— ADVERTISEMENT —
Starbulletin.com



Kauakukalahale







Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html

Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.



Mo‘olelo

Synopsis: The continuation of last week's story about the guy who is fooled into giving up a good situation.


[Aloha mai käkou e nä makamaka heluhelu o Kauakükalahale, eia mai ka hopena o ka mo'olelo i unuhi 'ia mai loko mai o ka nüpepa "Ka Hoku O Hawaii" ma ka lä 23 o Mei, i ka makahiki 1912. 'O ka inoa o nei mo'olelo, 'o ia 'o "Ua Oe E Ka Ua Kau Ai Ka Nana Keia." E ho'onanea mai, penei ka mo'olelo.]


(Ho'omau 'ia)

I ka ike ana o ke kanaka epa ua hooko ia kana mea i noonoo ai, ua haalele iho la oia i kona wahi a holo aku la no kahi o kahi kanaka puni wale, a i kona hiki ana aku ma ia wahi ua loaa iho la io iaia kahi malu, a no kahi kanaka puni wale hoi i kona hiki ana aku ma keia wahi i nee mai la, ua ike iho la oia aole loa he wahi e malu ai o keia wahi ana e pee nei i ka ua, nolaila, ua kahea mai la oia me ka leo nui e hiki ai i kona kokoolua ke lohe aku penei.

Ea auhea oe, he keu keia a kahi ino loa o ka pee ana, a o ke ku ana iwaho o ka ua, ua like no, no ka mea aole wahi e malu ai o keia wahi i ka lohe ana o kahi kanaka piha aila, ua akaaka mai la oia a pane mai la, me ka maalea nui i ka i ana mai, ina pela he keu maoli ke kupanaha, i ko'u wa e pee ana malaila, aole he hookahi wahi kulu paka ua i kau iho maluna o'u, a me he mea ala ia'u no paha a hala mai nei, o ka hoomaka aku nei no paha ia o kena wahi e loaa i ka ua.

I ka lohe ana o kahi kanaka puni wale i keia mau olelo a kona kokoolua, ua pane mai la oia, "Ina pela o oe o kaua kai pono aku la a owau hoi o kaua ke poino, ina aole e malie koke ana keia ua."

A i ka wa a ua mau wahi kanaka nei e noke nei i ka walaau, ua malie wale la ka ua, a hui hou ae la ua mau wahi kanaka nei a u hoi aku la no kai o ko laua wahi hale.

Ma keia wahi moolelo pokole ua olelo ia o keia iho la ke kumu i kapa ia ai kela wahi o kau ai ka nana, a hiki i keia la e hea ia ala e ko Kauai poe pii kuahiwi.

Pïpï holo ka'ao


[Auë, aloha nö kahi kanaka puni wale. E kuhi ana paha 'o ia, he aloha kona köko'olua iä ia, me ka mälama. He kuhihewa na'e, ua launa pü ua kanaka puni wale nei me ke ali'i o O'ahu, me Kakuhihewa, 'oiai he kanaka piha 'aila kona köko'olua, akamai ho'i i ka ho'opunipuni. Eia nö käkou ke 'ike akula i këia 'ano hana i ke au e holo aku nei. He mea mau paha ia i ke aupuni, 'o ia ho'i, ka ho'ä'o 'ana e ho'ohei ma ka 'ölelo a ma ka hana paha i kumu e puni mai ai känaka. A he puni wale nä känaka he nui ma mua, a 'a'ole paha ia he puni wale, 'oiai, he mana'o paha ko läkou, 'o ka pahuhopu o ke aupuni, 'o ia ka 'ae'oia 'ana o nä känaka a pau. Eia na'e nä maka o känaka ke ka'aka'a a'ela, he maka'ala, 'a'ole puni wale aku i ka hana a ke aupuni. A 'o ia ihola i lohe 'oukou. 'O ke aloha nö paha këia, ke ho'i akula ko Mänoa keiki, ua ahiahi.]





E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)



BACK TO TOP
|

Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.

