— ADVERTISEMENT —
Starbulletin.com



Kauakukalahale







Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html

Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.



Ka Pü‘ali
Inu Wai

Synopsis: A funny story about a drunk person's experience. Should the Temperance League become prominent in Hawai'i again so we don't have experiences like that?

Aloha mai e nä makamaka heluhelu mai ka lä puka mai i Ha'eha'e a i kona welo 'ana i ka mole 'olu o Lehua. 'O ia po'o e kau a'ela i luna, 'a'ole paha ia he mea laha loa i këia mau lä, a ua nele paha. He aha ia mea he pü'ali inu wai? He wahi 'ahahui ia e kü'ë ana i ka inu wai 'ona, ka wai lohi ho'i o Maleka. A he mea nui ia i ke au i hala, ua haku 'ia nä mele no ia 'ahahui, a pa'i 'ia ma nä nüpepa o ia au, nä mele a me nä mo'olelo e ho'ohanohano ana.

I këia mau lä, 'a'ole au i lohe iki no kahi pü'ali inu wai, eia na'e, ua 'oi aku paha ka nui o nä känaka inu lama. A ma mua iho nei, he pia ka mea inu nui 'ia, i këia mau lä na'e, me he mea lä, 'o ka wai kulu ka mea e mükïkï nei nä manu, 'o ka lama 'oe, 'o ka tekila 'oe, 'o ka wikeke 'oe, 'o ia mau mea. Pä'umi ka 'öpulepule i ka wä e inu ai a 'ona loa.

Eia mai kahi mo'olelo i pa'i 'ia ma ka Nupepa Kuokoa no kahi kanaka 'ona. Penei ka mo'olelo.

Ka Pua'a ka hoa moe.

Ma kekahi 'äpana o 'Amelika Hui e noho ana kekahi kanaka i ma'a i ka inu lama. I kekahi pö iä ia i inu nui ai ma ka hale kü'ai lama a 'ona, ho'ä'o ihola 'o ia e ho'i i kona hale. No ka 'ona loa na'e, ua ho'ohewahewa 'o ia i kahi äna e hele ai. Hïkäkä akula ua kanaka nei a i loko o kekahi hale ka'a, ua hämama kekahi 'ao'ao; hina ihola 'o ia ma laila, a pa'uhia loa ihola i ka hiamoe.

Ua ma'a nä pua'a o ia wahi i ke komo 'ana ma ua hale ka'a lä e moe ai. Iä ia nei na'e i komo ai me ka 'ona ua hele läkou. Akä, 'a'ole i li'uli'u ka hiamoe 'ana o këia kanaka 'ona a ho'i maila nä pua'a e moe. Moe pü ihola nä pua'a, ma këlä 'ao'ao a ma këia 'ao'ao o ua kanaka lä, a ma luna pono nö ho'i kekahi mau pua'a, e like me ke 'ano mau o ko ka pua'a moe 'ana. Uhi pa'apü 'ia ua kanaka nei e nä pua'a, pëlä i mehana ai 'o ia. Ua mana'o 'ia inä 'a'ole ka moe pü 'ana o nä pua'a me ia, inä ua make 'o ia i ke anu.

A i ke kokoke 'ana e ao, puoho ihola 'o ia i kahi äna e moe nei. Kuhihewa 'o ia he hale hökele këia äna e noho nei, a he po'e makamaka kai komo pü mai i loko o kona moe. Kïko'o akula 'o ia i ka lima a hopu akula i ka huluhulu o kekahi pua'a, a pane akula, "'a'ohe nö ho'i o kana mai ka loloa o kö 'umi'umi; inähea ko kahi 'umi'umi 'ana?" Pëlä i pane ai këia kanaka i kona hoa moe, he pua'a.

'O ka 'ona, he mea ho'ohilahila i ke kanaka.

A 'o ia ihola ia mo'olelo no ua kanaka 'ona lä, hilahila 'ole. 'Eä, e nä makamaka heluhelu, inä he mo'olelo ho'omäke'aka käu no kahi kanaka i 'ona e ho'ouna mai i pa'i 'ia ma nei kolamu 'o Kauakükalahale. (E ho'ololi paha i nä inoa o nä känaka i 'ole e hilahila maoli kekahi.) 'O ke aloha nö këia.





E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)



BACK TO TOP
|

Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.

