|
He Mo‘olelo
Kupua No
Kaumana I
Lilo I Pöhaku
Synopsis: A continuation of the story about Kaumana.
(Ho'omau 'ia)
'O Kakuhihewa ke ali'i o O'ahu nei i ia manawa, e noho ana 'o ia ma Ulukou, ma kahi e kü nei ka Hökele Moana, a ma uka mai käna loko i'a, ma kahi o ka loko, e 'ike 'ia nei i këia manawa, he wahi hänai no nä manu kakä. Hä'ule maila he kuäua ko'iko'i a hiki i ka nähähä 'ana o kapa o ka loko i'a i ka wai, i ia wä i kama'ilio aku ai nä käula a me nä kähuna i ke ali'i, no Kaumana a me käna po'e kauä, 'o läkou këlä mau ua ma mua a'e nei.
Ua 'imi koke nä kähuna i wahi e palekana ai ka loko i'a a ke ali'i, no laila lawe akula läkou he pua'a hiwa, a waiho akula i mua o Kaumana, me ka noke 'ana i ka pule, a maopopo iä Kaumana, ua kokoke mai kona hopena, 'o kona lilo a'ela nö ia i pöhaku, a ma ka 'ölelo 'ia, ke waiho nei ia pöhaku a hiki i këia lä.
'O Palihala, 'o ia kahi ki'eki'e ma ka 'ao'ao ma kai, mai ke Awäwa mai 'o Awäwa Loa, Palikuahine, 'o ia këlä wahi e ki'ei ihola iä Waiakeakua ma Mänoa; Palilililehua, aia ma kekahi 'ao'ao e huli lä i Pälolo; 'o Makaiwi, 'o ka 'äina ia mai Palihala aku a i kahi i waiho ai 'o Kaumana. Ua hö'ike 'ia mai ia'u, aia ma ka mana 'ana o ke Alanui 'Elima e kokoke lä i ka uapo.
Ma ka ho'äkäka a Mr. Emekona, ma ka mo'olelo o Pele a me Hi'iaka, 'o ka Ua Wa'ahila, he ua kilihune ia mai Ni'ihau mai, a hiki i kahi o Kauka, ma ke alanui Wyle. 'O Ka Ua Lililehua, he ua ia mai Kaauhelemoa mai a hiki i Makaiwi. 'O Ka Ua Kuahine, 'o ka ua ia mai Kailua a hiki i 'Ualaka'a. ('O nä kama'äina paha kai maopopo i këia wahi.)
Kou 'oia'i'o,
Theodore Kelsey.
Camp 6, Waiäkea, Hilo, Hawai'i, Iune 12, 1919.
['O ia a'ela ka mo'olelo no Kaumana. 'Auhea 'oe, inä he mo'olelo käu e nanea ai ka lehulehu, e ho'ouna mai ma ka pahu leka uila o lalo, a e pa'i 'ia nö ma Kauakükalahale. (E huikala mai e nä känaka i ho'ouna i mo'olelo ma mua, a 'a'ole na'e i pa'i 'ia. E pa'i 'ia ma loko o nä pule e hiki mai ana.)
A 'oiai he lumi ka'awale ko këia Läpule, e mahalo ana ka luna ho'oponopono iä Aunty Genoa Keawe and Her Hawaiians no ka nanea maoli nö o ka pepeiao i ka lä 27 o 'Aukake, a pëlä pü me Ainsley Halemanu, ma ka lä 3 iho nei o Kepakemapa. Mahalo i nä känaka puni mele Hawai'i i hele aku i laila no ka luana pü 'ana. A he mahalo ho'i i ka Activities Council o ke Kulanui o Hawai'i ma Mänoa no ke käko'o nui 'ana iä Ho'okani Mänoa.
A 'o kekahi, e ho'olaha hou 'ia ana 'o Ho'okani Mänoa i mea e laha ai mai 'ö a 'ö o ka 'äina.
Mälama 'ia 'o Ho'okani Mänoa ma Mänoa Gardens ma ke Kulanui o Hawai'i ma Mänoa. Ho'omaka i ka hola 7:00 o ke ahiahi, a pau i ka hola 9:30. He manuahi ka hele 'ana. Eia mai ka papa o nä pu'ukani o ka hopena o këia kau.
Kepakemapa 17 - Lei Hulu'O ke aloha nö këia a i këia pule a'e.] LH
'Okakopa 1 - Kawika Trask
'Okakopa 15 - Pa'ahana
Nowemapa 5 - Pua Melia Trio
Nowemapa 19 - Kealoha Kalama
Këkëmapa 3 - Noelani Mahoe
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)
|
He Mo‘olelo
Kupua No
Kaumana I
Lilo I Pōhaku
Synopsis: A continuation of the story about Kaumana.
