.
A hö'ea läua nei i North Shore Grinds, ke honi aku ka ihu, he kahe wale iho nö ka hä'ae. 'O ka mea 'ai ma laila ka mea e holo ai ia lälani mele, 'o ia ho'i, 'o "keu a ka 'ono ma ke alo piko lä." Komo akula läua nei i loko o ua hale 'aina nei, 'o ke kauoha akula nö ia o läua i ka 'ono a ka pu'u. A pau ke kauoha 'ana, noho ihola.
I ia manawa, komo maila kekahi i loko o ia hale 'aina, a 'ike akula 'o Pükï, 'o kona hoa hänau nö ia, 'o Ipukä'eo. Aloha akula, a aloha mai, kono 'ia aku 'o Ipukä'eo e noho pü a 'ai pü läkou. 'Eä, he mea ma'a mau iä Pükï ke kauoha 'ana i 'elua pä mea'ai (ka 'ahi me ke kai peseto päsili Päkë (cilantro pesto), 'oiai, 'o ka 'ono ia, poina kou inoa (ka 'ölelo ia a Tütü Lindsey, nui ko mäkou aloha iä 'oe e Tütü.). 'Ai 'ia kekahi pä mea 'ai ma ka hale 'aina, a 'o kekahi, ho'iho'i 'ia i ka hale i 'aina ahiahi näna. Akä, hö'ike akula 'o ia nei i kona hoa hänau aloha, 3 pä mea 'ai i kauoha 'ia, a 'ekolu läkou, a no laila, 'a'ole e kauoha hou i pä mea'ai. Noho ihola kahi hoa hänau, a ho'omaka ke kole 'ana. 'A'ole i li'uli'u ko läkou nei kole 'ana, nïnau akula ua Pükï nei i kona hoa hänau, "E Ipukä'eo, ma këia wahi aku, 'oi aku ka mamao o ka mahina, a 'oi aku paha ka mamao o Pololika?"
Pane maila ka ipukä'eo, "'Oi aku ka mamao o ka mahina."
Iä Pükï nö a lohe i ia pane, hü a'ela kona 'aka. A noke ana 'o ia i ka 'aka'aka ha'alo'ulo'u a mae ka iwi 'ao'ao. A 'ölelo mai 'o ia nei, "Ua lohe 'oe i kä ia nei pane, e Kalae, he mamo kä 'o ia nei na Wa'awa'aikina'aupö. Aloha nö 'oe, e Ipukä'eo." A ho'omau 'o ia nei me ka 'ölelo 'ana aku, "Hiki ke 'ike 'ia ka mahina, 'a'ole hiki ke 'ike 'ia 'o Pololika. Aloha nö kahi hoa hänau o'u. E aho paha e kapa 'ia kona inoa 'o ipu pala 'ole."
Pïpï holo ka'ao.
[I këia Pö'alima, e mälama 'ia ana 'o Ho'okani Mänoa. 'O Pueo Pata ka pu'ukani. Ho'omaka i ka hola 7:00 o ke ahiahi, a hä'awi aloha i ka hola 9:30. Mahalo e Nä Hoa no nä leo nahenahe i ka lä 17 o këia mahina.]
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.
E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua, 'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html
Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.
|