Ka Pū‘ali
Inu Wai

Synopsis: A funny story about a drunk person's experience. Should the Temperance League become prominent in Hawai'i again so we don't have experiences like that?

Aloha mai e nā makamaka heluhelu mai ka lā puka mai i Ha'eha'e a i kona welo 'ana i ka mole 'olu o Lehua. 'O ia po'o e kau a'ela i luna, 'a'ole paha ia he mea laha loa i kēia mau lā, a ua nele paha. He aha ia mea he pū'ali inu wai? He wahi 'ahahui ia e kū'ē ana i ka inu wai 'ona, ka wai lohi ho'i o Maleka. A he mea nui ia i ke au i hala, ua haku 'ia nā mele no ia 'ahahui, a pa'i 'ia ma nā nūpepa o ia au, nā mele a me nā mo'olelo e ho'ohanohano ana.

I kēia mau lā, 'a'ole au i lohe iki no kahi pū'ali inu wai, eia na'e, ua 'oi aku paha ka nui o nā kānaka inu lama. A ma mua iho nei, he pia ka mea inu nui 'ia, i kēia mau lā na'e, me he mea lā, 'o ka wai kulu ka mea e mūkīkī nei nā manu, 'o ka lama 'oe, 'o ka tekila 'oe, 'o ka wikeke 'oe, 'o ia mau mea. Pā'umi ka 'ōpulepule i ka wā e inu ai a 'ona loa.

Eia mai kahi mo'olelo i pa'i 'ia ma ka Nupepa Kuokoa no kahi kanaka 'ona. Penei ka mo'olelo.

Ka Pua'a ka hoa moe.

Ma kekahi 'āpana o 'Amelika Hui e noho ana kekahi kanaka i ma'a i ka inu lama. I kekahi pō iā ia i inu nui ai ma ka hale kū'ai lama a 'ona, ho'ā'o ihola 'o ia e ho'i i kona hale. No ka 'ona loa na'e, ua ho'ohewahewa 'o ia i kahi āna e hele ai. Hīkākā akula ua kanaka nei a i loko o kekahi hale ka'a, ua hāmama kekahi 'ao'ao; hina ihola 'o ia ma laila, a pa'uhia loa ihola i ka hiamoe.

Ua ma'a nā pua'a o ia wahi i ke komo 'ana ma ua hale ka'a lā e moe ai. Iā ia nei na'e i komo ai me ka 'ona ua hele lākou. Akā, 'a'ole i li'uli'u ka hiamoe 'ana o kēia kanaka 'ona a ho'i maila nā pua'a e moe. Moe pū ihola nā pua'a, ma kēlā 'ao'ao a ma kēia 'ao'ao o ua kanaka lā, a ma luna pono nō ho'i kekahi mau pua'a, e like me ke 'ano mau o ko ka pua'a moe 'ana. Uhi pa'apū 'ia ua kanaka nei e nā pua'a, pēlā i mehana ai 'o ia. Ua mana'o 'ia inā 'a'ole ka moe pū 'ana o nā pua'a me ia, inā ua make 'o ia i ke anu.

A i ke kokoke 'ana e ao, puoho ihola 'o ia i kahi āna e moe nei. Kuhihewa 'o ia he hale hōkele kēia āna e noho nei, a he po'e makamaka kai komo pū mai i loko o kona moe. Kīko'o akula 'o ia i ka lima a hopu akula i ka huluhulu o kekahi pua'a, a pane akula, "'a'ohe nō ho'i o kana mai ka loloa o kō 'umi'umi; ināhea ko kahi 'umi'umi 'ana?" Pēlā i pane ai kēia kanaka i kona hoa moe, he pua'a.

'O ka 'ona, he mea ho'ohilahila i ke kanaka.

A 'o ia ihola ia mo'olelo no ua kanaka 'ona lā, hilahila 'ole. 'Eā, e nā makamaka heluhelu, inā he mo'olelo ho'omāke'aka kāu no kahi kanaka i 'ona e ho'ouna mai i pa'i 'ia ma nei kolamu 'o Kauakūkalahale. (E ho'ololi paha i nā inoa o nā kānaka i 'ole e hilahila maoli kekahi.) 'O ke aloha nō kēia.





E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.



| | |
E-mail to City Desk

BACK TO TOP



© Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com

— ADVERTISEMENT —
— ADVERTISEMENTS —


— ADVERTISEMENTS —