(Ho'omau 'ia)
'O Kakuhihewa ke ali'i o O'ahu nei i ia manawa, e noho ana 'o ia ma Ulukou, ma kahi e kū nei ka Hōkele Moana, a ma uka mai kāna loko i'a, ma kahi o ka loko, e 'ike 'ia nei i kēia manawa, he wahi hānai no nā manu kakā. Hā'ule maila he kuāua ko'iko'i a hiki i ka nāhāhā 'ana o kapa o ka loko i'a i ka wai, i ia wā i kama'ilio aku ai nā kāula a me nā kāhuna i ke ali'i, no Kaumana a me kāna po'e kauā, 'o lākou kēlā mau ua ma mua a'e nei.
Ua 'imi koke nā kāhuna i wahi e palekana ai ka loko i'a a ke ali'i, no laila lawe akula lākou he pua'a hiwa, a waiho akula i mua o Kaumana, me ka noke 'ana i ka pule, a maopopo iā Kaumana, ua kokoke mai kona hopena, 'o kona lilo a'ela nō ia i pōhaku, a ma ka 'ōlelo 'ia, ke waiho nei ia pōhaku a hiki i kēia lā.
'O Palihala, 'o ia kahi ki'eki'e ma ka 'ao'ao ma kai, mai ke Awāwa mai 'o Awāwa Loa, Palikuahine, 'o ia kēlā wahi e ki'ei ihola iā Waiakeakua ma Mānoa; Palilililehua, aia ma kekahi 'ao'ao e huli lā i Pālolo; 'o Makaiwi, 'o ka 'āina ia mai Palihala aku a i kahi i waiho ai 'o Kaumana. Ua hō'ike 'ia mai ia'u, aia ma ka mana 'ana o ke Alanui 'Elima e kokoke lā i ka uapo.
Ma ka ho'ākāka a Mr. Emekona, ma ka mo'olelo o Pele a me Hi'iaka, 'o ka Ua Wa'ahila, he ua kilihune ia mai Ni'ihau mai, a hiki i kahi o Kauka, ma ke alanui Wyle. 'O Ka Ua Lililehua, he ua ia mai Kaauhelemoa mai a hiki i Makaiwi. 'O Ka Ua Kuahine, 'o ka ua ia mai Kailua a hiki i 'Ualaka'a. ('O nā kama'āina paha kai maopopo i kēia wahi.)
Kou 'oia'i'o,
Theodore Kelsey.
Camp 6, Waiākea, Hilo, Hawai'i, Iune 12, 1919.
['O ia a'ela ka mo'olelo no Kaumana. 'Auhea 'oe, inā he mo'olelo kāu e nanea ai ka lehulehu, e ho'ouna mai ma ka pahu leka uila o lalo, a e pa'i 'ia nō ma Kauakūkalahale. (E huikala mai e nā kānaka i ho'ouna i mo'olelo ma mua, a 'a'ole na'e i pa'i 'ia. E pa'i 'ia ma loko o nā pule e hiki mai ana.)
A 'oiai he lumi ka'awale ko kēia Lāpule, e mahalo ana ka luna ho'oponopono iā Aunty Genoa Keawe and Her Hawaiians no ka nanea maoli nō o ka pepeiao i ka lā 27 o 'Aukake, a pēlā pū me Ainsley Halemanu, ma ka lā 3 iho nei o Kepakemapa. Mahalo i nā kānaka puni mele Hawai'i i hele aku i laila no ka luana pū 'ana. A he mahalo ho'i i ka Activities Council o ke Kulanui o Hawai'i ma Mānoa no ke kāko'o nui 'ana iā Ho'okani Mānoa.
A 'o kekahi, e ho'olaha hou 'ia ana 'o Ho'okani Mānoa i mea e laha ai mai 'ō a 'ō o ka 'āina.
Mālama 'ia 'o Ho'okani Mānoa ma Mānoa Gardens ma ke Kulanui o Hawai'i ma Mānoa. Ho'omaka i ka hola 7:00 o ke ahiahi, a pau i ka hola 9:30. He manuahi ka hele 'ana. Eia mai ka papa o nā pu'ukani o ka hopena o kēia kau.
Kepakemapa 17 - Lei Hulu'O ke aloha nō kēia a i kēia pule a'e.] LH
'Okakopa 1 - Kawika Trask
'Okakopa 15 - Pa'ahana
Nowemapa 5 - Pua Melia Trio
Nowemapa 19 - Kealoha Kalama
Kēkēmapa 3 - Noelani Mahoe
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.