Starbulletin.com

Kauakukalahale

Kaliko Baker



Note: Because most Web browsers are unable to display the kahako (horizontal line, or macron) used to add emphasis to a vowel in written Hawaiian, we have substituted the corresponding vowel with an umlaut (two dots, or dieresis). To view this text as it was meant to be read, you must have a Hawaiian-language font installed on your computer. You can obtain free versions of these fonts from the University of Hawaii-Hilo's Web site, http://www.olelo.hawaii.edu/eng/resources/fonts.html

Some newer Web browsers, (such as Netscape 7 and Internet Explorer 6 on certain operating systems) can display kahako without a Hawaiian-language font, using a specialized coding system called Unicode. To jump to a Unicode version of this column, click here.


He Iupilë No Puakea

Synopsis: A testimony to a jubilee for Puakea Nogelmeier.


He Iupilë no Puakea

'Akahi nö au ä 'ike,
I ka mäla a kahi Puakea,
Ua ulu ä lau ä liko,
I ke ao mälamalama,
Ma nä kihi o ia mäla,
'O ka möhala o nä pua,
He wehiwehi no ke kumu,
E lei mau ai,
I ka ha'aheo,
I ka hanohano,
Ä kau i ka puaneane,
He inoa no ke kumu,
Nona ia inoa, Puakea.

Iä 'oe ka welina e Mr. Luna Ho'oponopono o nei mähele nüpepa Kauakükalahale, a me ona makamaka heluhelu lehu-lehu o ke au nei a me këia mua aku, ke aloha nö käkou a pau loa, pëlä pü ma nä mokupuni a pau, ka moku-o-Keawe, Maui-nui-a-Kama, Kohehinuhinu,

Läna'i-a-ka-Ululä'au, Moloka'i-

nui-a-Hina, O'ahu-o-Käkuhihewa, Kaua'i-o-Manookalanipö, Ni'ihau-o-Kahelelani ä hiki loa aku i ka mole 'olu o Lehua.

I ka lä 21 o Iune i këia makahiki 2003, ua mälama 'ia he pä'ina no Puakea Nogelmeier no kona hö'ea 'ana aku i ka makahiki he 50. He iupilë nui wale a ka ho'ohanohano, ho'onani, ho'ohiwahiwa, a kau i ka hano häweo o ka lehulehu i hö'ea maila i ia lä ma luna a'e o ka lae o Ke'alohi, kahi kaulana i kona mau pä'ina, Ulumau.

Ua nui wale nö nä känaka i hö'ea maila no këia ho'ohanohano no Puakea, he haumäna, he kumu, a he hoa no känaka, i 'ike 'ia ma ka nui ä lau känaka i hö'ea maila nona.

'A'ohe nö launa ka nui o nä küpuna a me nä känaka hanohano o Hawai'i nei i hiki mai i ia lä. Hau'oli nei mau maka i ka 'ike 'ana iä läkou a pau me ko läkou mau ho'ohäli'a i nä hana nui a ko'iko'i a këia Puakea i hana ai no käkou Hawai'i.

He mau 'ano makana i waiho 'ia ma ia pä'ina. 'O ka mea hoihoi na'e, a i ho'oka'awale i ia pä'ina mai nä pä'ina 'ë a'e o ke au nei, 'o ia nö ka nui o nä mele i haku 'ia nona a hä'awi 'ia i ia lä. He mea kupanaha a kähähä nö ho'i i ku'u maka ka 'ike maka 'ana i nä mea hanohano e lei ana iä ia me ka no'iau o ka haku mele 'ana e like me ka hana o ko käkou po'e küpuna i hana ai i ke au i hala, 'o ka nui o läkou, näna nö läkou i a'o i ka haku mele.

Nui nö ho'i nä hui mele kälena loa i ho'okani ma laila, e like me ka Mäkaha Sons, Hau'oli Akaka mä, Kumu Hula 'Anakala George Kaholokai me käna mau haumäna, Palapalai, Ho'okena a me Kauha'a. He mau pu'ukani hou aku nö ho'i i kau pü i ke kahua, a he mahalo iä läkou a pau.

'O ka mana'o a Pukea i waiho ai no kona mau hoa aloha, he päna'i i ke aloha i hö'ike 'ia akula iä ia. Penei käna 'ölelo, 'o nä känaka a pau äna i 'ike ai ma laila, aloha nui nö ho'i 'o ia iä läkou a pau. No laila, he mahalo i nä mea ho'olälä i ia pä'ina, 'o ia nö 'o Hau'oli Akaka, Kau'i Goodhue, Keali'i Reichel a me Ipolani Vaughn. Pëlä pü me ka 'ohana Sai näna i ho'omäkaukau he papa'aina i lu'ulu'u i nä 'ono like 'ole o ka 'äina a me ke kai.

Ke liko akula ka ua Pö'aihale, ua ho'i kahi Puhipalaoa e 'imi ana i kona wahi öpü weuweu.




E ho'ouna 'ia mai nä leka iä mäua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)



BACK TO TOP
|

Note: This version of the column is set in Unicode, which requires current Web-browser software (Netscape 7 or Internet Explorer 6 on most operating systems.) If the Hawaiian text below does not display properly, you may want to use the version coded for older browsers (above) instead.