Mo‘olelo

Synopsis: The continuation of last week's story about the guy who is fooled into giving up a good situation.


[Aloha mai kākou e nā makamaka heluhelu o Kauakūkalahale, eia mai ka hopena o ka mo'olelo i unuhi 'ia mai loko mai o ka nūpepa "Ka Hoku O Hawaii" ma ka lā 23 o Mei, i ka makahiki 1912. 'O ka inoa o nei mo'olelo, 'o ia 'o "Ua Oe E Ka Ua Kau Ai Ka Nana Keia." E ho'onanea mai, penei ka mo'olelo.]


(Ho'omau 'ia)

I ka ike ana o ke kanaka epa ua hooko ia kana mea i noonoo ai, ua haalele iho la oia i kona wahi a holo aku la no kahi o kahi kanaka puni wale, a i kona hiki ana aku ma ia wahi ua loaa iho la io iaia kahi malu, a no kahi kanaka puni wale hoi i kona hiki ana aku ma keia wahi i nee mai la, ua ike iho la oia aole loa he wahi e malu ai o keia wahi ana e pee nei i ka ua, nolaila, ua kahea mai la oia me ka leo nui e hiki ai i kona kokoolua ke lohe aku penei.

Ea auhea oe, he keu keia a kahi ino loa o ka pee ana, a o ke ku ana iwaho o ka ua, ua like no, no ka mea aole wahi e malu ai o keia wahi i ka lohe ana o kahi kanaka piha aila, ua akaaka mai la oia a pane mai la, me ka maalea nui i ka i ana mai, ina pela he keu maoli ke kupanaha, i ko'u wa e pee ana malaila, aole he hookahi wahi kulu paka ua i kau iho maluna o'u, a me he mea ala ia'u no paha a hala mai nei, o ka hoomaka aku nei no paha ia o kena wahi e loaa i ka ua.

I ka lohe ana o kahi kanaka puni wale i keia mau olelo a kona kokoolua, ua pane mai la oia, "Ina pela o oe o kaua kai pono aku la a owau hoi o kaua ke poino, ina aole e malie koke ana keia ua."

A i ka wa a ua mau wahi kanaka nei e noke nei i ka walaau, ua malie wale la ka ua, a hui hou ae la ua mau wahi kanaka nei a u hoi aku la no kai o ko laua wahi hale.

Ma keia wahi moolelo pokole ua olelo ia o keia iho la ke kumu i kapa ia ai kela wahi o kau ai ka nana, a hiki i keia la e hea ia ala e ko Kauai poe pii kuahiwi.

Pīpī holo ka'ao


[Auē, aloha nō kahi kanaka puni wale. E kuhi ana paha 'o ia, he aloha kona kōko'olua iā ia, me ka mālama. He kuhihewa na'e, ua launa pū ua kanaka puni wale nei me ke ali'i o O'ahu, me Kakuhihewa, 'oiai he kanaka piha 'aila kona kōko'olua, akamai ho'i i ka ho'opunipuni. Eia nō kākou ke 'ike akula i kēia 'ano hana i ke au e holo aku nei. He mea mau paha ia i ke aupuni, 'o ia ho'i, ka ho'ā'o 'ana e ho'ohei ma ka 'ōlelo a ma ka hana paha i kumu e puni mai ai kānaka. A he puni wale nā kānaka he nui ma mua, a 'a'ole paha ia he puni wale, 'oiai, he mana'o paha ko lākou, 'o ka pahuhopu o ke aupuni, 'o ia ka 'ae'oia 'ana o nā kānaka a pau. Eia na'e nā maka o kānaka ke ka'aka'a a'ela, he maka'ala, 'a'ole puni wale aku i ka hana a ke aupuni. A 'o ia ihola i lohe 'oukou. 'O ke aloha nō paha kēia, ke ho'i akula ko Mānoa keiki, ua ahiahi.]





E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.



| | | PRINTER-FRIENDLY VERSION
E-mail to City Desk

BACK TO TOP



© Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com

— ADVERTISEMENT —
— ADVERTISEMENTS —


— ADVERTISEMENTS —