He Iupilē No Puakea

Synopsis: A testimony to a jubilee for Puakea Nogelmeier.


He Iupilē no Puakea

'Akahi nō au ā 'ike,
I ka māla a kahi Puakea,
Ua ulu ā lau ā liko,
I ke ao mālamalama,
Ma nā kihi o ia māla,
'O ka mōhala o nā pua,
He wehiwehi no ke kumu,
E lei mau ai,
I ka ha'aheo,
I ka hanohano,
Ā kau i ka puaneane,
He inoa no ke kumu,
Nona ia inoa, Puakea.

Iā 'oe ka welina e Mr. Luna Ho'oponopono o nei māhele nūpepa Kauakūkalahale, a me ona makamaka heluhelu lehu-lehu o ke au nei a me kēia mua aku, ke aloha nō kākou a pau loa, pēlā pū ma nā mokupuni a pau, ka moku-o-Keawe, Maui-nui-a-Kama, Kohehinuhinu,

Lāna'i-a-ka-Ululā'au, Moloka'i-

nui-a-Hina, O'ahu-o-Kākuhihewa, Kaua'i-o-Manookalanipō, Ni'ihau-o-Kahelelani ā hiki loa aku i ka mole 'olu o Lehua.

I ka lā 21 o Iune i kēia makahiki 2003, ua mālama 'ia he pā'ina no Puakea Nogelmeier no kona hō'ea 'ana aku i ka makahiki he 50. He iupilē nui wale a ka ho'ohanohano, ho'onani, ho'ohiwahiwa, a kau i ka hano hāweo o ka lehulehu i hō'ea maila i ia lā ma luna a'e o ka lae o Ke'alohi, kahi kaulana i kona mau pā'ina, Ulumau.

Ua nui wale nō nā kānaka i hō'ea maila no kēia ho'ohanohano no Puakea, he haumāna, he kumu, a he hoa no kānaka, i 'ike 'ia ma ka nui ā lau kānaka i hō'ea maila nona.

'A'ohe nō launa ka nui o nā kūpuna a me nā kānaka hanohano o Hawai'i nei i hiki mai i ia lā. Hau'oli nei mau maka i ka 'ike 'ana iā lākou a pau me ko lākou mau ho'ohāli'a i nā hana nui a ko'iko'i a kēia Puakea i hana ai no kākou Hawai'i.

He mau 'ano makana i waiho 'ia ma ia pā'ina. 'O ka mea hoihoi na'e, a i ho'oka'awale i ia pā'ina mai nā pā'ina 'ē a'e o ke au nei, 'o ia nō ka nui o nā mele i haku 'ia nona a hā'awi 'ia i ia lā. He mea kupanaha a kāhāhā nō ho'i i ku'u maka ka 'ike maka 'ana i nā mea hanohano e lei ana iā ia me ka no'iau o ka haku mele 'ana e like me ka hana o ko kākou po'e kūpuna i hana ai i ke au i hala, 'o ka nui o lākou, nāna nō lākou i a'o i ka haku mele.

Nui nō ho'i nā hui mele kālena loa i ho'okani ma laila, e like me ka Mākaha Sons, Hau'oli Akaka mā, Kumu Hula 'Anakala George Kaholokai me kāna mau haumāna, Palapalai, Ho'okena a me Kauha'a. He mau pu'ukani hou aku nō ho'i i kau pū i ke kahua, a he mahalo iā lākou a pau.

'O ka mana'o a Pukea i waiho ai no kona mau hoa aloha, he pāna'i i ke aloha i hō'ike 'ia akula iā ia. Penei kāna 'ōlelo, 'o nā kānaka a pau āna i 'ike ai ma laila, aloha nui nō ho'i 'o ia iā lākou a pau. No laila, he mahalo i nā mea ho'olālā i ia pā'ina, 'o ia nō 'o Hau'oli Akaka, Kau'i Goodhue, Keali'i Reichel a me Ipolani Vaughn. Pēlā pū me ka 'ohana Sai nāna i ho'omākaukau he papa'aina i lu'ulu'u i nā 'ono like 'ole o ka 'āina a me ke kai.

Ke liko akula ka ua Pō'aihale, ua ho'i kahi Puhipalaoa e 'imi ana i kona wahi ōpū weuweu.




E ho'ouna 'ia mai nā leka iā māua,
'o ia ho'i 'o Laiana Wong a me Kekeha Solis
ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i 'ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department
at the University of Hawai'i at Mānoa, supported by UH
President Evan Dobelle's Initiative for Achieving Native Hawaiian
Academic Excellence.

--Advertisements--
--Advertisements--


| | | PRINTER-FRIENDLY VERSION
E-mail to City Desk

BACK TO TOP


Text Site Directory:
[News] [Business] [Features] [Sports] [Editorial] [Do It Electric!]
[Classified Ads] [Search] [Subscribe] [Info] [Letter to Editor]
[Feedback]
© 2003 Honolulu Star-Bulletin -- https://archives.starbulletin.com


-Advertisement-